Κατάδυση στο ιστορικό ναυάγιο του «ORIA»

Το Σάββατο 1η Οκτωβρίου 2016 καταδύθηκα στο ναυάγιο του ατμόπλοιου «Oria». Δεν είναι βέβαια ούτε η πιο θεαματική, ούτε η πιο δύσκολη ανάμεσα στις περίπου 900 καταδύσεις που έχω κάνει στη ζωή μου. Είναι όμως φορτωμένη με άφθονη ιστορία και ασύλληπτη τραγικότητα. Αλλά, πριν μπω στις λεπτομέρειες θα αναφέρω επιγραμματικά ένα γεγονός που γνωρίζουν μονάχα ελάχιστοι, ίσως μετρημένοι στα δάχτυλα…

Το ναυάγιο του πλοίου "ORIA" είναι το πλέον πολύνεκρο ναυάγιο σε όλες τις ελληνικές θάλασσες κατά τη διάρκεια όλων των αιώνων της ανθρώπινης Ιστορίας!

Να πώς αυτό το συγκλονιστικό γεγονός παρέμεινε άγνωστο:

Δυο λόγια για το πλοίο

Το πλοίο ήταν νορβηγικό, εκτοπίσματος 2.127 τόνων και ναυπηγήθηκε το έτος 1920 στην Αγγλία. Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου καταλήφθηκε από τις γερμανικές δυνάμεις, ύψωσε την γερμανική σημαία και χρησιμοποιήθηκε σε πολλές επιχειρήσεις στη Βόρεια Θάλασσα και στη Μεσόγειο.

Μετά από την συνθηκολόγηση / παράδοση της Ιταλίας στους συμμάχους, τον Σεπτέμβριο του 1943, οι Γερμανοί έπρεπε να απομακρύνουν από τα ιταλικά (τότε) Δωδεκάνησα πολλές χιλιάδες στρατιωτικούς. Για τον σκοπό αυτό χρησιμοποίησαν διάφορα πλοία. Ένα από αυτά ήταν το «Oria».

Ας σημειωθεί ότι η έντονη έλλειψη πρώτων υλών και η συνδεδεμένη με το γεγονός αυτό έλλειψη πλοίων, οδήγησε τον γερμανικό στρατό κατοχής να χρησιμοποιήσει τα μόνα πλοία που διέθετε στο ελληνικό αρχιπέλαγος, δηλαδή λίγα επιταγμένα παλιά φορτηγά ατμόπλοια, τα οποία με λίγες πρόχειρες κατασκευαστικές αλλαγές είχε μετατρέψει σε μεταγωγικά στρατού. Πολλά από τα πλοία αυτά βυθίστηκαν, φορτωμένα με Ιταλούς αιχμαλώτους, από αεροπορικές ή υποβρυχιακές επιθέσεις του βρετανικού στρατού, ενώ ήταν εν πλω προς τον Πειραιά.

Στις 7 Φεβρουαρίου 1944 το «Oria» αναχώρησε από τη Ρόδο, μεταφέροντας 4.233 Ιταλούς αιχμαλώτους (αξιωματικούς, υπαξιωματικούς και στρατιώτες) με τη συνοδεία 3 ελαφρών αντιτορπιλικών, των ΤΑ 16, 17 και 19, δηλαδή ιταλικών πλοίων που είχαν καταληφθεί από τους Γερμανούς. Οι Ιταλοί, πρώην σύμμαχοι, μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας θεωρήθηκαν προδότες και μισητοί εχθροί και φυσικά αιχμαλωτίστηκαν.

Στο πλοίο επέβαιναν 30 Γερμανοί στρατιώτες ως φρουρά, ενώ άλλοι 60 περίπου το χρησιμοποίησαν ως μεταφορικό μέσο. Το πλήρωμά του αποτελείτο από 5 άτομα, έναν Έλληνα μηχανικό και τον Νορβηγό καπετάνιο Bjarne Rasmussen.

