Stromboli

Τα «Αιόλια νησιά» ή «Αιολίδες νήσοι», οι πέρλες της Μεσογείου, βρίσκονται στο Τυρρηνικό πέλαγος, βορείως της Σικελίας. Το όνομά τους το οφείλουν στον θεό των ανέμων Αίολο, ο οποίος, κατά τον Όμηρο, κατοικούσε σε ένα από αυτά, τη «Στρογγυλή», που σήμερα ονομάζεται Stromboli. Το δεύτερο όνομα των νησιών αυτών είναι Lipari, από το όνομα του κεντρικού νησιού, όπου βρίσκεται και το διοικητικό κέντρο αυτού του νησιωτικού συμπλέγματος του αρχιπελάγους.

Ο κυριότερος λόγος που με έκανε να ταξιδέψω στα νησιά αυτά ήταν για να ανέβω στους κρατήρες των δύο ενεργών ηφαιστείων Stromboli και Vulcano. Ήθελα να προσθέσω δύο ακόμη κρίκους στην αλυσίδα των εμπειριών μου από διάφορα ηφαίστεια που είχα ήδη γνωρίσει από κοντά, δηλαδή των Piton de la Fournaise (Reunion, στον Ινδικό ωκεανό), Rano Kao (Νήσος του Πάσχα, στον Ειρηνικό ωκεανό), Sal (νησιά Πράσινου Ακρωτηρίου στον Ατλαντικό ωκεανό), Αίτνα και Βεζούβιος (στην Ιταλία), Θήρα και Μέθανα (στην Ελλάδα).

Το δυσκολότερο πρόβλημα που αντιμετώπισα σχεδιάζοντας το ταξίδι ήταν να επιλέξω τον τρόπο μετάβασής μου. Τα νησιά συνδέονταν με πλοία από τις πόλεις Napoli, Palermo, Reggio Calabria, Milazzo, κ.λπ. Τελικά, διαπίστωσα ότι η συχνότερη σύνδεση με υδροπτέρυγα (ιπτάμενα δελφίνια), καταμαράν, αλλά και συμβατικά πλοία, ήταν με το λιμανάκι Milazzo της Σικελίας.

Για την πραγματοποίηση του ταξιδιού, για πρώτη φορά, δεν είχα κλείσει κανένα εισιτήριο και κανένα ξενοδοχείο. Προτίμησα να αυτοσχεδιάσω χωρίς αυστηρό πρόγραμμα, ώστε να έχω μεγαλύτερη ευελιξία, έστω και αν αυτό συνεπαγόταν περισσότερη κούραση και ταλαιπωρία.

Οι προϋποθέσεις, για να ακολουθήσεις αυτή την ανορθόδοξη τακτική είναι έξι:

α) να γνωρίζεις την γλώσσα του τόπου προορισμού

β) να έχεις πείρα ταξιδίων και γνώσεις για την περιοχή και τη χώρα

γ) να είσαι διατεθειμένος να ταλαιπωρηθείς

δ) να έχεις ελάχιστες αποσκευές

ε) να έχεις φυσική αντοχή, και

στ) να ταξιδεύεις πριν ή μετά την εποχή αιχμής (high season)

Διανυκτέρευση στο νησί Lipari

Τετάρτη, 11.05.2005

Βγαίνοντας από το ξενοδοχείο, όπου διέμενα στη Ρώμη, είδα έναν πλανόδιο τροχιστή μαχαιριών, που είχε ολόκληρο το "μαγαζάκι" του επάνω σε ένα ποδήλατο, για να μετακινείται εύκολα και να παρκάρει οπουδήποτε!

Πήγα στο αεροδρόμιο και έβγαλα εισιτήριο με την εταιρεία Air One, επειδή αυτή είχε την πρώτη πτήση προς την πόλη Catania της Σικελίας.

Πετώντας πάνω από την Όστια, είδα ένα σωρό κυματοθραύστες, οι οποίοι προστάτευαν από τα κύματα τις πλαζ, όπου κολυμπούν οι Ρωμαίοι.

Φθάνοντας στη Σικελία, διέκρινα από το αεροπλάνο τις χιονισμένες (ακόμη!) κορυφές της Αίτνας και τον διάδρομο προσγείωσης στο αεροδρόμιο «Fontanarossa» ο οποίος άρχιζε από τη θάλασσα και ήταν κάθετος προς την ακτή.

Χρησιμοποίησα δύο λεωφορεία για να φτάσω στον προορισμό μου: με το πρώτο πήγα στη Messina και, στη συνέχεια, με το δεύτερο έφτασα στο Milazzo. Από εκεί, επειδή δεν υπήρχε πλοίο για το Stromboli, κατευθύνθηκα στο γραφικό και με αρχαιολογικό ενδιαφέρον νησί Lipari, όπου διανυκτέρευσα. Τα σοκάκια στην παλιά μεσαιωνική πόλη ήταν τόσο στενά που πολύ εύκολα μπορούσες να περάσεις στο απέναντι σπίτι, χωρίς να χρειάζεσαι καθόλου ακροβατικές ικανότητες. Γι' αυτό, στα στορ των παραθυρόφυλλων οι πετούγιες κλειδώνουν με κλειδί, ενώ οι γρίλιες τους είναι περιστρεφόμενες με τη βοήθεια μικρής μανιβέλας.

Οι πρώτες εντυπώσεις από το νησί Stromboli

Πέμπτη, 12.05.2005

Προτίμησα να πάω πρώτα στο Stromboli, επειδή είναι το πιο απομακρυσμένο από όλα τα νησιά και συνδέεται με ελάχιστα δρομολόγια, τα οποία μάλιστα ακυρώνονται σε περίπτωση θαλασσοταραχής. Το υδροπτέρυγο για το Stromboli έκανε πρώτα στάση στο νησί Panarea, στην αποβάθρα του οποίου είδα ταξί που ήταν ανοιχτά, μικροσκοπικά αυτοκινητάκια με πολύ μικρές ρόδες!

Φθάνοντας στο Stromboli, αναζήτησα ένα δωμάτιο κοντά στο λιμάνι. Κατέληξα στο πανδοχείο «Aquilone», που αποδείχθηκε πολύ καλό. Με ένα τρίκυκλο ο ξενοδόχος μετέφερε εκεί τα πράγματά μου. Περάσαμε από ένα λαβύρινθο στενών σοκακιών, και φθάσαμε τελικά σε έναν υπέροχο κήπο. Τα δωμάτια, σε στυλ bungalow, ήταν τοποθετημένα κατά μήκος της περιφέρειας του κήπου, τον οποίο διακοσμούσαν κρήνες, παγκάκια, αγάλματα και μικρά περίπτερα μέσα στην πυκνή βλάστηση.

Η αρχική επιθυμία μου ήταν να κάνω έναν περίπατο γνωριμίας στην πόλη, η οποία έχει δύο ενορίες: του San Vincenzo και του San Bartolo, που ως παλιές εκκλησίες δυσκολεύονται να κρατηθούν όρθιες σε ένα έδαφος που τρέμει τόσο συχνά… Ήθελα επίσης να συγκεντρώσω πληροφορίες για την ανάβαση στο ηφαίστειο και να αγοράσω χρήσιμα εφόδια για την ορειβασία, όπως σοκολάτες, ξηρούς καρπούς, μανταρίνια και νερό.

Στη βόλτα μου διαπίστωσα ότι το νησί ήταν ακόμα αισθητά επηρεασμένο από την τελευταία, πολύ μεγάλη έκρηξη, που έγινε τελείως ξαφνικά στις 30 Δεκεμβρίου 2002. Ευτυχώς, λόγω εποχής το νησί βρισκόταν τότε σε "χειμερινή νάρκη" και αυτό βοήθησε ώστε να μην υπάρξει κανένα ανθρώπινο θύμα. Αμέσως μετά το νησί εκκενώθηκε, επί έναν ολόκληρο μήνα και η άνοδος στον κρατήρα απαγορεύθηκε επί δυόμιση χρόνια περίπου (από τον Δεκέμβριο 2002 έως και τον Απρίλιο 2005)! Μόλις λίγες ημέρες πριν το ταξίδι μου είχε επιτραπεί ξανά η ανάβαση στην κορυφή του ηφαιστείου σε ολιγάριθμες ομάδες, μόνο υπό την καθοδήγηση έμπειρου επαγγελματία οδηγού ηφαιστείων και με διάρκεια παραμονής εκεί για παρατήρηση το πολύ μια ώρα!

Όπου και αν περπατούσα στο χωριό έβλεπα προειδοποιητικές και συμβουλευτικές πινακίδες, με οδηγίες στην περίπτωση που εκρήγνυτο ξαφνικά το ηφαίστειο! Διάφορα βέλη έδειχναν τους χώρους συγκέντρωσης, μακριά από τις ακτές, επάνω σε διάφορα υψώματα. Από εκεί θα γινόταν και η εκκένωση, αν χρειαζόταν. Με κάποιες μικροδιαφορές θύμιζαν τις οδηγίες εγκατάλειψης πλοίου σε περίπτωση ναυαγίου… Σε επίκαιρα σημεία υπήρχαν σειρήνες συναγερμού και μεγάφωνα, για να δίνονται οδηγίες στον πληθυσμό. Υπήρχαν, επίσης, παρατηρητήρια της ηφαιστειακής δραστηριότητας.

Κοντά στις ακτές, ειδικές πινακίδες με λεπτομερείς χάρτες έδειχναν τις επικίνδυνες, λόγω tsunami, περιοχές. Από τα φοβερά κύματα που προκλήθηκαν από την πτώση γιγαντιαίων μαζών γης (ή λάβας) μέσα στη θάλασσα στις 30.12.2002, πολλά παραλιακά κτίρια είχαν υποστεί ζημιές. Μεγάλα tsunami είχαν δημιουργηθεί, επίσης, κατά τα έτη 1930, 1944 και 1954. Αυτός είναι και ο λόγος που οι περισσότεροι ντόπιοι προτιμούν να χτίζουν τα σπίτια τους επάνω σε υψώματα, καθώς κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πότε θα χτυπήσουν τις ακτές. Αντιθέτως, οι ξένοι προτιμούν τις παραλίες, από άγνοια του κινδύνου που τους απειλεί.

