Η περιπέτεια της επιστροφής

Στο μονοπάτι του γυρισμού γλιστρήσαμε κάμποσες φορές πάνω στη λάσπη, αλλά δεν έπεσε κανείς. Ούτε με το αυτοκίνητο ήταν εύκολα τα πράγματα. Η δυνατή βροχή είχε κάνει τον δρόμο της επιστροφής σχεδόν αδιάβατο. Πολλές φορές κινδυνέψαμε να κολλήσουμε, αλλά τελικά περνούσαμε. Σε κάποιο κομμάτι, όμως, η λάσπη ήταν πολλή κι ο δρόμος ανηφορικός. Εκεί κολλήσαμε για τα καλά. Κατεβήκαμε να σπρώξουμε, μα τα καταφέρναμε με δυσκολία, γιατί γλιστρούσαμε κι εμείς. Επιπλέον, ο δρόμος ήταν πολύ ανηφορικός και χρειαζόταν πολλή δύναμη. Για καλή μας τύχη, μας βοήθησαν μερικοί ντόπιοι κι έτσι καταφέραμε να ξεκολλήσουμε το αυτοκίνητο και να το προχωρήσουμε σπρώχνοντας. Όπως ήταν φυσικό, σ' αυτή τη διαδρομή των 300 περίπου μέτρων, οι ρόδες, που γύριζαν τρελά μέσα στη λάσπη του δρόμου, μας πιτσίλισαν από πάνω μέχρι κάτω. Γίναμε χάλια από τις λάσπες. Η κατάσταση θύμιζε ράλι σαφάρι στην Κένυα ή στον Αμαζόνιο. Με μερικά σπρωξίματα ακόμη φθάσαμε τελικά σε κανονικό δρόμο.

Η δυσάρεστη είδηση: Μάντα γιοκ!

Στο ξενοδοχείο πληροφορηθήκαμε με μεγάλη μας λύπη ότι η κατάδυση ματαιώθηκε, γιατί η μετεωρολογική υπηρεσία εξέδωσε δελτίο τυφώνα και κάθε απόπλους σκάφους είχε απαγορευθεί. Συνεπώς, δεν θα έβλεπα τα τεράστια σελάχια manta ray όπως είχα προγραμματίσει, τα οποία ήταν ο κύριος λόγος που επισκέφθηκα το νησί…

Αβέβαιη γινόταν και η αναχώρησή μου την επόμενη μέρα με το μεγάλο αεροπλάνο. Και, δυστυχώς, επόμενη πτήση θα υπήρχε μετά από 3 μέρες. Η σκέψη να μείνω κλεισμένος εκεί, χωρίς καν να κάνω κατάδυση και με κίνδυνο να μην προλάβω να πάω ή να παραμείνω ελάχιστα στο επόμενο νησί, που ήταν και από τα πιο ενδιαφέροντα, μου έφερνε απελπισία. Μετά από τη διέλευση του τυφώνα οι καταδύσεις για περίπου μια βδομάδα ουσιαστικά αποκλείονται. Όχι γιατί υπάρχει κίνδυνος, αλλά γιατί οι μεγάλες μπόρες παρασύρουν χώματα στη θάλασσα και η φοβερή θαλασσοταραχή ανακατεύει τόσο δυνατά τα νερά, που η ορατότητα είναι για αρκετές μέρες περιορισμένη.

Βγήκα λίγο από το ξενοδοχείο για να πάρω μερικές φωτογραφίες, να αγοράσω προληπτικά μερικά τρόφιμα (επειδή με τον τυφώνα κλείνουν τα πάντα) και να μάθω καμιά νεώτερη πληροφορία για τον καιρό. Από την προηγούμενη νύχτα κάθε μισή ή μία ώρα έπιανε μια δυνατή μπόρα και μετά σταμάταγε. Παρόλα αυτά έκανε ζέστη και είχε φοβερή υγρασία. Το air condition του δωματίου μου έβγαζε τόση υγρασία έξω που αντί να στάζει, όπως συνήθως γίνεται, έτρεχε σαν βρυσούλα. Μέσα σε λίγες ώρες γέμιζε έναν ολόκληρο κουβά νερό. Και το δωμάτιό μου κάθε άλλο παρά τεράστιο ήταν...