Στη διάρκεια του ταξιδιού του δέχθηκε επίθεση από το ολλανδικό υποβρύχιο Dolphin, κοντά στην Αστυπάλαια, με τρεις τορπίλες, οι οποίες, όμως, πέρασαν μόλις λίγα μέτρα μακριά από την πρύμνη του.

Ο τόπος του ναυαγίου

Στις 12 Φεβρουαρίου 1944 και ώρα περίπου 18:30 το «Oria» έπλεε ανοιχτά του Σουνίου (στα δυτικά), ενώ ο καιρός είναι εξαιρετικά κακός. Άνεμοι εντάσεως 10 μποφόρ έσπρωχναν το φορτηγό στα βράχια της νησίδας Πάτροκλος. Οι ιστορικοί ερευνητές βρήκαν στα ημερολόγια των συνοδευτικών πλοίων να αναγράφεται ότι είχε υποδειχθεί η πορεία του πλοίου με λεπτομέρειες, ώστε να μπορέσει να αποφύγει τη νησίδα Πάτροκλος και τις επικίνδυνες ξέρες. Το στοιχείο αυτό είναι σημαντικό, διότι σε παρόμοιες τραγωδίες έχουν διαρρεύσει φήμες για σκοπιμότητες εξόντωσης των Ιταλών αιχμάλωτων, με πρόσχημα το δυστύχημα. Στη συγκεκριμένη όμως περίπτωση φαίνεται ότι δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Άλλωστε, είναι πολύ πιθανόν οι Γερμανοί να χρειάζονταν τους αιχμαλώτους ως εργατικά χέρια, για καταναγκαστική εργασία. Γιατί ήταν όλοι νεότατοι και υγιείς άνθρωποι…

To «Oria», παρασυρόμενο από τα κύματα, προσέκρουσε στο νοτιοανατολικά άκρο της νησίδας Πάτροκλος (κοντά στην είσοδο του στενού πορθμού μεταξύ Πατρόκλου και ακτής της Αττικής) σε ένα βράχο με το όνομα «Μεδίνα». Το στίγμα στο σημείο αυτό είναι: γεωγραφικό πλάτος 37ο 39' Βόρειο και γεωγραφικό μήκος 23ο 59' Ανατολικό. Το πλοίο λίγο μετά την πρόσκρουση κόπηκε στα δύο και βούλιαξε σε πολύ λίγο χρόνο. Το ένα κομμάτι, όμως, δεν πήγε στον βυθό, συνέχισε να επιπλέει, αλλά αναποδογυρισμένο, ενώ μερικοί επιβαίνοντες είχαν εγκλωβιστεί μέσα εκεί. Έκαναν απεγνωσμένες προσπάθειες να κάνουν αισθητή την παρουσία τους, φωνάζοντας για βοήθεια…

Σύμφωνα με την πιο αποδεκτή εκδοχή, το επιταγμένο από τους Γερμανούς ατμόπλοιο προσέκρουσε, λόγω ναυτικού σφάλματος και της μεγάλης κακοκαιρίας στη βραχονησίδα Πάτροκλος, κοντά στο Σούνιο, ανατράπηκε και στη συνέχεια βυθίστηκε, όχι αμέσως αλλά μετά από δύο μερόνυχτα, παρασέρνοντας στον υγρό τάφο και την ιστορική λήθη τους άτυχους Ιταλούς στρατιώτες, που βρίσκονταν μέσα στα αμπάρια του πλοίου…

Λίγοι γνωρίζουν ότι περίπου 4.074 Ιταλοί αιχμάλωτοι (κατ' άλλους 4.115) βρήκαν τραγικό θάνατο στο Σαρωνικό Κόλπο. Ο αριθμός των θυμάτων ήταν σχεδόν τριπλάσιος σε σύγκριση με τον Τιτανικό (1.517 νεκροί). Κι όμως … το ναυάγιο αυτό έχει μείνει ξεχασμένο στα συρτάρια της Ιστορίας!