Τα δρομάκια του νησιού ήταν εξαιρετικά στενά και το καλοκαίρι απαγορευόταν τελείως η αποβίβαση Ι.Χ. αυτοκινήτων. Μονάχα τρίκυκλα και μικρά ηλεκτροκίνητα ή βενζινοκίνητα μίνι-αυτοκίνητα χωρούσαν να περάσουν μέσα από τα σοκάκια και μόνο σε ελάχιστα πλατύτερα μέρη μπορούσαν να διασταυρωθούν. Αυτά τα μίνι-αυτοκίνητα έμοιαζαν πολύ με οχήματα λούνα-παρκ, είχαν δηλαδή μικροσκοπικές ρόδες και μικρό πλάτος! Παρόμοια αυτοκινητάκια χρησιμοποιούν τα ξενοδοχεία στο Zermatt της Ελβετίας, καθώς και οι διάφοροι κροίσοι στα ιδιωτικά νησάκια τους, κ.λπ. Ακόμη και τα περιπολικά της Άμεσης Δράσης των Carabinieri ήταν έτσι μικροσκοπικά, σαν παιδικά.

Πρόσεξα δε ότι, αν και έκανε πολλή ζέστη, η βάση των καταδύσεων δεν είχε αρχίσει ακόμη να λειτουργεί.

Νυκτερινή ανάβαση στον κρατήρα του ηφαιστείου Stromboli

Οι αναβάσεις στο ηφαίστειο γίνονται πάντοτε αργά το απόγευμα για δύο λόγους: α) επειδή κάνει λιγότερη ζέστη και β) επειδή όταν νυχτώσει η παρατήρηση των εκρήξεων και της ροής της λάβας είναι πολύ πιο θεαματική.

Κατά τη διάρκεια του απογεύματος, όσοι θα επιχειρούσαν αργότερα την ανάβαση, συμπλήρωναν τον ορειβατικό εξοπλισμό τους, ενοικιάζοντας ό,τι τους έλειπε. Κράνη έδιναν οι οργανωτές-οδηγοί ηφαιστείου. Φυσικά, όλοι έπρεπε να φοράνε βαριές μπότες και ήταν πάρα πολύ χρήσιμα, σχεδόν απαραίτητα, τα ορειβατικά τηλεσκοπικά μπατόν και ένας φακός κεφαλιού (που στερεώνεται με ιμάντα στο μέτωπο για να βλέπει κανείς ακριβώς που πατάει).

Ο αριθμός των ατόμων που επιχειρούσαν την ανάβαση σε μια μέρα ήταν, για λόγους ασφαλείας, περιορισμένος και κάθε ομάδα μπορούσε να αποτελείται το πολύ από 20 άτομα. Εμένα παρά λίγο να μη με δεχθούν, γιατί ο αριθμός είχε ήδη συμπληρωθεί από άλλους, που είχαν δηλώσει συμμετοχή πολύ νωρίτερα. Καθώς οι μέρες που διέθετα ήταν ελάχιστες, αν δεν με έπαιρναν θα μου ήταν εξαιρετικά δυσάρεστο, αλλά τελικά… χώρεσα και εγώ!

Το επόμενο βήμα ήταν η ανάγνωση και υπογραφή του κειμένου που απάλλασσε όλους τους διοργανωτές από οποιαδήποτε ευθύνη για κάθε ατύχημα ή δυστύχημα, που ενδεχομένως να συνέβαινε κατά τη διάρκεια της εξόρμησης. Κάποιοι δίσταζαν και προβληματίζονταν. Εγώ, αντιθέτως, αισθανόμουν πολύ άνετα, γιατί το είχα κάνει πολλές δεκάδες, αν όχι εκατοντάδες φορές μέχρι τότε.

Κατόπιν χωριστήκαμε σε ομάδες. Προς διάκριση, κάθε ομάδα και ο αρχηγός της φορούσαν κράνη διαφορετικού χρώματος. Ο καθένας ρύθμιζε τους ιμάντες του κράνους του έτσι ώστε να ήταν καλά στερεωμένο, αλλά συγχρόνως να απείχε λίγο από το κεφάλι, ώστε υπήρχε ένα μικρό διάκενο για να κυκλοφορεί ο αέρας. Αυτό ήταν απαραίτητο επειδή κατά την ανάβαση ο ορειβάτης ζεσταίνεται, ιδρώνει πολύ και ο αέρας που περνά τον δροσίζει αρκετά.

Τελευταία διαδικασία πριν από την αναχώρηση ήταν η ενημέρωση για τις ενέργειες και τη συμπεριφορά μας στην απευκταία περίπτωση που συνέβαινε μεγάλη έκρηξη κατά τη διάρκεια της εξόρμησης, καθώς υπάρχουν παραδείγματα πεπειραμένων παρατηρητών που έχασαν τη ζωή τους σε ανάλογες περιπτώσεις. Χαρακτηριστικό είναι αυτό των τριών από τους διασημότερους ηφαιστειολόγους παγκοσμίως, των Γάλλων Katia και Maurice Krafft και του Αμερικανού Harry Glicken, οι οποίοι έχασαν τη ζωή τους, μαζί με 35 άλλους παρατηρητές, ενώ παρακολουθούσαν τις εκρήξεις του ηφαιστείου Unzen, στην Ιαπωνία, στις 03.06.1991!

Η κυριότερη συμβουλή ήταν να μην πανικοβληθούμε και τραπούμε σε άτακτη φυγή. Αντιθέτως, θα έπρεπε να απομακρυνθούμε από το ηφαίστειο γρήγορα, αλλά παρακολουθώντας συνεχώς την εκτοξευόμενη λάβα, τις πέτρες ή τους ογκόλιθους που θα έπεφταν από τον ουρανό, προσπαθώντας με κάποια μικρή αλλά ταχύτατη μετακίνησή μας να αποφύγουμε το χτύπημα την τελευταία στιγμή. Φυσικά, σε μια τέτοια περίπτωση θα χρειαζόταν όχι μόνο πολλή ψυχραιμία, αλλά και καλή τύχη…

Ξεκινήσαμε για την ανάβαση στις 17:30. Το μονοπάτι που ανεβαίναμε ήταν πολύ απότομο, αλλά, ευτυχώς, σκιερό. Τα κράνη δεν τα φορούσαμε, αλλά τα κρατάγαμε στο χέρι όχι λόγω της μεγάλης ζέστης, αλλά επειδή δεν είχαμε φθάσει ακόμη στην επικίνδυνη περιοχή. Ο όγκος του ηφαιστειακού κώνου μας προστάτευε από τις καυτές ακτίνες του μαγιάτικου ήλιου. Προχωρούσαμε ανάμεσα στην πυκνή βλάστηση, η οποία ευνοείτο από τον ιδανικό συνδυασμό: ήπιο κλίμα - εύφορο έδαφος - συχνές βροχές. Τριγύρω μας βλέπαμε ανθισμένους θάμνους και χιλιάδες αγριολούλουδα. Ο Μάιος ήταν εκεί -όπως και στην πατρίδα μας- η ιδανική εποχή για να απολαύσει κανείς τη φύση σε όλο της το μεγαλείο. Λίγο μακρύτερα βλέπαμε το χωριό, το λιμανάκι και πιο πέρα το Strombolicchio, που είναι ένας πελώριος, απόκρημνος, μαύρος βράχος, που "ξεφυτρώνει" από τη θάλασσα σε μικρή απόσταση από την ακτή. Δημιουργήθηκε από κάποια πάρα πολύ παλιά έκρηξη του ηφαιστείου και στην κορυφή του έχει χτιστεί ένας φάρος για τη ναυσιπλοΐα. Όσο ανεβαίναμε ψηλότερα τόσο η θέα προς τα κάτω γινόταν ωραιότερη. Δυστυχώς, όμως δεν διαθέταμε αρκετό χρόνο για να την απολαύσουμε, επειδή ο αρχηγός είχε δώσει πολύ γρήγορο ρυθμό στην πορεία. Γι' αυτό, λίγο αργότερα, προσπεράσαμε μια ομάδα που είχε ξεκινήσει 10 λεπτά νωρίτερα από εμάς. Κάθε τόσο ακούγαμε ήχους εκρήξεων. Έμοιαζαν πολύ με τον κρότο από φουρνέλα, που χρησιμοποιούνται για ανατινάξεις βράχων. Εκεί ψηλά ακούγονταν εντονότερα από ότι σε άλλα μέρη του νησιού.

Ο ιδρώτας έτρεχε ποτάμι, από τον συνδυασμό ζέστης και ανήφορου. Ευτυχώς, όλα τα μέλη της ομάδας άντεχαν στη δοκιμασία. Κάθε μισή ώρα πορείας κάναμε στάση μόνο για ένα ή δύο λεπτά για να επανέλθει ο ρυθμός της αναπνοής μας. Γενικά, στην ορειβασία συνηθίζω να πίνω πολύ νερό πριν από την αναχώρηση για να μειώνω την ποσότητα που κουβαλάω μαζί μου. Έτσι, στην πρώτη στάση δεν διψούσα, αλλά ήπια λίγο νερό για να ξαλαφρώσω κάπως το σακίδιο. Όταν με είδε ο αρχηγός "μου έβαλε πάγο", να μην σπαταλάω έτσι γρήγορα το νερό μου. Και πρόσθεσε: «Δεν φαντάζομαι να έχει τόσο λίγο νερό και κάποιος άλλος!» Κανένα μέλος της ομάδας δεν μίλησε…

Ευτυχώς, είμαι αρκετά πεπειραμένος από αναβάσεις σε πολύ μεγαλύτερα υψόμετρα (δύο μήνες πριν είχα ανέβει στο Κιλιμάντζαρο) και με πολύ υψηλότερες θερμοκρασίες. Οπότε, ήμουν σε θέση να εκτιμήσω τις ανάγκες μου σε νερό και γι' αυτό δεν πτοήθηκα. Όταν, τελικά, αποδείχθηκε ότι δεν χρειάστηκα νερό, ήρθε η σειρά μου να "βάλω πάγο" στον αρχηγό. Πρώτα διαμαρτυρήθηκα για τον τρόπο του, που ήταν αγενής και προσβλητικός, και κατόπιν του είπα ότι κανονικά θα έπρεπε να είχε κάνει έλεγχο της ποσότητας του πόσιμου νερού πριν από την αναχώρηση. Οι παρατηρήσεις του εκ των υστέρων σε μένα και σε όλους τους άλλους ήταν άσκοπες. Αυτή η αντίδρασή του θα μπορούσε να "σπάσει" το ηθικό των μελών της ομάδας. Μόνο ψυχολογικό πρόβλημα μπορούσαν να μας δημιουργήσουν! Και μετά την ψυχολογική κατάρρευση ακολουθεί, συνήθως, και σωματική… Ο αρχηγός συμφώνησε ότι είχα δίκιο και έτσι οι σχέσεις μας αποκαταστάθηκαν.