Οι πληροφορίες του μετεωρολογικού σταθμού ήταν ακόμα συγκεχυμένες. Υπολόγιζαν τη διάβαση του τυφώνα για τα ξημερώματα ή την επομένη το πρωί.

Έφαγα το μεσημέρι μαζί με τους Αμερικανούς στην «Μαρίνα», ένα είδος Ναυτικού Ομίλου δηλαδή. Επειδή κι εκείνοι έπρεπε να φύγουν πάση θυσία, γιατί τελείωνε η άδειά τους, ψάχναμε μαζί να βρούμε κάποια διέξοδο. Αλλά το Guam απείχε πάνω από 850 χιλιόμετρα και μας χώριζε ωκεανός, όχι ξηρά. Τι λύση να βρούμε λοιπόν; Τελικά, το μόνο που σκεφθήκαμε ήταν το εξής: Το αεροπλάνο θα ερχόταν στο Yap από το Guam, θα πήγαινε στο Palau και μετά θα ξαναγύριζε. Υπήρχε, λοιπόν, πιθανότητα να προσγειωθεί μεν στο Yap στον πηγαιμό, αλλά να μην μπορέσει να ξαναπροσγειωθεί στον γυρισμό, αν στο μεταξύ οι συνθήκες χειροτέρευαν. Μ' αυτή τη σκέψη, αποφασίσαμε να πάμε από πολύ νωρίς στο αεροδρόμιο και να περιμένουμε. Το σχέδιό μας ήταν να προσπαθήσουμε να επιβιβασθούμε στην πρώτη προσγείωσή του, για να είμαστε σίγουροι ότι θα μας πάρει.

Το βράδυ έφαγα πάλι ψάρι και ήπια παγωμένο τσάι. Σ' όλα αυτά τα τροπικά νησιά το παγωμένο τσάι είναι μια καταπληκτική λύση (εκτός από το ότι είναι ολιγοθερμιδικό και συνεπώς δεν παχαίνει) και για ακόμα έναν λόγο: γιατί είσαι εξασφαλισμένος από τα μικρόβια, εξαιτίας του βρασμού του. Από τις τροπικές χώρες ήρθε το κρύο τσάι και στην Ελλάδα.

Παρακολουθούσα από το παράθυρο του εστιατορίου, μέσα από τα περσιδωτά οριζόντια τζάμια (που περιστρέφονται κι ανοιγοκλείνουν λοξά με μηχανισμό), τη βροχή να μαστιγώνει με μανία τη θάλασσα.

Ο τυφώνας απομακρύνεται

Τετάρτη, 29.11.1989, Guam - Truk Lagoon

Ξύπνησα χαράματα, πολύ πριν χτυπήσει το ξυπνητήρι. Ο καιρός δεν έδειχνε χειρότερος. Μάζεψα τον εξοπλισμό, που με τη βοήθεια του κλιματισμού είχε στεγνώσει πια, και κατέβηκα για πρωινό. Τα νεώτερα δεδομένα για τον τυφώνα ήταν μάλλον ευχάριστα. Πληροφορήθηκα ότι αφενός είχε ενισχυθεί σε ένταση, αφετέρου είχε στραφεί λίγο προς τον Βορρά κι επομένως το Yap ήταν εκτός πορείας του. Θα περνούσε από διάφορα άλλα νησιά του ίδιου συμπλέγματος. Σε λίγο ενημερωθήκαμε ότι το αεροπλάνο είχε ξεκινήσει από το Guam κι έτσι ξεκινήσαμε για το αεροδρόμιο.

Περιμένοντας με τις ώρες, παρατηρούσα τους ντόπιους να μασουλίζουν με μανία τα betel nut. Καθένας είχε την τσάντα του με όλα τα σύνεργα. Καμιά φορά δάνειζε ο ένας στον άλλο το μπουκαλάκι με το τριμμένο lime. Όλοι, μα όλοι, μασούσαν αδιάκοπα, ακόμη και οι διάφοροι κρατικοί λειτουργοί, τελωνειακοί, ελεγκτές, αστυνομικοί κ.λπ. Ήταν κυριολεκτικά εθνική συνήθεια! Λίγο αργότερα ακούσαμε με αγαλλίαση το αεροπλάνο να προσγειώνεται. Ζητήσαμε να επιβιβασθούμε κι εμείς. Έπρεπε, όμως, να γίνει συνεννόηση με τον πιλότο. Όταν εκείνος μας διαβεβαίωσε ότι θα επέστρεφε, συνεχίσαμε να περιμένουμε. Ο καιρός, ευτυχώς, δεν χειροτέρευε.