Η επόμενη μέρα

Την επόμενη μέρα (13 Φεβρουαρίου) πέντε ρυμουλκά από τον Πειραιά έσπευσαν σε βοήθεια. Μόνο ένα, το «Vulkan», κατάφερε να προχωρήσει στην πολύ αγριεμένη θάλασσα και να φτάσει στο σημείο του ναυαγίου. Εκεί βρήκε στον τόπο του δυστυχήματος ελάχιστους επιζώντες να κρατιούνται από επιπλέοντα συντρίμμια. Κάποιοι άλλοι είχαν καταφέρει να βγουν στην ακτή, πολλοί από αυτούς σοβαρά τραυματισμένοι.

Επίσης, εντόπισε 5 Ιταλούς, που είχαν εγκλωβιστεί στο αναποδογυρισμένο μέρος. Η επιχείρηση απεγκλωβισμού με ένα τρυπάνι, το οποίο διέθετε το ρυμουλκό, απέτυχε λόγω των πολύ άσχημων καιρικών συνθηκών που επικρατούσαν. Στις 14 Φεβρουαρίου κατάφερε να προσεγγίσει και δεύτερο ρυμουλκό, το «Titan». Ο απεγκλωβισμός έγινε τελικά 5 ολόκληρες ημέρες μετά από το ναυάγιο και οι ελάχιστοι επιζώντες αντίκρισαν το φως του ήλιου σε κατάσταση πολύ ισχυρού σοκ…

Την τραγικότητα της καταστροφής επέτεινε το γεγονός ότι το αναποδογυρισμένο πλοίο δεν βούλιαξε αμέσως, παρατείνοντας έτσι την αγωνία όσων βρίσκονταν παγιδευμένοι μέσα σ' αυτό. Κάθε λεπτό περνούσε μαρτυρικά, καθώς μειωνόταν η ποσότητα του αέρα μέσα στα αμπάρια, τα οποία κατακλύζονταν σιγά-σιγά από τα νερά της θάλασσας. Συγχρόνως, περιοριζόταν και η περιεκτικότητα σε οξυγόνο του εγκλωβισμένου αέρα, με αποτέλεσμα να αισθάνονται πνιγμονή και ασφυξία.

Κάποια από τα προσωπικά είδη των στρατιωτών, που ανασύρθηκαν με τα δίχτυα ψαράδων τα επόμενα χρόνια, βρέθηκαν να έχουν γραμμένα τα ονόματά τους. Αλλά το πιο τραγικό και ανατριχιαστικό ήταν τα τελευταία προσωπικά μηνύματα των εγκλωβισμένων ναυαγών προς τις οικογένειές τους, καθώς έβλεπαν το τέλος τους να πλησιάζει. Χαραγμένα επάνω σε μεταλλικά αντικείμενα κατά τις ώρες της αγωνίας τους ήταν λόγια αποχαιρετισμού και αγάπης, καθώς και οι τελευταίες συμβουλές προς τους δικούς τους…

Επάνω στη στρατιωτική καραβάνα γράφει (κάπως δυσανάγνωστα): Mammina tornero perche ti voglio bene. Δηλαδή: «Μανούλα θα γυρίσω γιατί σ' αγαπώ πολύ». Ήταν μόλις 22 ετών…

Η θάλασσα εξέβραζε στις γειτονικές ακτές αρχικά πτώματα και αργότερα ανθρώπινα οστά επί αρκετά χρόνια. Δεν μπορεί κανείς να μείνει ασυγκίνητος από την ανθρωπιστική διάσταση αυτής της φοβερής καταστροφής και την ανείπωτη τραγωδία των χιλιάδων αδικοχαμένων αιχμαλώτων…

Από το ναυάγιο επέζησαν μόνο 49 Ιταλοί αιχμάλωτοι (από άλλη πηγή αναφέρεται ο αριθμός 25). Λόγω του πολέμου και των πενιχρών μέσων επικοινωνίας της εποχής εκείνης υπάρχει ασάφεια και αβεβαιότητα. Πάντως το ελληνικό πλήρωμα, ο Νορβηγός καπετάνιος και ο Έλληνας μηχανικός διασώθηκαν επίσης. Πνίγηκαν και 15 Γερμανοί.