Το μονοπάτι ανηφόριζε με στροφές, κάνοντας συνεχώς ζιγκ-ζαγκ, σαν φίδι. Σε υψόμετρο 480 μέτρων η βλάστηση τελείωνε, αλλά η θέα προς τα κάτω ήταν υπέροχη, γιατί το οπτικό πεδίο ήταν ακόμη ευρύ. Το μονοπάτι ήταν πια καλυμμένο από κατάμαυρη ηφαιστειογενή άμμο. Δυστυχώς, η άμμος ήταν μαλακή και υποχωρούσε κάτω από τις μπότες μας. Αλλά αυτό, δόξα τω Θεώ, δεν διήρκησε για πολύ.

Αμέσως μετά φθάσαμε σε ηφαιστειακή έρημο. Το έδαφος εκεί ήταν στρωμένο με πέτρες και βράχια από μοβ λάβα και κίτρινη ελαφρόπετρα, καθώς επίσης και από τριμμένο χώμα που περιείχε πετραδάκια και χαλίκια. Έτσι, η πορεία ήταν κάπως ευκολότερη, σε σχέση με τη μαύρη άμμο. Καθώς προχωρούσαμε πολύ γρήγορα έριχνα μόνο κλεφτές ματιές προς τα κάτω, μέχρι την παραλία και τη θάλασσα. Παρότι πορευόμασταν, ευτυχώς, στη σκιά του ηφαιστειακού κώνου, εν τούτοις ήμασταν όλοι μούσκεμα στον ιδρώτα.

Καθώς ανηφορίζαμε προς τα νοτιοδυτικά, φθάσαμε σε μια ράχη και μπήκαμε στην ηλιόλουστη περιοχή. Από εκεί αντικρίσαμε για πρώτη φορά την περίφημη και επικίνδυνη «Sciara del fuoco» (που σημαίνει «ηφαιστειακή χαράδρα της φωτιάς»). Από εκεί κατηφόριζαν, συνήθως, τα ποτάμια της πυρωμένης λάβας, κατά τη διάρκεια των πολύ ισχυρών εκρήξεων. Εκείνη ακριβώς τη στιγμή έγινε μια έκρηξη αρκετά πιο δυνατή από τις συνηθισμένες και πολύ πιο εντυπωσιακή, γιατί βρισκόμασταν εξαιρετικά κοντά. Το έδαφος δονήθηκε σαν από ισχυρό σεισμό και κοντέψαμε να πέσουμε κάτω. Ο εκκωφαντικός κρότος έμοιαζε με έκρηξη τεράστιας ποσότητας δυναμίτιδας! Συγχρόνως, πάμπολλες πυρωμένες πέτρες, μικρές και μεγάλες, εκτοξεύθηκαν ψηλά στον ουρανό και κατόπιν έπεσαν με πάταγο ολόγυρα. Ευτυχώς, βρισκόμασταν σε απόσταση ασφαλείας. Είχε έρθει, βέβαια, η ώρα να φορέσουμε όλοι τα κράνη μας, γιατί ο Εγκέλαδος δεν αστειευόταν…

Αυτό το ξαφνικό ξέσπασμα του ηφαιστείου έμοιαζε με υπενθύμιση των κινδύνων για να μην ξεθαρρεύουμε και πάρα πολύ… Εντυπωσιάσθηκα φοβερά από το θέαμα, γιατί ήταν η πρώτη φορά -μετά από πολλές αναβάσεις σε διάφορα ηφαίστεια της γης, ενεργά και σβησμένα- που είδα έκρηξη από τόσο κοντά! Τώρα πια καταλαβαίνω όλους τους αρχαίους λαούς που δημιούργησαν με τη φαντασία τους θεούς των ηφαιστείων και τους λάτρεψαν…

Αμέσως μετά το ηφαίστειο ηρέμησε και πάλι και εμείς συνεχίσαμε την άνοδο με γοργό ρυθμό. Λίγο αργότερα προσπερνάμε μια ομάδα Ιταλών, που φοράγανε όλοι μπλουζάκια με την επιγραφή «trekking», η οποία υποδηλώνει ότι ανήκουν σε όμιλο που ειδικεύεται στις πορείες. Αν και ήταν πεπειραμένοι, έμειναν πολύ πίσω από εμάς…

Προχωρήσαμε κατά μήκος της ράχης, ανεβαίνοντας συνεχώς. Φθάσαμε σε μια περιοχή κοντά στην κορυφή, όπου ειδικοί επιστήμονες (ηφαιστειολόγοι, σεισμολόγοι, γεωλόγοι, μετεωρολόγοι, κ.ά.) είχαν εγκαταστήσει διάφορα μηχανήματα μετρήσεων, απαραίτητα για τις παρατηρήσεις και τις μελέτες τους. Υπήρχαν επίσης και ηλιακοί συλλέκτες, επαναφορτιζόμενες μπαταρίες καθώς και κεραίες, για την ταχύτατη μετάδοση των πληροφοριών. Έτσι επιτηρούνταν συνεχώς η ηφαιστειακή δραστηριότητα και αν χρειαζόταν εξέπεμπαν, μέσα σε ελάχιστο χρόνο, σήμα κινδύνου προς τον πληθυσμό του νησιού.

Σε λίγο φθάσαμε στην κορυφογραμμή, δηλαδή στο χείλος του κρατήρα. Στο σημείο αυτό τερματιζόταν η πορεία μας. Βρισκόμασταν ήδη περίπου 150 μέτρα ψηλότερα από τον χώρο των εκρήξεων. Κάτω, μέσα στο εσωτερικό του κρατήρα, φαίνονταν διάφορες κατακόκκινες εστίες.

Η πρώτη μας δουλειά ήταν να αλλάξουμε τα ρούχα που φορούσαμε γιατί ήταν μούσκεμα από τον ιδρώτα και να φορέσουμε τα στεγνά που κουβαλούσαμε μέσα στα σακίδια μας. Ο δροσερός άνεμος εκεί πάνω δεν αστειευόταν και θα μπορούσε εύκολα να κρυώσει κάποιος. Καθίσαμε κατάχαμα, ο ένας πλάι στον άλλο, στην κόψη της και παρατηρούσαμε το ηφαίστειο, τη δύση του ήλιου, τη θάλασσα και τα μικρά πλοιάρια που είχαν πλησιάσει στη Sciara del fuoco για να δουν οι επιβάτες τους τις εκρήξεις από άλλη οπτική γωνία. Η θέα ήταν κυριολεκτικά μαγευτική! Άξιζε πραγματικά τον κόπο να υποστεί κανείς την πολύωρη ταλαιπωρία της ανάβασης.

Καθώς περνούσε η ώρα το φως της ημέρας εξασθενούσε και το θέαμα του ηφαιστείου γινόταν όλο και πιο φαντασμαγορικό. Διακρίναμε συνολικά 7 εστίες δραστηριότητας, δηλαδή φλογισμένους μικρούς κρατήρες ή σχισμές. Αρκετές στιγμές οι καπνοί και οι ατμοί κάλυπταν τελείως την πυρωμένη λάβα, οπότε η φωτογραφία δεν είχε πια νόημα. Η φωτογράφηση ήταν πολύ δύσκολη και λόγω της απόστασης. Αλλά το κυριότερο πρόβλημα ήταν ότι οι εκρήξεις διαρκούσαν μόνο ελάχιστα δευτερόλεπτα χωρίς, βεβαίως, καμιά προειδοποίηση ή ένδειξη για το πότε θα συμβούν!

Την ώρα που έτρωγα λίγη σοκολάτα έγινε ξαφνικά άλλη μια μεγάλη έκρηξη: ένας πίδακας από πυρωμένη λάβα εκτοξεύθηκε ψηλά στον ουρανό σαν «γκέιζερ» και αμέσως μετά σταμάτησε. Φυσικά ήταν αδύνατο να προλάβω να τον φωτογραφίσω. Διάρκεσε το πολύ τρία δευτερόλεπτα. Μέσα σε αυτό το ελάχιστο χρονικό διάστημα δεν προλαβαίνει ο φωτογράφος να σκοπεύσει ούτε η αυτόματη μηχανή να φωτομετρήσει. Όμως, το θέαμα ήταν φανταστικό! Αμέσως μετά τα κομμάτια της λάβας έπεσαν προς τα κάτω, τριγύρω από το στόμιο εξόδου και καθώς ήταν πυρωμένα έμοιαζαν με εκατοντάδες μεγάλα κατακόκκινα κάρβουνα επάνω σε μαύρο φόντο. Λαμπύριζαν έντονα στις πλαγιές του λοφίσκου του μίνι-κρατήρα, αλλά πολύ γρήγορα έσβηναν. Το γήινο πυροτέχνημα εξαφανιζόταν ταχύτατα, όπως ακριβώς εμφανιζόταν.

Ο άνεμος που φυσούσε πίσω από την πλάτη μας κυριολεκτικά "ξύριζε". Ήταν ιδιαίτερα ενοχλητικός στον ιδρωμένο σβέρκο και ακόμη πιο πολύ στο κεφάλι, γιατί τα μαλλιά μας ήταν μούσκεμα από τον ιδρώτα. Ο αέρας περνούσε, δυστυχώς, εκείνη τη στιγμή μέσα από το διάκενο που υπήρχε κάτω από το κράνος. Όμως, επειδή φροντίζω πάντοτε το αντιανεμικό μου να διαθέτει και κουκούλα, "σώθηκα". Την ξετύλιξα και τη φόρεσα επάνω από το κράνος. Αισθάνθηκα πολύ άνετα και γλίτωσα από μια πολύ πιθανή ψύξη στον αυχένα και το κεφάλι.

Καθώς έχει σκοτεινιάσει τελείως μπορούσαμε πια να διακρίνουμε πολύ καλύτερα τη δραστηριότητα του ηφαιστείου, ακόμη και το πιο αμυδρό κόκκινο φως από τις ανταύγειες του πυρωμένου μάγματος που βρισκόταν βαθύτερα. Οι λευκοί ατμοί, που προηγουμένως ενοχλούσαν γιατί κάλυπταν τις πυρωμένες εστίες και τις φλόγες, τώρα φωτίζονταν και αυτοί, κόκκινοι από την αντανάκλαση και διάχυση του φωτός της "κόλασης" που ερχόταν μέσα από τα έγκατα της γης. Οι ανταύγειες αυτές προχωρούσαν προς τα επάνω και έδιναν ένα φαντασμαγορικό θέαμα. Ακολουθούσαν διάφορες, μικρές ή μεγαλύτερες εκρήξεις από διαφορετικούς κρατήρες. Ήταν έξι (ή μήπως επτά;) που εκρήγνυντο εναλλάξ, σε τυχαίους χρόνους και με απρόβλεπτη σειρά.