Γύρω στη 1:00 μ.μ. το αεροπλάνο της Air Micronesia γύρισε κι εμείς, με πραγματική αγαλλίαση, επιβιβασθήκαμε. Φθάνοντας στο Guam, επειδή είχα περίπου 3 ώρες αναμονή μέχρι την επόμενη πτήση, πέρασα τις αμερικανικές διαδικασίες τελωνείου και μετανάστευσης (immigration) και βγήκα έξω από το αεροδρόμιο. Από εκεί φαινόταν και η παραλία. Φεύγοντας από το Guam δεν μου ζήτησαν το απόκομμα της κάρτας εισόδου κι έτσι μου έμεινε. Έπρεπε, όμως, να το δώσω όταν θα ξαναπερνούσα, γιατί αλλιώς θα φαινόταν στα computer της υπηρεσίας ότι παρέμεινα λαθραία εκεί.

Στο αεροπλάνο προς το Truk μας είπαν ότι μεταξύ Guam και Truk υπάρχει διαφορά 1 ώρας. Φθάνοντας, όμως, στο Truk είδα με έκπληξη ότι η ώρα ήταν η ίδια!

Το μέγιστο βάθος των ωκεανών

Το βαθύτερο σημείο του πλανήτη μας βρίσκεται στην περιοχή ανάμεσα στα νησιά Yap και Guam. Πιο συγκεκριμένα στην περίφημη «Τάφρο των Μαριανών» του Ειρηνικού Ωκεανού, στο σημείο Challenger Deep (Άβυσσος Τσάλεντζερ) το βάθος είναι 11.033 μέτρα! Αυτό είναι το απόλυτο ρεκόρ βάθους όλων των θαλασσών.

Πετώντας με το αεροπλάνο πάνω από την περιοχή αυτή, άθελά μου συλλογιζόμουν ότι αν τυχόν συνέβαινε κάτι κακό δεν θα μπορούσε να βρεθεί ούτε καν το «μαύρο κουτί» του!! Βέβαια, αυτό δεν θα είχε πια καμιά σημασία για όσους βρίσκονταν μέσα…

Στην Άβυσσο Τσάλεντζερ καταδύθηκε, το 1960, το ελβετικό βαθυσκάφος «Τrieste», με πλήρωμα τον Ελβετό Ζακ Πικάρ και τον Αμερικανό Ντον Γουόλς. Το 1995 το μη επανδρωμένο τηλεχειριζόμενο ιαπωνικό «Κέικο» και το 2009 το ρομποτικό βαθυσκάφος «Νηρεύς» είναι τα μόνα που αποτόλμησαν κάθοδο σε τέτοιο βάθος.

Νησιά: Truk, Saipan, Guam, Tinian, Rota

Truk: η Μέκκα των ναυαγιοκαταδύσεων

Το αεροδρόμιο του Truk ήταν απογοητευτικό. Το κτίριο ήταν μικρό και σαράβαλο και, όπως συνέβαινε και στα άλλα νησιά της Μικρονησίας, οι υπεύθυνοι άνοιγαν απαραιτήτως όλες τις βαλίτσες. Μεγάλη ταλαιπωρία, αλλά η "λαχτάρα" μού ήρθε μετά…

Μέσα στο αεροδρόμιο βρήκα κάποιον τύπο που φορούσε ένα T-shirt που έγραφε Truk Continental Hotel, δηλαδή το όνομα του ξενοδοχείου όπου θα διέμενα. Τον ρώτησα αν είναι του ξενοδοχείου και μου απάντησε «ναι». Πήρε την πρώτη βαλίτσα που πέρασε από τον έλεγχο και προχώρησε. Ένας άλλος με βοήθησε με τις άλλες 2 αποσκευές μου και με οδήγησε σε ένα λεωφορειάκι που περίμενε. Μπαίνοντας μέσα διαπίστωσα ότι η πρώτη βαλίτσα δεν ήταν εκεί. Η καρδιά μου πήγε στην Κούλουρη, γιατί φοβήθηκα μήπως ήταν απατεώνας. Όμως, ευτυχώς, έκανα λάθος. Τελικά, η βαλίτσα είχε μπει κατά λάθος σ' άλλο λεωφορείο.