Τι προκάλεσε το ναυάγιο;

Η καταχώριση του πλοιάρχου Heinrich Rollman, της Γερμανικής Ναυτικής Διοίκησης Αττικής στο Πολεμικό Ημερολόγιο της μονάδας της 13ης Φεβρουαρίου 1944, δηλαδή την επαύριον του ναυαγίου, αναφέρει ότι:

«Μία νηοπομπή αποτελούμενη από τα πλοία ΤΑ 16, 17 και 19, και το ατμόπλοιο "Όρια", με 4.000 περίπου Ιταλούς αιχμαλώτους από την Ρόδο, πέρασε το Σούνιο. Ενώ τα συνοδευτικά πλοία πάλευαν ενάντια στην καταιγίδα και στον δυνατό κυματισμό, το "Όρια" προσάραξε στο "Γαϊδουρονήσι". Πολύ υψηλές ανθρώπινες απώλειες. Προς το παρόν δεν μπορεί να σταλεί βοήθεια, λόγω του ασυνήθιστου πολύ μεγάλου κυματισμού».

Ο μεγάλος αριθμός των θυμάτων, αλλά και η φύση του ναυαγίου, ανάγκασαν τη Γερμανική Στρατιωτική Διοίκηση να πραγματοποιήσει ανακρίσεις, ώστε να εξεταστούν τα αίτια της πολύνεκρης καταστροφής. Το πόρισμα κατέληξε ότι υπεύθυνες ήταν οι κακές καιρικές συνθήκες, αλλά και η λανθασμένη εκτίμηση του Bjarne Rasmussen, Νορβηγού καπετάνιου του πλοίου, καθώς και η αδυναμία άμεσης αποστολής ναυαγοσωστικών σκαφών, τα οποία θα μπορούσαν να απεγκλωβίσουν κάποιους από τους επιζώντες, που βρίσκονταν στα "σωθικά" του αναποδογυρισμένου «ΟΡΙΑ».

Μετά τον πόλεμο

Με τα σημερινά δεδομένα το ναυάγιο του «ΟΡΙΑ» θα εθεωρείτο υγρός τάφος - ταφικό μνημείο για περισσότερους από 4.000 ανθρώπους και θα όφειλε, να παραμείνει ανέγγιχτο και ιερό, ως ελάχιστος φόρος τιμής στη μνήμη τους…

Όμως, στην πάμπτωχη και βασανισμένη από την κατοχή και τον εμφύλιο πόλεμο Ελλάδα τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1950 έβρισκε κανείς σχεδόν παντού συντρίμμια και πολεμικό υλικό, τα οποία μπορούσαν να πουληθούν ως παλιοσίδερα στα χαλυβουργεία και να αποτελέσουν απαρχή για νέες χρήσιμες κατασκευές. Αυτή, δυστυχώς, ήταν και η μοίρα του «Όρια»!

Στο διάστημα από το 1951 έως το 1953 επαγγελματίες δύτες ελληνικού συνεργείου ναυαγιαιρέσεων και ανελκύσεων, μετά από σχετική δημοπρασία, ανέλαβαν την εργασία. Αναφέρονται τα ονόματα των δυο αδελφών Ν. & Π. Λιαμή. [Με τον Περικλή Λιαμή είχα κάνει κι εγώ καταδύσεις στη δεκαετία του 1970 και κατόρθωσα να τον εντοπίσω ξανά τηλεφωνικώς στην Κω, όπου έχει βάση καταδύσεων τώρα μαζί με την κόρη του.]

Αυτοί έκοψαν το καράβι για scrap, δηλαδή για παλιοσίδερα και έφεραν στην επιφάνεια μεγάλα κομμάτια του. Κατά τη διάρκεια των εργασιών βρήκαν πάρα πολλά ανθρώπινα οστά και προσωπικά αντικείμενα, από τα οποία όσα μπόρεσαν τα παρέδωσαν σε Ιταλούς αξιωματούχους. Αυτοί, άλλα τα έθαψαν κοντά στην παραλία των Λεγραινών και άλλα τα έστειλαν στην Ιταλία στους συγγενείς τους.