Καθώς, όμως, οι εκρήξεις γίνονταν σε αραιά διαστήματα, ο τηλεφακός-zoom της φωτογραφικής μου έκλεινε αυτομάτως. Αυτό συνέβαινε επειδή, για οικονομία στις μπαταρίες, ήταν προγραμματισμένος να κλείνει όταν δεν χρησιμοποιείτο μέσα σε λίγα λεπτά (δηλαδή μειωνόταν η εστιακή του απόσταση και έπαυε να λειτουργεί ως τηλεφακός). Γι' αυτό θα εξυπηρετούσε σαφώς καλύτερα ένας σταθερός τηλεφακός (χωρίς zoom με αυτοματισμό). Καθώς η διάρκεια της κάθε έκρηξης ήταν ελάχιστη, δεν προλάβαινε κανείς να σκοπεύσει, να φωτομετρήσει, να εστιάσει και να ρυθμίσει τον τηλεφακό, έστω και αν η φωτογραφική μηχανή ήταν αυτόματη. Το μόνο που θα μπορούσε να κάνει ήταν να έχει τη μηχανή στο μάτι του (πολύ κουραστικό) και να σκοπεύει συνεχώς, παρατηρώντας το ηφαίστειο με το άλλο μάτι. Και ασφαλώς θα χρειαζόταν και τύχη. Οι επαγγελματίες φωτογράφοι μεταχειρίζονται άλλα μέσα (π.χ. τρίποδα για στερέωση της μηχανής) και τραβούν εκατοντάδες φωτογραφίες μέχρι να πετύχουν ελάχιστες καλές…

Μετά από κάθε έκρηξη βλέπαμε από μακριά να αστράφτουν τα φλας από τις φωτογραφικές μηχανές εκείνων που βρίσκονταν μέσα στα διάφορα πλεούμενα. Είχαν έρθει εκεί για να δούνε το ηφαίστειο από την μεριά της θάλασσας. Διακρίνονταν πολύ καθαρά οι λάμψεις, παρά την μεγάλη απόσταση.

Μερικές από τις εκρήξεις ήταν πολύ ισχυρές και ιδιαίτερα εντυπωσιακές. Ο κρότος τους ήταν εκκωφαντικός, ενώ ένα μαύρο σύννεφο υψωνόταν ταχύτατα ψηλά στον ουρανό!

Μείναμε, παρατηρώντας τη δραστηριότητα του ηφαιστείου, περίπου μια ώρα, διάστημα που οι οδηγίες ασφαλείας καθόριζαν ως ανώτατο χρονικό όριο παραμονής στην κορυφή του ηφαιστείου.

Για την επιστροφή χρησιμοποιήσαμε ένα διαφορετικό μονοπάτι, το οποίο βρισκόταν στην πίσω πλαγιά. Ήταν εξαιρετικά απότομο και ευθύ, χωρίς στροφές. Αυτή η πολύ κατηφορική διαδρομή ήταν σαφώς πιο σύντομη, αλλά και πολύ πιο επικίνδυνη.

Επάνω στο κράνος φορούσαμε μοντέρνους φακούς με φωτοδιόδους (LED) που καταναλίσκουν ελάχιστο ρεύμα και οι οποίοι είναι εξαιρετικά χρήσιμοι, για να φωτίζει ο ορειβάτης ακριβώς τα σημεία όπου πατάει, ενώ συγχρόνως αφήνουν ελεύθερα και τα δύο χέρια για να κρατούν τα δύο τηλεσκοπικά ορειβατικά μπατόν. Αυτά είναι πολύτιμα για να φρενάρει κανείς στον συνεχή κατήφορο, χωρίς να καταπονεί υπερβολικά τα γόνατα και τα δάχτυλα των ποδιών.

Για την κατάβαση ρύθμισα το μήκος των μπατόν ώστε να είναι αρκετά μεγαλύτερο, συγκριτικά με την ανάβαση. Καθώς τα ραβδιά αυτά στηρίζονται πάντα σε σημεία που βρίσκονται μπροστά από τα μέρη όπου πατάνε οι αρβύλες, υπάρχει μια διαφορά υψόμετρου στην κάθοδο μεγαλύτερη, ενώ στην άνοδο μικρότερη λόγω της κλίσης του εδάφους.

Περπατούσαμε πολύ γρήγορα επάνω σε μαύρη ηφαιστειογενή άμμο, αφήνοντας ξωπίσω μας λίγη λεπτή σκόνη. Φρενάραμε συνεχώς, κοντράροντας με τα δύο μπατόν, για να μην αποκτήσουμε υπερβολική ταχύτητα! Για να διευκολύνουμε το φρενάρισμα, πατούσαμε πάντα μόνο με το τακούνι της μπότας και όχι με τη μύτη ή με ολόκληρη την σόλα.

Πίσω μας ακολουθούσαν οι υπόλοιποι ορειβάτες, σε μια συνεχή γραμμή. Ο κώνος του ηφαιστείου ήταν θεοσκότεινος, γιατί οι εκρήξεις γίνονταν μόνο στην πίσω πλευρά και μόνο εκείνη η περιοχή φωτιζόταν από την πυρωμένη λάβα. Η σειρά από τα φωτάκια των ορειβατών που κινούνταν μέσα στη νύχτα έδινε την εντύπωση ότι ισχυρές πυγολαμπίδες προχωρούσαν αργά επάνω στο βουνό!

Λίγο πιο κάτω κάναμε μια στάση για να ανασυνταχθούμε και ο αρχηγός έκανε έλεγχο της ομάδας. Περιμέναμε να φθάσουν και οι βραδυπορούντες ή όποιοι αντιμετώπιζαν κάποιο πρόβλημα.

Συνεχίσαμε την πορεία μας με γρήγορο ρυθμό. Λίγο πιο κάτω το μονοπάτι έγινε εξαιρετικά επικίνδυνο, γιατί προχωρούσε κοντά στο χείλος ενός απότομου γκρεμού προς τη δεξιά μεριά. Το σκοτάδι δεν μας επέτρεπε να δούμε το βάθος του βαράθρου και έτσι δεν παθαίναμε ίλιγγο από το χάος που υπήρχε πλάι μας. Με πολλή προσοχή και με μικρά, σταθερά βήματα περάσαμε από το κρίσιμο κομμάτι, χωρίς ατύχημα.

Μετά από 45 λεπτά πορείας είχαμε αλλαγή σκηνικού: ο απότομος κατήφορος τελείωσε (δόξα τω Θεώ), αλλά άρχισε η φοβερή σκόνη (βοήθα Παναγία μου)! Καθώς περπατούσαμε σηκώναμε ένα πυκνό σύννεφο σκόνης! Έπαψε η ηφαιστειακή άμμος και το έδαφος ήταν πια στρωμένο με πολύ λεπτό χώμα, λεπτότερο ακόμη και από αλεύρι. Σταματήσαμε για να φορέσουμε στο πρόσωπό μας λευκές, υφασμάτινες χειρουργικές μάσκες που είχαμε μαζί μας! Αυτές ήταν πολύ αποτελεσματικές, γιατί συγκρατούσαν τη σκόνη, αλλά δυστυχώς μας δημιουργούσαν ένα άλλο πρόβλημα: Υποφέραμε από την πολλή ζέστη, επειδή ο θερμός αέρας που εκπνέαμε δεν έφευγε κατ' ευθείαν προς το περιβάλλον, αλλά παρέμενε για κάποιο χρονικό διάστημα παγιδευμένος από τη μάσκα κοντά στο δέρμα μας. Δηλαδή, «μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα»!

Τελικά, βρήκα κάποια λύση: κάλυψα με τη μάσκα μόνο το στόμα για την εισπνοή και άφησα τη μύτη έξω για την εκπνοή. Αυτός ο ανορθόδοξος τρόπος ίσως κατά τους γιατρούς να είναι λανθασμένος. Εμένα όμως με εξυπηρέτησε πάρα πολύ. Αισθανόμουν πολύ λιγότερη ζέστη, καθώς μόνο ένα μικρό μέρος του προσώπου μου καλυπτόταν από τη μάσκα και ο θερμός αέρας έφευγε κατ' ευθείαν μακριά μου. Και ίσως το σπουδαιότερο… έτσι δεν θόλωναν κάθε τόσο τα γυαλιά μου από τον αέρα της εκπνοής!

Είχα και δύο άλλες σοφές τακτικές: επιδίωκα να βρίσκομαι πάντα ανάμεσα στους πρωτοπόρους, δηλαδή στην αρχή της ομάδας, οπότε τα ποδοβολητά των προηγουμένων μου ήταν πολύ λίγα και αντίστοιχα η σκόνη περιορισμένη, και προσπαθούσα να βαδίζω πάρα πολύ κοντά στον προπορευόμενο ορειβάτη, ώστε να μην προλαβαίνει να σηκωθεί πολλή σκόνη από τα βήματά του!

Σε κάποια μικρή στάση που κάναμε για ανασύνταξη της ομάδας είχα την ευκαιρία να παρατηρήσω από ψηλά τα φώτα του λιμανιού και των αραγμένων σκαφών, που λαμπύριζαν υπέροχα μέσα στη νύχτα.

Σε μιάμιση ώρα φθάσαμε στο χωριό, μετά από τη συναρπαστική εμπειρία να δούμε και να ζήσουμε ένα ηφαίστειο εν δράσει.

Περάσαμε, όμως, πρώτα από τη βάση των οδηγών του ηφαιστείου, για να παραδώσουμε τα κράνη και τον υπόλοιπο εξοπλισμό. Εκεί μας πρόβαλαν μια σύντομη ερασιτεχνική ταινία-ντοκουμέντο από την τελευταία μεγάλη έκρηξη του Stromboli, που έγινε τελείως ξαφνικά, χωρίς καμιά απολύτως προειδοποίηση, το μεσημέρι της 30.12.2002 στις 13:12. Είδαμε σ' αυτή ότι μέσα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα άρχισαν ισχυρές δονήσεις και εκτόξευση τεράστιων ποσοτήτων λάβας και βράχων ψηλά στον αέρα. Το θέαμα ήταν συγκλονιστικό και ανατριχιαστικό. Ευτυχώς δεν υπήρξαν θύματα, καθώς λόγω της νεκρής σεζόν, το νησί ήταν σχεδόν άδειο. Κανένας επισκέπτης δεν βρισκόταν εκεί παρά μόνο ελάχιστοι από τους κατοίκους, οι οποίοι, για λόγους ασφαλείας, εγκατέλειψαν και αυτοί το νησί με το πρώτο πλοίο. Ένα ελικόπτερο γεμάτο με γεωλόγους, που έκαναν επιστημονικής παρατηρήσεις, πετούσε κατά σύμπτωση επάνω από τον κρατήρα. Το ισχυρότατο ωστικό κύμα το εκτόξευσε πολλά μέτρα μακριά! Ευτυχώς, όμως, κατάφερε να απομακρυνθεί και να διασωθεί. Το tsunami που δημιουργήθηκε από την έκρηξη προκάλεσε σημαντικές ζημιές σε όλα τα κτίσματα που βρίσκονταν κοντά στις ακτές, σε χαμηλό υψόμετρο. Για ευνόητους λόγους δεν μας έδειξαν αυτό το φοβερό φιλμ πριν από την άνοδο στον κρατήρα, αλλά μόνο μετά την επιστροφή μας… Σε αντίθετη περίπτωση, η ομάδα μας θα είχε σίγουρα καταβληθεί, αν δεν είχε διαλυθεί τελείως…

Νωρίτερα στη διάρκεια της ημέρας, καθώς περιδιάβαζα στα στενά δρομάκια του νησιού, είχα εντυπωσιαστεί από τον ζωηρό οικοδομικό οργασμό. Εκτός από αρκετά καινούργια σπίτια που κτίζονταν, είχα δει και πάρα πολλά άλλα σπίτια, καθώς και εστιατόρια, ξενοδοχεία, κ.λπ., που βάφονταν και ανακαινίζονταν. Τότε συνειδητοποίησα ότι αυτή η έντονη οικοδομική δραστηριότητα δεν γινόταν ενόψει του καλοκαιριού (όπως αρχικά είχα υποθέσει), αλλά για την αποκατάσταση των ζημιών από το φοβερό tsunami! Τώρα πια που το ηφαίστειο είχε ηρεμήσει και οι διάφοροι ιδιοκτήτες είχαν συγκεντρώσει τα απαιτούμενα χρηματικά ποσά, άρχιζαν τις επισκευές των κτιρίων.

Το ντους αποτελούσε τη μοναδική μου επιθυμία τη στιγμή της επιστροφής. Όπως εκείνος ο παλιός βασιλιάς της Αγγλίας, που προσέφερε το μισό βασίλειό του για ένα άλογο, εγώ θα το πρόσφερα (αν είχα…) για ένα δροσερό ντους! Θα με απάλλασσε και από τη ζέστη και από τον ιδρώτα και από την σκόνη. Ποτέ άλλοτε, εκτός από διάσχιση ερήμου, δεν είχα αντιμετωπίσει και τους τρεις λόγους ταυτοχρόνως… Τελικά ήταν η ύψιστη απόλαυση!

Ο γύρος του νησιού Stromboli

Παρασκευή, 13.05.2005

Μετά από ένα πλούσιο breakfast στη βεράντα μου, που βρισκόταν μέσα στον υπέροχο κήπο του πανδοχείου, ξεκίνησα για μια βόλτα στην πόλη.

Το πρώτο αξιοθέατο βρισκόταν πολύ κοντά. Ήταν ένα κόκκινο σπίτι, όπου έμεναν η Ingrid Bergman και ο Roberto Rosselini το 1948, όταν γύριζαν το φίλμ «Stromboli». Εκεί πλέχτηκε το φλογερό ειδύλλιο μεταξύ τους. Η διάσημη και σοβαρή Σουηδή ηθοποιός εγκατέλειψε τότε τον σύζυγό της και τα παιδιά της για χάρη του θερμού Λατίνου εραστή! Σε μια πουριτανική εποχή, που ακόμη και οι διασημότητες του θεάματος δεν χώριζαν τόσο εύκολα, η υπόθεση αυτή θεωρήθηκε μέγα σκάνδαλο και έκανε πάταγο σε ολόκληρο τον κόσμο. Μια αναμνηστική πλάκα εντοιχισμένη στην πρόσοψη του σπιτιού υπενθύμιζε ότι εκεί έμενε το διάσημο ζευγάρι.

Με μια μικρή βενζινάκατο ξεκίνησα για να κάνω τον γύρο του νησιού από την θάλασσα. Αυτός ήταν άλλωστε ο μοναδικός τρόπος, δεδομένου ότι το νησί δεν είχε δρόμους! Δεν υπήρχε ούτε καν χωματόδρομος που να συνέδεε τα δύο χωριά του και γι' αυτό η επικοινωνία μεταξύ τους γινόταν από τη θάλασσα. Κάποτε, πολύ παλιά, υπήρχε ένα στενό μονοπάτι που έκανε το γύρο του νησιού. Παρασύρθηκε ή καλύφθηκε από όγκους λάβας και δεν αποκαταστάθηκε ποτέ πια… Στις ακτές του νησιού, σχεδόν παντού, υπάρχει μαύρη άμμος, μαύρα βότσαλα και μαύροι βράχοι. Είναι όλα προϊόντα παλιών εκρήξεων του ηφαιστείου.

Το Stromboli βρίσκεται ακόμα, από αρκετές απόψεις, στην κατάσταση που ήταν τα μικρά νησιά των Κυκλάδων στη δεκαετία του '50!

Στο χωριουδάκι Ginostra αποβιβάστηκα σε ένα μικροσκοπικό λιμανάκι που το διαφήμιζαν ως το μικρότερο λιμάνι του κόσμου! Οι ακτές στην περιοχή αυτή ήταν εξαιρετικά απόκρημνες και υπήρχε μεγάλος κίνδυνος να κατρακυλήσουν οι βράχοι και οι πέτρες από πολύ ψηλά προς τα κάτω και να καταπλακώσουν ή να τραυματίσουν ανθρώπους. Γι' αυτό, είχαν δέσει τους επισφαλείς ογκόλιθους ολόγυρα με χοντρά συρματόσχοινα για να τους συγκρατούν στη θέση τους, καθώς επίσης είχαν καλύψει και τυλίξει τις πλαγιές με πυκνά ατσάλινα πλέγματα, ώστε να εμποδίζουν την πτώση λίθων.

Το χωριό ήταν πολύ γραφικό. Τα στενά και απότομα δρομάκια ήταν πλακόστρωτα, καινούργια σπίτια χτίζονταν και αρκετά από τα παλιά επισκευάζονταν. Οι αυλές ήταν γεμάτες λουλούδια, ενώ πολλοί βράχοι καλύπτονταν από φραγκοσυκιές, που και αυτές ήταν ανθισμένες εκείνη την εποχή. Καθώς το χωριό έμοιαζε με αετοφωλιά, χτισμένη ψηλά στην απόκρημνη πλαγιά, η θέα προς το πέλαγο ήταν εκπληκτική!

Προχωρώντας με τη βενζινάκατο κατά μήκος της ακτής, συνάντησα πρώτα την πολύ απότομη χαράδρα «sciara vecchia» (την παλιά διαδρομή της λάβας) και αμέσως μετά την «sciara nuova» (τη νέα σάρα). Καθώς αυτή καλυπτόταν από πολύ λεπτό χώμα σαν πούδρα, όταν φυσούσε ο παραμικρός άνεμος, σήκωνε προς τα επάνω, σε αρκετά σημεία, τοπικά συννεφάκια σκόνης! Μέσα στη χαράδρα διακρινόταν το επικλινές, ευθύ μονοπάτι που είχαμε χρησιμοποιήσει την προηγούμενη το βράδυ κατά την κάθοδό μας από την κορυφή.

Ο κώνος του ηφαιστείου κάπνιζε μονίμως σαν να ήθελε να μας υπενθυμίζει συνεχώς ότι στα έγκατα της γης "τα καζάνια σιγοβράζουν" και να μην ξεθαρρεύουμε πολύ-πολύ, γιατί μπορεί να εκραγούν…

Κλείνοντας τον κύκλο γύρω από το νησί πλησιάσαμε τον ψηλό, απόκρημνο βράχο «Strombolicchio» (Στρομπολίκιο) που ξεπροβάλλει από τη θάλασσα σχεδόν μπροστά στο λιμάνι. Ψηλά στην κορυφή του (που έχει ύψος 57 μέτρων) υπάρχει ένας μεγάλος πετρόχτιστος φάρος. Για να ανεβαίνουν εκεί επάνω είχαν φτιάξει, τα παλιά χρόνια, μια στενή σκαλιστή σκάλα με σκαλοπάτια λαξευμένα στο βράχο. Οι φαροφύλακες που συντηρούσαν τον φάρο, χρησιμοποιούσαν πια μια ασφαλέστερη, αλλά καθόλου γραφική σκάλα από σκυρόδεμα. Πολύ θα ήθελα να ανέβω, αλλά η απόβαση σε αυτόν τον πελώριο σκόπελο απαγορευόταν, για να προστατεύεται ο φάρος. Έτσι, περιορίστηκα στο να κάνω τον περίπλου αυτής της απότομης βραχονησίδας.

Επάνω στους κατάμαυρους βράχους κάθονταν για να ξαποστάσουν λευκοί γλάροι, δημιουργώντας έντονη αντίθεση χρωμάτων. Παρατηρώντας προσεκτικά τα διάφορα κομμάτια των βράχων και με κάποια δόση φαντασίας μπορούσε κανείς να "διακρίνει" περίεργα σχήματα, όπως τη μορφή μια κεφαλής αλόγου. Στη διάρκεια των αιώνων οι ψαράδες της περιοχής είχαν πλάσει πολλούς μύθους και θρύλους γύρω από αυτό το ιδιόρρυθμο δυσπρόσιτο νησάκι…

Το μεσημεράκι έφαγα στην αυλή ενός εστιατορίου, κάτω από την πυκνή σκιά μιας κληματαριάς, νοστιμότατα alle vongole και ξιφία στη σχάρα. Ήμουνα ο μοναδικός πελάτης του καταστήματος, σε όλη τη διάρκεια του γεύματος! Αυτό μου έχει ξανασυμβεί αρκετές φορές, όπως επίσης και το να είμαι ο μοναδικός ένοικος σε ξενοδοχείο, όσες μέρες έμεινα εκεί ή να είμαι ο μοναδικός επιβάτης μέσα σε ολόκληρο αεροπλάνο ή τρένο (που εκτελούσαν κανονικό δρομολόγιο)!