Ακόμα και σήμερα στην έδρα των συνεργείων οι ηλικιωμένοι θυμούνται παλιές ιστορίες για το πλοίο με τους χιλιάδες πνιγμένους στα αμπάρια του. Και μάλιστα υπήρχαν και φωτογραφίες από τα μεταλλικά κομμάτια που έβγαλαν στην επιφάνεια, οι οποίες, όμως, χάθηκαν δυστυχώς με το πέρασμα των χρόνων…

Αναμνηστική πλάκα

Την 11η Φεβρουαρίου 2014, δηλαδή στην επέτειο των 70 χρόνων του θρυλικού ναυαγίου, δυο Ιταλοί δύτες και ένας Έλληνας, μαζί με μια ομάδα υποστήριξης, τοποθέτησαν στο βυθό, στο σημείο όπου βυθίστηκε το «Όρια», μια Αναμνηστική πλάκα με την εξής δίγλωσση επιγραφή:

Al caduti dell "ORIA"

«In questo speccio di mar Εgeo dove spunta l' isola di Patroclo riposano oltre 4.000 militari Italiani periti il 12-2-1944 nel' naufragio del piroscafo "ORIA" che li deportava verso i lager nazisti»

Στους νεκρούς του "ΟΡΙΑ"

«Σ' αυτό το σημείο του Αιγαίου όπου ξεπροβάλλει το νησί του Πάτροκλου αναπαύονται περισσότεροι από 4.000 Ιταλοί αιχμάλωτοι πολέμου που χάθηκαν στο ναυάγιο του ατμόπλοιου "ΟΡΙΑ" στις 12-2-1944 στο δρόμο για τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκεντρώσεως»

Πριν αποχωρήσουν κάλυψαν την πλάκα και την επιγραφή με την Ιταλική σημαία.

Μνημείο των θυμάτων

Στην βραχώδη γειτονική ακτή των Λεγραινών δημιουργήθηκε, επίσης, ένα απέριττο μνημείο στη μνήμη των αδικοχαμένων ναυτικών.

Τρεις φωτογραφίες του μνημείου των χαμένων ναυτικών:

Η κατάδυσή μου την 1-10-2016

Θα ξεκινούσαμε για την κατάδυση μας από τη βάση «Aqua divers club», που βρισκόταν σε ένα μικρό όρμο της Αναβύσσου. Η ομάδα μας αποτελείτο από 7 δύτες και τον καπετάνιο μας, ο οποίος δεν θα καταδυόταν μαζί μας, αλλά θα παρέμενε στο σκάφος, για λόγους ασφαλείας.

Σημειώστε ότι έχουν συμβεί πολλά δυστυχήματα όταν οι δύτες, μετά την ανάδυσή τους στην επιφάνεια, διαπιστώνουν, με μεγάλη τους έκπληξη, ότι το σκάφος τους δεν υπάρχει, είτε γιατί έχει κλαπεί είτε γιατί έχει παρασυρθεί από τους θυελλώδεις ανέμους ή τη θαλασσοταραχή. Σε μια τέτοια περίπτωση, οι συνέπειες είναι από πολύ δυσάρεστες έως τραγικές, ακόμη και θανατηφόρες! Τον κίνδυνο αυτόν ένας αδαής δεν τον φαντάζεται καν. Όλοι φοβούνται (όπως μου λένε πολύ συχνά) τους καρχαρίες ή μήπως τελειώσει ο αέρας ή τη νόσο των δυτών. Αυτοί οι κίνδυνοι είναι μεν υπαρκτοί αλλά εξαιρετικά σπάνιοι και ίσως όχι τόσο φοβεροί όσο τους μεγαλοποιεί η φαντασία. Υπάρχουν, όμως, κυριολεκτικά δεκάδες άλλοι κίνδυνοι, που είναι σχεδόν άγνωστοι, όπως αυτός που προανέφερα.