Το απόγευμα έκανα μια μεγάλη βόλτα και επισκέφθηκα το παρατηρητήριο των εκρήξεων και των σεισμών, που βρίσκεται στις υπώρειες του ηφαιστείου έξω από το χωριό. Ήταν ένα κτίσμα πιθανότατα του μεσοπολέμου, δηλαδή της εποχής του Μουσολίνι, αν έκρινα σωστά από την αρχιτεκτονική του και από τις φθορές που είχε υποστεί. Το χωριουδάκι και η γύρω περιοχή μοσχοβολούσαν από τα χιλιάδες ανοιξιάτικα λουλούδια και αγριολούλουδα. Ασφαλώς είχα διαλέξει την καλύτερη εποχή για να κάνω αυτό το ταξίδι.

Επιστρέφοντας, κάθισα για λίγο σε ένα μπαρ, για να πιω κάτι και να απολαύσω τη δύση του ηλίου. Βρισκόμουν στο ιστορικό και διάσημο Ingrid Bar, που ονομάσθηκε έτσι προς τιμήν της διάσημης ηθοποιού. Η θέα κάτω προς την παραλία και τον απόκρημνο βράχο Strombolicchio ήταν μοναδική. Το ηλιοβασίλεμα είχε υπέροχα χρώματα. Μόνο το καυτό fruit punch, σπεσιαλιτέ του μπαρ, δεν πινόταν με τίποτα…

Το ίδιο βράδυ έκανα μια μικρή εκδρομή με βενζινάκατο, για να δω το ηφαίστειο από την πλευρά της θάλασσας. Δυστυχώς δεν υπήρχε κανείς άλλος που να ενδιαφέρεται και έτσι ήμουν μόνος μέσα στο σκάφος, μαζί με τον καπετάνιο. Έτσι, μπορούσαμε να συζητάμε οι δυο μας πολύ πιο άνετα. Τον άκουγα να μου διηγείται παλιές ιστορίες για το ηφαίστειο.

Παρακολουθούσαμε τις εκρήξεις που διαδέχονται η μία την άλλη σε χρονικά διαστήματα 5 έως 15 λεπτών περίπου. Διακρίνονταν μόνο οι μεγαλύτερες, που εκτόξευαν πίδακες λάβας αρκετά ψηλά. Ο ήχος της έκρηξης έφθανε λίγο αργότερα, λόγω της μεγάλης απόστασης. Ήταν αδύνατο να προλάβω να τραβήξω και δεύτερη φωτογραφία στην ίδια έκρηξη, γιατί η αυτόματη φωτογραφική μηχανή χρειαζόταν κάποια δευτερόλεπτα για επαναφόρτιση, νέα φωτομέτρηση και τηλεμέτρηση. Λόγω αυτών των μικρών καθυστερήσεων αποκλειόταν η λήψη δεύτερης φωτογραφίας, γιατί στο μεταξύ η έκρηξη έχει ήδη τελειώσει…

Το θέαμα του ηφαιστείου από τη θάλασσα ήταν τελείως διαφορετικό. Η παρατήρηση των εκρήξεων από εκεί ήταν πολύ πιο ξεκούραστη και άνετη (εφόσον δεν επικρατεί ισχυρή θαλασσοταραχή), αλλά το θέαμα ήταν λιγότερο εντυπωσιακό. Δεν φαινόταν καθόλου οι κρατήρες και η πυρωμένη λάβα που βρίσκεται χαμηλά μέσα στις κοιλότητες, αλλά μόνο οι μεγάλοι πίδακες. Επιπλέον, η απόσταση είναι σχεδόν δεκαπλάσια (περίπου 2.000 μέτρα αντί 200). Αλλά το πιο ενδιαφέρον και πιο εντυπωσιακό ήταν η πτώση βράχων και λίθων στη θάλασσα κοντά στις ακτές. Οι πέτρες αν και ήταν μεγάλες δεν φαίνονταν μέσα στο μισοσκόταδο. Αντιθέτως, διακρίνονταν καλά οι λευκοί πίδακες νερού, που πετάγονταν ψηλά στα σημεία όπου έπεφταν οι "βολίδες" του ηφαιστείου. Τότε κατάλαβα πολύ καλά, γιατί απαγορεύεται η προσέγγιση στην παραλία…

Ανάμεσα στις εκρήξεις επικρατούσε μεγάλη ησυχία. Ο παφλασμός των κυμάτων ήταν ανεπαίσθητος και μόνο οι δυνατοί κρωγμοί των γλάρων διέκοπταν, που και που, τη γαλήνη.

Αργά το βράδυ κάπνισα το τσιμπούκι μου στον κήπο του δωματίου μου, απολαμβάνοντας το άρωμά του μαζί με το άρωμα των λουλουδιών, τρώγοντας σοκολατάκια και σιγοπίνοντας λικέρ Bailey's. Όλοι οι άλλοι στο ξενοδοχείο κοιμούνταν ή απουσίαζαν.

Vulcano

Σάββατο, 14.05.2005

Ξύπνησα πριν από την ανατολή. Ο ξενοδόχος με μετέφερε με ένα μίνι-τρίκυκλο στο λιμάνι, από όπου πήρα ένα πλοίο της εταιρείας «Siremar» για να πάω στο νησί Vulcano. Η θάλασσα ήταν ταραγμένη, επειδή φυσούσε δυνατά τη νύχτα. Στη διαδρομή έβρεξε λιγάκι.

Βρήκα δωμάτιο στο ξενοδοχειάκι «Giara», κοντά στο λιμάνι, το οποίο διέθετε μια υπέροχη ταράτσα με θέα και πάρα πολλά λουλούδια. Ήταν διακοσμημένη με παλιές άμαξες, χαϊμαλιά, σέλες αλόγων κ.λπ. Εκεί σερβιρόταν το πρωινό και το βράδυ λειτουργούσε μπαρ. Ο ξενοδόχος όταν είδε το διαβατήριο μου ενθουσιάστηκε.

«Τριάντα χρόνια κάνω αυτή τη δουλειά και ποτέ μέχρι σήμερα δεν εμφανίσθηκε εδώ έστω και ένας Έλληνας! Είσαι ο πρώτος!» μου είπε.

Γνωρίζοντας ότι οι αρχαίοι Έλληνες είχαν αποικίσει τα Αιόλια νησιά και έχοντας μελετήσει ιστορία, είχε γίνει ελληνολάτρης. Γι' αυτό με υποδέχτηκε τόσο θερμά και μάλιστα με έδειχνε στους Ιταλούς σαν να ήμουν περίεργο φαινόμενο…

Το νησί Vulcano έγινε πολύ γνωστό από το ομώνυμο φίλμ (που γυρίστηκε το 1949), με πρωταγωνιστές την Anna Magnani και τον Rossano Brazzi. Όπως ακριβώς το φιλμ «Το παιδί και το δελφίνι» του 1957, με την Σοφία Λόρεν, έκανε διάσημη την Ύδρα.

Η πρώτη μου εξόρμηση ήταν να πάω στη γειτονική χερσόνησο Vulcanello, η οποία αναδύθηκε από τα κύματα κατά την έκρηξη του έτους 183 π.Χ. Από εκεί, η θάλασσα, το λιμάνι και το γειτονικό νησί Lipari ήταν υπέροχα. Στην χερσόνησο υπήρχε πυκνή βλάστηση από δέντρα και λουλούδια, καθώς και ωραίες επαύλεις. Στην άκρη της βρίσκεται η Valle dei monstri (= κοιλάδα των τεράτων). Η περιοχή ονομάσθηκε έτσι επειδή από τη μαύρη άμμο ξεφυτρώνουν μεγάλοι απότομοι βράχοι με ακανόνιστα, ιδιόρρυθμα και πολύ εντυπωσιακά σχήματα.

Στο λαιμό που συνδέει το κυρίως νησί Vulcano με τη χερσόνησο Vulcanello υπάρχει μια λιμνούλα με θερμά ιαματικά λασπόλουτρα, που είναι γνωστά από την εποχή των Ρωμαίων. Ονομάζονται Acqua di Bagno. Ένας κάτοικος του Lipari μου είπε ότι πήγαινε συχνά εκεί για λασπόλουτρο και ότι ήταν ενθουσιασμένος από τα αποτελέσματα.

Δίπλα στην ιαματική λίμνη υπάρχει ένας απότομος λόφος με ηφαιστειογενή πετρώματα, αλλά απαγορεύεται στους λουόμενους να ανέβουν. Εγώ ζήτησα και πήρα άδεια, για να σκαρφαλώσω εκεί πάνω. Στα πιο απότομα μέρη έχουν δημιουργήσει λαξευτές σκάλες επάνω στο βράχο. Σε αρκετά σημεία υπάρχουν λακκούβες γεμάτες με νερό, που αναβλύζει από τη γη. Τα πετρώματα έχουν πολλά και διάφορα χρώματα: γκρι, πολύ συχνά κίτρινο (επειδή περιέχουν θειάφι) και κόκκινο, ιδίως στην κορυφή του λόφου. Η θέα από ψηλά είναι πολύ ωραία, γιατί βλέπει κανείς τις παραλίες, τη θάλασσα, το λιμάνι, ολόκληρο το χωριό και τα διάφορα πλοία που πηγαινοέρχονται αρκετά συχνά.

Η γεωθερμική ενέργεια είναι εμφανής σε πολλά μέρη του νησιού. Εκτός από τις ιαματικές πηγές στη λίμνη, ζεστά νερά αναβλύζουν και σε διάφορα σημεία από τον βυθό της θάλασσας.

Το μεσημέρι έφαγα μια υπέροχη αστακομακαρονάδα, μια ιταλική σπεσιαλιτέ ενσωματώθηκε πριν από μερικά χρόνια και στην ελληνική κουζίνα. Οι αριθμοί των τραπεζιών του εστιατορίου ήταν γραμμένοι καλαίσθητα επάνω σε μεγάλα βότσαλα. Μικρές λεπτομέρειες! Αυτές όμως κάνουν τη διαφορά…

Ανάβαση στον κρατήρα του ηφαιστείου Vulcano

Το ηφαίστειο αυτό ήταν πολύ πιο "φρόνιμο" από το Stromboli και γι' αυτό επιτρεπόταν η άνοδος χωρίς πεπειραμένο οδηγό και μάλιστα χωρίς καν κράνος. Η τελευταία μεγάλη έκρηξη έγινε στο χρονικό διάστημα 1888 - 1890, οπότε εκτοξεύθηκαν μεγάλες "βολίδες" στον αέρα.

Μπορούσα να ξεκινήσω από το ξενοδοχείο μου με τα πόδια όποτε ήθελα, αλλά, για να αποφύγω την ορειβασία μέχρι την κορυφή με τη μεγάλη ζέστη του μεσημεριού, αποφάσισα να ξεκινήσω στις 5:30 το απόγευμα. Αυτό όμως, όπως αποδείχθηκε αργότερα, ήταν μεγάλο λάθος μου.

Στην αρχή ακολούθησα τον ασφάλτινο δρόμο και μετά έστριψα αριστερά σε έναν χωματόδρομο. Λίγο αργότερα έφθασα στους πρόποδες του κώνου του ηφαιστείου. Από εκεί και πέρα ο δρόμος έγινε πολύ ανηφορικός και στενός. Ευτυχώς, η αραιή συννεφιά που κάλυπτε τον ήλιο μετρίαζε τη ζέστη. Ο δρόμος ήταν καλυμμένος από μαύρη ηφαιστειογενή άμμο και χώμα. Όσο προχωρούσα ο ανήφορος γινόταν σιγά-σιγά όλο και πιο απότομος. Στη διαδρομή συνάντησα πολλούς ορειβάτες, οι οποίοι επέστρεφαν.

Σε υψόμετρο περίπου 175 μέτρων το έδαφος άλλαξε τελείως. Έγινε σκληρό, με χρώμα κεραμιδί-ροζ και είχε πολλά βαθιά χαντάκια από νεροφαγώματα. Σε κάποιο απόκρημνο κομμάτι μια γυναίκα που κατέβαινε είχε πάθει φοβερό ίλιγγο. Είχε τρομοκρατηθεί τόσο πολύ που προχωρούσε περπατώντας με τα τέσσερα! Θα πρέπει να υπέφερε από ακροφοβία.

Σε μεγαλύτερο υψόμετρο ο άνεμος ήταν ισχυρότερος και ευχάριστα δροσιστικός. Όσο ανέβαινα ψηλότερα τόσο το οπτικό μου πεδίο διευρυνόταν και η θέα γινόταν ωραιότερη. Έβλεπα το λιμάνι, τα πλοία, το χωριουδάκι, τον απόκρημνο βράχο Faraglione κοντά στην παραλία, το υπόλοιπο νησί ολόγυρα… Στο βάθος, αχνά στον ορίζοντα, διαγραφόταν η σιλουέτα του νησιού Lipari.

Μόλις έφθασα στο χείλος του κρατήρα Gran Crateze, είδα για πρώτη φορά ολόκληρο το ηφαίστειο και διαπίστωσα ότι ήμουνα ο μοναδικός άνθρωπος σε όλη την περιοχή, πράγμα όχι και τόσο ευχάριστο… Βρισκόμουν σε υψόμετρο 250 μέτρων στο χαμηλότερο σημείο από όλη την περιφέρεια του σχεδόν κυκλικού κρατήρα.

Εκεί κοντά υπήρχε και ένα ελικοδρόμιο, που παρείχε τη δυνατότητα αεροδιακομιδής ανθρώπων σε περίπτωση ανάγκης. Στην περιοχή είχαν τοποθετηθεί, επίσης, διάφορα όργανα μετρήσεων, ηλιακοί συλλέκτες για φόρτιση μπαταριών και κεραίες για ασύρματη διαβίβαση πληροφοριών από το ηφαίστειο.

Προχώρησα λίγο κατά μήκος του χείλους του κρατήρα. Τόσο στο βάθος όσο και σε διάφορα σημεία στην περιφέρειά του υπήρχαν σχισμές και οπές, από τις οποίες έβγαιναν αέρια (κυρίως δύσοσμο υδρόθειο) και μερικές φορές ακούγονταν σφυρίγματα. Η επιστημονική τους ονομασία είναι fumaroles. Από τη συνεχή δε εναπόθεση στρωμάτων θείου όλη η γύρω περιοχή είχε εξαιρετικά έντονο κίτρινο χρώμα, από ανοιχτό έως πολύ σκούρο. Πλησίασα κοντά στα στόμια από όπου έβγαιναν τα θερμά αέρια, σχηματίζοντας μικρά ή μεγαλύτερα λευκά σύννεφα, αλλά μόνο για λίγα λεπτά, επειδή οι αναθυμιάσεις δεν είναι μόνο δύσοσμες αλλά και επικίνδυνες. Εκτός από μακροπρόθεσμες συνέπειες μπορούν να προκαλέσουν και ζάλη. Προσπάθησα να τραβήξω φωτογραφίες, αλλά με δυσκόλευαν πολύ οι λευκοί ατμοί, που έβγαιναν από αυτά, καλύπτοντάς τα.

Ψηλά επάνω στην κορυφογραμμή ο άνεμος ήταν πολύ δυνατός και ψυχρός. Καθώς φυσούσε κατά ριπές και το έδαφος ήταν ανώμαλο, υπήρχε κίνδυνος να με παρασύρει και να με ρίξει κάτω. Όμως, αυτός ο ισχυρός και άστατος άνεμος είχε και δύο καλές συνέπειες: πρώτον απομάκρυνε που και που τους ατμούς, επιτρέποντας έτσι τη φωτογράφηση και δεύτερον αραίωνε τις αναθυμιάσεις, καθιστώντας την εισπνοή λιγότερο δυσάρεστη. Μόνο χάρη στον άνεμο μπόρεσα να φωτογραφίσω αρκετά καλά τα στόμια και τον μεγάλο κρατήρα.

Ήθελα πολύ να συνεχίσω την πορεία μου, αλλά δίσταζα, γιατί ήμουν ολομόναχος σε μια απέραντη ερημιά και δυστυχώς το κινητό μου τηλέφωνο δεν είχε σήμα εκεί, μέσα στον κρατήρα. Φοβόμουν ότι κι ένα απλό στραμπούληγμα του ποδιού θα μπορούσε να σημάνει την έναρξη μιας μεγάλης περιπέτειας, καθώς, μάλιστα, κόντευε να νυχτώσει. Τελικά, αποφάσισα να προχωρήσω λίγο ακόμη.

Το μονοπάτι που οδηγούσε προς την κορυφή ήταν ανηφορικό, καλοχαραγμένο και με συνεχείς μικρές στροφές. Καθώς ανέβαινα, μόλις και με δυσκολία διέκρινα από μακριά τον μικρό στύλο που υπήρχε στην κορυφή, ο οποίος μου φαινόταν φοβερά απόμακρος και απρόσιτος. Με ενθάρρυναν λιγάκι μόνο οι κούκοι, δηλαδή οι λιθοσωροί, τους οποίους φτιάχνουν οι ορειβάτες για να δείχνουν τη διαδρομή του μονοπατιού.

Έκανα στάση σε κάποιο σημείο και σκεφτόμουν ότι έπρεπε πια να επιστρέψω. Αλλά εκείνη ακριβώς τη στιγμή διέκρινα, χαμηλά στο χείλος του κρατήρα, δύο ζευγάρια νεαρών που μόλις είχαν ανέβει μέχρι εκεί. Αυτό με έκανε να αναθεωρήσω και να συνεχίσω την πορεία μου, κοιτάζοντας κάθε τόσο προς τα πίσω για να δω τι έκαναν οι νεαροί και αν προχωρούσαν προς τα επάνω. Τους έβλεπα από μακριά να χαζεύουν το θέαμα και να αλληλοφωτογραφίζονται. Ανέβηκα λίγο ψηλότερα. Παρά τη μεγάλη απόσταση διέκρινα τα δύο ζευγάρια, χάρη στα ζωηρόχρωμα ρούχα τους, να τριγυρίζουν στο ίδιο σημείο. Εγώ συνέχιζα την άνοδο. Σε λίγο είδα τους νεαρούς να κινούνται προς τα πίσω, αλλά πάντοτε κατά μήκος του χείλους του κρατήρα. Προχώρησα λίγο ακόμα. Τώρα πια η κορυφή φάνταζε αρκετά πιο κοντινή. Δυσκολευόμουν να εγκαταλείψω την προσπάθεια τη στιγμή ακριβώς που πλησίαζα τον στόχο μου. Κέρδισα ακόμη λίγο ύψος. Οι νεαροί βρίσκονταν τόσο μακριά που διακρίνονταν μόνο οι μικροσκοπικές σιλουέτες τους. Συνειδητοποίησα, βέβαια, ότι η βοήθεια που θα μπορούσαν να μου προσφέρουν εάν αντιμετώπιζα το οποιοδήποτε πρόβλημα θα ήταν ψυχολογική και όχι πραγματική. Από τόσο μεγάλη απόσταση (και μάλιστα με ισχυρό άνεμο) θα ήταν απολύτως αδύνατο να ακούσουν τις κραυγές ή τα σφυρίγματά μου. Η μοναδική περίπτωση να αντιληφθούν την ανάγκη μου θα ήταν εάν με παρακολουθούσαν προσεκτικά και έβλεπαν ότι λ.χ. είχα πέσει ή διέκριναν ότι κουνούσα το χέρι μου κρατώντας ένα ζωηρόχρωμο ρούχο. Η περίπτωση αυτή όμως ήταν πιο απίθανη από το να κερδίσω τον πρώτο αριθμό του λαχείου…

Σε λίγο είδα, με μεγάλη απογοήτευση, τους "μακρινούς συντρόφους" μου να χάνονται πίσω από την κόψη του χείλους του κρατήρα, καθώς έβγαιναν πια στην εξωτερική πλαγιά του κώνου. «Και τώρα τι κάνω εγώ;», αναρωτήθηκα.

Πριν από τρεις μήνες είχα πάρει τη σκληρή απόφαση να οπισθοχωρήσω, ενώ βρισκόμουν πολύ κοντά στην κατάκτηση της κορυφής του Κιλιμάντζαρο, του ψηλότερου βουνού της Αφρικής. Αυτή τη φορά αποφάσισα, παρά την απόλυτη ερημιά στην περιοχή, να μην εγκαταλείψω την προσπάθεια…

Επιδίωξα να διανύσω την υπόλοιπη διαδρομή μέχρι την κορυφή στον μικρότερο δυνατό χρόνο. Προχωρούσα γρήγορα, αλλά όσο πιο προσεκτικά μπορούσα, με το βλέμμα μου καρφωμένο μονίμως στο έδαφος, μην τυχόν παραπατήσω. Αυτό ήταν άλλωστε το μοναδικό μου πρόβλημα, δεδομένου ότι δυνάμεις διέθετα και μάλιστα πάρα πολλές. Το υψόμετρο δεν ήταν μεγάλο (μόλις 391 μέτρα), αλλά εγώ αισθανόμουν στο ψηλότερο σημείο του χείλους.