Το σκάφος μας ήταν ένα μεγάλο φουσκωτό με ισχυρή μηχανή. Ο καιρός ήταν εξαιρετικός: λιακάδα, νηνεμία και γαλήνη, δηλαδή συνθήκες ιδανικές για την κατάδυσή μας. Αγκυροβολήσαμε στην περιοχή του ναυαγίου, αρκετά κοντά στην ακτή. Ετοιμαστήκαμε, κατόπιν κάναμε τους σχετικούς ελέγχους και πέσαμε στη θάλασσα. Κανείς από τους δύτες δεν παρουσίασε πρόβλημα με τον εξοπλισμό του, με την πίεση στα αυτιά κ.λπ. Εγώ έκανα και μια δοκιμή στην ειδική, ισχυρότατη σφυρίχτρα μου, η οποία λειτουργεί με πεπιεσμένο αέρα, τόσο μέσα στο νερό, όσο κι έξω από αυτό. Επειδή ακούγεται από τους άλλους δύτες σε αρκετά μεγάλη απόσταση αποτελεί ένα αξιόπιστο μέτρο ασφαλείας.

Σύντομα διακρίναμε τα πρώτα αντικείμενα που προέρχονταν από το «Όρια». Ανάμεσα τους ήταν ογκώδη βαρέλια πετρελαίου, μεταλλικά κιβώτια ή κουτιά πολεμοφοδίων (π.χ. κουτιά με σφαίρες κ.λπ.), αλλά και προσωπικά αντικείμενα: υπόλοιπα από μπότες, καραβάνες, παγούρια κ.λπ., βουβοί μάρτυρες της μεγάλης τραγωδίας. Αισθάνθηκα ρίγη συγκίνησης αντικρίζοντας τα… Έκπληξη μου είχε προκαλέσει το γεγονός ότι η ιταλική πρεσβεία έχει δώσει τις εξής οδηγίες: «Οποιοσδήποτε δύτης βρει και ανελκύσει κάτι από το ναυάγιο, έστω και ασήμαντο (όπως π.χ. ένα παγούρι ή μια καραβάνα) να ειδοποιήσει αμέσως τους αρμόδιους της πρεσβείας, να το παραδώσει και θα αμειφθεί»!

Λίγο πιο πέρα φθάσαμε στην αφιερωμένη στη μνήμη των ναυαγών αναμνηστική πλάκα, η οποία είχε τοποθετηθεί στο βυθό κατά την 70ή επέτειο της βύθισης.

Παρότι τα συντρίμμια του «Όρια» είναι απλωμένα σε αρκετή έκταση, αρχίζοντας από μικρό βάθος και φθάνοντας μέχρι τα 35 μέτρα, εμείς αποφασίσαμε να μην προχωρήσουμε πολύ βαθιά, για να κάνουμε οικονομία στην κατανάλωση του αέρα, ώστε να παραμείνουμε περισσότερο χρόνο στην περιοχή του ναυαγίου.

Το μέγιστο βάθος κατάδυσης σύμφωνα με το βαθύμετρό μου ήταν 22 μέτρα και η συνολική διάρκειά της σχεδόν 1 ώρα, με μέσο βάθος 12,50 μέτρα, όπως έδειξε το computer μου.

Τα πλέον πολύνεκρα ναυάγια

• Από τη μελέτη των διεθνών αρχείων ναυτικών δυστυχημάτων διαπίστωσα ότι το «Όρια» ήταν όχι μόνο το πιο πολύνεκρο στις ελληνικές θάλασσες αλλά και σε ολόκληρη την Μεσόγειο! Και τα 8 ναυάγια που είχαν περισσότερους νεκρούς από το «Όρια» συνέβησαν σε άλλες θάλασσες ή ωκεανούς.

Το πλέον πολύνεκρο ναυάγιο στον κόσμο ήταν του «Wilhelm Gustloff» ενός γερμανικού πλοίου, που μετέφερε πρόσφυγες από την ανατολική Πρωσία προς την κυρίως Γερμανία, προ του προελαύνοντος σοβιετικού στρατού, περί τα τέλη του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου. Βυθίστηκε από το σοβιετικό υποβρύχιο S-13. Τα θύματα ανήλθαν σε 9.343!