Φθάνοντας στην κορυφή (επιτέλους!) είχα τη μεγάλη ικανοποίηση να απολαύσω τη θέα ολόγυρα. Από εκεί είδα ολόκληρο το νησί και τη μέχρι τότε αθέατη πίσω πλευρά του που ήταν καταπράσινη. Διέκρινα, επίσης, διάφορες χαμηλότερες κορυφές, μερικές από τις οποίες πλησίαζαν σε υψόμετρο τη δική μου. Οι πλαγιές ήταν γεμάτες θάμνους, δέντρα και λουλούδια, δεν ήταν νεκρές όπως οι πλαγιές μέσα στον κρατήρα.

Απόλαυσα στα γρήγορα τη θέα, καθώς έπρεπε να επιστρέψω το ταχύτερο. Μα κλήθηκα να αντιμετωπίσω ένα νέο δίλημμα: να επιστρέψω από την ίδια διαδρομή (όπως μου υπαγόρευε η φρόνηση) ή να κατέβω από την άλλη μεριά, ώστε να διανύσω όλη την περίμετρο του κρατήρα (όπως με έτρωγε η περιέργεια); Τελικά, η νέα διαδρομή με δελέασε, γιατί είχε πολύ ομαλή κλίση (καθώς είναι μακρύτερη) και το μονοπάτι της ήταν εξαιρετικά πλατύ και στρωτό. Έτσι, αποφάσισα να την ακολουθήσω.

Στην αρχή ούτε καν μου περνούσε από το μυαλό ότι θα επιχειρούσα να κάνω ολόκληρο τον γύρο. Ακόμη και η κορυφή μου είχε φάνηκε απρόσιτη, ένας πόθος ανεκπλήρωτος! Αλλά τρώγοντας έρχεται η όρεξη…

Προχώρησα με πολύ γοργό βηματισμό, αλλά προσέχοντας ιδιαίτερα που πατούσα για να μην πέσω. Μόνο κλεφτές ματιές έριχνα στο τοπίο τριγύρω. Επειδή δεν έβλεπα τη συνέχεια του μονοπατιού ανησυχούσα για το τι θα αντιμετώπιζα πιο κάτω, πίσω από τα μικρά βουναλάκια που έβλεπα μπροστά μου. Είχα διαβάσει, όμως, ότι μπορεί να πραγματοποιήσει κανείς ολόκληρο το γύρο του ηφαιστείου και αυτό μου έδινε θάρρος.

Στην πλευρά εκείνη δεν υπήρχαν καθόλου σχισμές που έβγαζαν ατμούς. Λίγο πιο κάτω το μονοπάτι διχαζόταν και επέλεξα να ακολουθήσω τον δεξιό κλάδο, επειδή πορευόταν κατά μήκος του χείλους του κρατήρα. Σταματούσα μόνο για δευτερόλεπτα, ίσα-ίσα για να φωτογραφίσω ή για να αλλάξω φιλμ όσο γινόταν πιο γρήγορα, επειδή φοβόμουν μήπως με προλάβαινε η νύχτα.

Ψυχή δεν είχε φανεί σ' όλο αυτό το διάστημα επάνω στο ηφαίστειο. Ίσως κανείς δεν τόλμησε να ανέβει λόγω της μουντής συννεφιάς, ίσως όλοι να είχαν τον φόβο ότι θα έφερνε βροχή ή καταιγίδα.

Σύμφωνα με υπολογισμούς μου είχα ήδη διανύσει πια πάνω από το μισό μήκος της περιφέρειας του κύκλου. Στην απέναντι πλευρά έβλεπα τις fumaroles και τους πυκνούς ατμούς, που έβγαιναν από εκεί. Το μονοπάτι στένευε, αλλά εξακολουθούσε να είναι βατό και άνετο. Στο πλάι του υπήρχαν πελώριοι ογκόλιθοι κοντά στο χείλος του κρατήρα, άλλοι ραγισμένοι και άλλοι σπασμένοι σε μεγάλα κομμάτια. Θα πρέπει να είναι προϊόντα κάποιας παλιάς μεγάλης έκρηξης. Προσπερνώντας ένα μικρό λόφο είδα από πίσω του όλη τη συνέχεια του μονοπατιού και έτσι ηρέμησα. Ο κατήφορος ήταν μεγάλος, αλλά στρωτός. Καθώς πλησίαζα να κλείσω τον κύκλο γύρω από το ηφαίστειο τράβηξα τις τελευταίες φωτογραφίες…

Μετά από λίγα λεπτά και με μεγάλη ανακούφιση έφθασα τελικά σώος στο σημείο όπου είχα πρωτοαντικρύσει την εσωτερική χοάνη του ηφαιστείου.

Στη συνέχεια βγήκα έξω από τον κρατήρα, και πήρα τον κατηφορικό χωματόδρομο. Χωρίς πρόβλημα πέρασα το απόκρημνο κομμάτι (εκεί όπου η τρομοκρατημένη κοπέλα κατέβαινε μπουσουλώντας).

Στο ξενοδοχείο μου έφθασα μετά από δυόμισι ώρες όχι δύσκολης πορείας αλλά μεγάλης αγωνίας. Μόλις πριν από 3 ημέρες ένας Γάλλος ορειβάτης γλίστρησε και έπεσε μέσα στον κρατήρα του Vulcano και έπαθε κατάγματα. Διασώθηκε μετά από συνδυασμένες ενέργειες μιας ομάδας πυροσβεστών και μεταφέρθηκε με ελικόπτερο σε νοσοκομείο της Messina… Ένας άλλος έπαθε έμφραγμα από τη μεγάλη προσπάθεια και πέθανε.

Επέστρεψα γεμάτος από ωραίες εικόνες και νέες εμπειρίες. Vulcano και Stromboli είναι δύο ηφαίστεια που βρίσκονται τόσο κοντά και όμως είναι τόσο διαφορετικά…

Επίσκεψη στο νησί Salina

Κυριακή, 15.05.2005

Για την ημέρα εκείνη είχα προγραμματίσει μια ημερήσια εκδρομή στο γειτονικό νησί Salina. Φθάνοντας στο λιμάνι πολύ πρωί είδα αρκετά αλιευτικά σκάφη στην προκυμαία. Παρατήρησα κάτι πολύ περίεργο: όλα ήταν φορτωμένα με πελώριους κάδους, που περιείχαν πολλές εκατοντάδες μπάλες, όπως ακριβώς εκείνες που χρησιμοποιούνται στο ποδόσφαιρο! Άλλες ήταν μαυρόασπρες και άλλες χρώματος πορτοκαλί. Μέσα σε κάδους υπήρχαν πολύ χοντρές μεσηνέζες και πελώρια αγκίστρια από ατσάλι, πάχους τουλάχιστον πέντε χιλιοστών! Όλα τα παραπάνω σύνεργα ήταν για το ψάρεμα τόνου. Αυτό το είδος ψαριού είναι ιδιαίτερα αγαπητό στους Ιάπωνες, καθώς αποτελεί βασικό συστατικό για το φαγητό sushi. Αλλά η υπεραλίευση τόνου με σύγχρονα επιστημονικά μέσα και όργανα είχε ως αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση του πληθυσμού του ψαριού.

Φθάνοντας στο νησί, όπου παράγονται μεγάλες ποσότητες κάπαρης και στις αρχές Ιουνίου διοργανώνεται ειδικό φεστιβάλ, έκανα πρώτα μια βόλτα στην πρωτεύουσα Santa Marina di Salina. Κατόπιν, από ένα δρόμο όλο στροφές, πήγα στο χωριό Pallara, το οποίο είναι χτισμένο στον κρατήρα ενός παλιού ηφαιστείου (και γι' αυτό τα τοιχώματα είναι απότομα και έχουν χρώμα κίτρινο). Επισκέφθηκα κι ένα κόκκινο σπίτι, όπου γυρίστηκε το κινηματογραφικό φιλμ «Il Postino» (= ο ταχυδρόμος) με τον Massimo Toisi.

Η κάθοδος μέχρι την παραλία ήταν απόκρημνη και απαγορευόταν η κολύμβηση εκεί, επειδή υπήρχε μεγάλος κίνδυνος πτώσης βράχων. Εν τούτοις κάποιοι ριψοκίνδυνοι είδα ότι το είχαν τολμήσει.

Στις πλατείες και στα πάρκα του νησιού υπήρχαν αρκετά χτιστά παγκάκια από πέτρα, καλυμμένα με πλακάκια στο επάνω μέρος, για να ξεκουράζονται οι περιπατητές. Τα πιο περιζήτητα ήταν εκείνα που βρίσκονταν κάτω από πυκνή σκιά δέντρων.

Το απόγευμα νοίκιασα ένα ιδιόρρυθμο τρίκυκλο για να περιηγηθώ πιο άνετα στο νησί. Στο πίσω μέρος του είχε δύο μικρές ρόδες, για να υποβοηθείται η ισορροπία (όπως ακριβώς στα ποδηλατάκια των μικρών παιδιών). Ήταν γαλλικής κατασκευής, με μοτέρ ιταλικό και διέθετε γκάζι και φρένο, αλλά όχι ταχύτητα όπισθεν. Οπότε, για να κάνω πίσω έπρεπε κάθε φορά να κατεβαίνω για να το σπρώξω! Ευτυχώς, είχε φλας και φώτα… Με διευκόλυνε δε πολύ, γιατί σταματούσα όπου ήθελα για να τραβήξω φωτογραφίες.

Από τα ασυνήθιστα που παρατήρησα στο νησί ήταν μια πινακίδα με σήμα της τροχαίας που προειδοποιούσε για την πιθανότητα εκτόξευσης πετρών εάν πατιόνταν από τις ρόδες των τροχοφόρων. Επίσης, στα Αιόλια νησιά μου έκανε εντύπωση ότι τα ρολόγια του ηλεκτρικού ρεύματος της ENEL (=ΔΕΗ της Ιταλίας), ήταν όλα κλειδωμένα με λουκέτο! Να υποθέσουμε ότι γίνεται κλοπή ρεύματος;

Το βράδυ επέστρεψα στο Vulcano ακτοπλοϊκώς. Όταν θέλησα, όμως, να βγάλω εισιτήριο για Δευτέρα πρωί, προκειμένου να πάω το Milazzo δεν υπήρχαν θέσεις. Λίγο αργότερα διαπίστωσα, με μεγάλη μου έκπληξη, ότι είχα ήδη βγάλει εισιτήριο και το είχα ξεχάσει! Είχα κάνει συνολικά 6 διαδρομές με ιπτάμενα δελφίνια και κάπου είχα μπερδευτεί. Δεν μου είχε συνέβη ποτέ μέχρι τότε να ξεχάσω ότι είχα ήδη βγάλει εισιτήριο…

Πνευματικά δικαιώματα adventurouslife.gr