Δυστυχώς, αναδιφώντας στα αρχεία και ερευνώντας στο Ίντερνετ δεν μπόρεσα να βρω στοιχεία που να καταδεικνύουν αν οι αιχμάλωτοι του «Όρια» ήταν κλειδωμένοι μέσα στα αμπάρια του πλοίου. Πολύ πιθανόν να ήταν, λόγω της συντριπτικής διαφοράς αριθμού κρατουμένων / δεσμωτών. Αυτή η εικασία ενισχύεται και από το γεγονός ότι δεν αναφέρεται πουθενά πώς κάποιοι κατόρθωσαν να αποβιβασθούν στη βραχονησίδα όπου προσέκρουσε το πλοίο ή βρέθηκαν επάνω σ' αυτή νεκροί από το χειμωνιάτικο ψύχος. Επειδή η ξηρά όπου προσέκρουσε ή προσάραξε το «Όρια» ήταν πάρα πολύ κοντά, είναι σχεδόν βέβαιο ότι κάποιοι, παρά τη θαλασσοταραχή, θα κατόρθωναν να φθάσουν μέχρις εκεί, εάν δεν ήταν κλειδωμένοι ή δεμένοι με χειροπέδες…

• Ένα ακόμη σημαντικό ναυάγιο στις ελληνικές θάλασσες ήταν του πλοίου «Χειμάρρα», που ταξίδευε από τη Θεσσαλονίκη προς τον Πειραιά και βυθίστηκε την 19 Ιανουαρίου 1947 στο Νότιο Ευβοϊκό! Επρόκειτο για το πρώην γερμανικό πλοίο «Hertha», που είχε δοθεί στην Ελλάδα ως πολεμική αποζημίωση / επανόρθωση. Από τους 620 επιβαίνοντες σώθηκαν μόνο 246… Εκείνα τα χρόνια οι οδικές και σιδηροδρομικές συγκοινωνίες στη μεταπολεμική Ελλάδα ήταν από ανύπαρκτες έως πολύ προβληματικές και γι' αυτό χρησιμοποιούνταν ατμόπλοια για τη σύνδεση της Θεσσαλονίκης με την Αθήνα.

Προσωπικές γνώμες

Υπάρχουν δύο προσωπικές μου απόψεις με τις οποίες ίσως κάποιοι να διαφωνούν:

Πολλοί βαυκαλιζόμαστε, θεωρώντας εμάς τους Έλληνες ως ανάλογους και ισάξιους των Ιταλών και συχνά το εκφράζουμε αυτό χρησιμοποιώντας την πολύ γνωστή φράση:

«Una faccia, una razza»!

Εγώ όμως διαφωνώ ! Τη φράση αυτή την έχω συμπληρώσει με το:

«ma cervello differente»! = αλλά μυαλό διαφορετικό….

Η αναμνηστική πλάκα στον βυθό, το μνημείο στην ακτή και η προσφορά αμοιβής ακόμη και για το παραμικρό εύρημα δείχνει τη διαφορά. Αναλογιστείτε τι έκανε το ελληνικό κράτος για τα οστά των ηρώων του αλβανικού έπους, που θαύμασε ολόκληρη η υφήλιος και πόσα μνημεία τούς έστησε επί δεκαετίες - όλες οι κυβερνήσεις και όλα τα κόμματα…

Και δεν είναι μονάχα οι Ιταλοί πάρα πολύ σωστοί. Θα αναφέρω ως παράδειγμα το μακρινό Ιράν: Το 2012 είδα στα παρτέρια που βρίσκονται στη μέση των κεντρικών λεωφόρων της Τεχεράνης, επάνω σε πάρα πολλούς στύλους ηλεκτροφωτισμού αναρτημένα τα πορτραίτα των ηρώων του πολέμου Ιράκ - Ιράν, που είχε λήξει το 1988, δηλαδή πριν από ¼ αιώνος !....

Συγχωρήστε με αν την αγανάκτηση μου αυτή την εκφράσω με μια πάρα πολύ σκληρή, ίσως προκλητική παρατήρηση: Κατά τη γνώμη μου η πιο σοφή κουβέντα, που άκουσα επί δεκαετίες (και να με συμπαθάτε) ήταν η γνωστή λέξη του τραγουδιού του Διονύση Σαββόπουλου: «κωλοέλληνες».

Η δεύτερη άποψή μου αφορά τα ΜΜΕ, δηλαδή τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, όπου το Ε μπορεί να είναι και το αρχικό γράμμα της…. Εξαπάτησης ή Εξαχρείωσης ή Εκμαυλισμού…

Όπως θα έχετε διαπιστώσει και σεις, τα ΜΜΕ γενικώς (και όχι μόνο στην Ελλάδα) δεν είναι πάντοτε αμερόληπτα, ούτε αντικειμενικά, ούτε ακριβή. Πολύ συχνά αυτά που μεταδίδουν είναι υποβολιμαία, μεθοδευμένα, προσχεδιασμένα, φιλτραρισμένα. Όχι μόνο διαστρέφουν και "ρετουσάρουν" τις ειδήσεις, με βάση σκοπιμότητες ή συμφέροντα, αλλά φθάνουν μερικές φορές μέχρι το σημείο να αγνοούν πλήρως ακόμη και ορισμένα πραγματικά γεγονότα / συμβάντα!

Αυτά άραγε αποτελούν την Ενημέρωση ή μήπως την "Ενημέρωση";

Με βάση αυτό το σκεπτικό εξηγείται γιατί επί πάμπολλα χρόνια δεν αναφέρθηκε / αποσιωπήθηκε το φοβερό ναυάγιο του «Όρια», με αποτέλεσμα να μην το γνωρίζουν ούτε οι μορφωμένοι και ενημερωμένοι Έλληνες…

Τις τραγωδίες, όπως αυτή του «Όρια», αλλά και τα διάφορα δυστυχήματα που συμβαίνουν γύρω μας, εγώ τα χρησιμοποιώ ως προληπτική ψυχοθεραπεία. Δηλαδή, συγκρίνω τα πολλά προβλήματα που αντιμετωπίζω εγώ με όσα σαφώς χειρότερα συνέβησαν σε τόσους άλλους! Και αμέσως θεωρώ τον εαυτό μου πολύ τυχερό. Έτσι αισιοδοξώ και αυτό μου δίνει μεγάλη ψυχική αντοχή…

Στο Ίντερνετ

Στο ίντερνετ είναι αναρτημένα μικρά φιλμ σχετικά με το ναυάγιο στους εξής ιστότοπους:

Δείτε τα όμως, αν έχετε χρόνο, γιατί ενδεχομένως αργότερα, να αποσυρθούν από το διαδίκτυο.

• 2014 ss oria wreck dive (https://www.youtube.com/watch?v=OA1m80tYP6M)

Διαρκεί λιγότερο από 5 λεπτά και παρουσιάζει μια κατάδυση στον τόπο του ναυαγίου

• 2014 Placing Of The SS Oria Memorial Plate (https://www.youtube.com/watch?v=iW8o0i3JB3c)

Διαρκεί περίπου 5 λεπτά και δείχνει την τοποθέτηση στον βυθό της αναμνηστικής πλάκας στον τόπο της αιώνιας ανάπαυσης των θυμάτων του ναυαγίου, καθώς επίσης και το μνημείο, που ανήγειραν στη μνήμη τους στη γειτονική ακτή.

• Oria wreck,steam ship (https://www.youtube.com/watch?v=V3QvN1kqK9w)

Διαρκεί λιγότερο από 3 λεπτά και παρουσιάζει τα υπολείμματα του σκάφους που υπάρχουν ακόμη στο βυθό, όπως π.χ. βαρέλια πετρελαίου (αυτά ακριβώς, που ακούμε συχνά στις ειδήσεις για τις τιμές του «μαύρου χρυσού» και που πολύ σπάνια βλέπουμε). Τα λίγα κοκκινωπά χρώματα, τα οποία διακρίνουμε προς το τέλος του φιλμ, οφείλονται σε φωτισμό από ένα ισχυρό υποβρύχιο προβολέα.

Πνευματικά δικαιώματα adventurouslife.gr