Στη διαδρομή παρατηρούσα τα σπίτια. Ήταν όλα φτωχικά και προχειροφτιαγμένα. Δυστυχώς, υπήρχαν πολλά σκουπίδια πεταμένα, ιδίως άδειες κονσέρβες και κουτιά από coca-cola. Η μόνη ομορφιά που είδα ήταν η πλούσια βλάστηση. Το ξενοδοχείο αρκετά καλό, με διώροφες ομάδες bungalows, κοντά στη θάλασσα, με πολλούς φοίνικες. Δυστυχώς, δεν είχε ψυγειάκι. Απλά παρείχαν στους πελάτες ένα κουβά με παγάκια. Έξω, στο γρασίδι περιφέρονταν, ιδίως το βράδυ, πολλά βατραχάκια…

Κατεβαίνοντας τη σκάλα του bungalow κι ενώ χαιρετούσα τον φρουρό που κυκλοφορούσε το βράδυ, έπεσα κι έφαγα μια φοβερή τούμπα. Τα τελευταία χρόνια έχω γλιστρήσει πολλές φορές, αλλά όλες ανεξαιρέτως έχω καταφέρει να σταθώ όρθιος, ακόμα και όταν έκλεισε μια πτυσσόμενη καρέκλα που είχα ανέβει επάνω. Εδώ, όμως, έπεσα. Έβαλα, όμως, μπροστά τα χέρια και τα πόδια μου και ευτυχώς δεν έπαθα τίποτα. Θα μπορούσα να έχω χτυπήσει πολύ άσχημα, το λιγότερο να υποστώ κάποιο κάταγμα, γιατί κάτω από τη σκάλα υπήρχε μπετόν. Η αιτία του κακού ήταν ότι το τελευταίο σκαλί ήταν πολύ μεγαλύτερο από τα προηγούμενα… Τη γλύτωσα πάρα πολύ φθηνά! Το ενδεχόμενο ότι θα μπορούσε να με τρέχουν σε κάποιο νοσοκομείο του Truk με σπασμένο πόδι ή χέρι ή και τα δύο μ' έκανε ν' ανατριχιάσω…

Πέμπτη, 30.11.1989,Truk

Το πρωί μετά το πρόγευμα επρόκειτο να συναντήσω την καταδυτική ομάδα. Είδα κάποιον που έμοιαζε να ψάχνει και τον ρώτησα αν ήταν από το «Blue Lagoon Dive Shop», με το οποίο είχα κανονίσει. Μου απάντησε πως πράγματι ήταν. Πήρε την τσάντα μου με όλα τα καταδυτικά και είπε να πάω στο εστιατόριο να ζητήσω ένα lunch box και μερικά ποτά. Στο Truk, δηλαδή, η κατάσταση ήταν διαφορετική από το Palau και Yap: Το πρόχειρο μεσημβρινό φαγητό δεν το φρόντιζαν οι οργανωτές της κατάδυσης, αλλά έπρεπε να το προμηθεύεσαι μόνος. Πήγα για να πάρω το lunch box και μετά από σχεδόν 10 λεπτά επέστρεψα. Ψάχνω για τον τύπο, πουθενά αυτός. «Βρε», σκέπτομαι, «λες να ήταν κανένας άσχετος;» Ρωτώντας δεξιά κι αριστερά, πληροφορήθηκα ότι το πιθανότερο ήταν να βρίσκεται στην αποβάθρα. Πράγματι, με πολλή ανακούφιση είδα ότι η τσάντα μου ήταν φορτωμένη σ' ένα μικρό σκάφος. Στην κατάδυση ήταν μαζί μου κι ένα ζεύγος Σκωτσέζων που έμεναν στο Χόνγκ-Κόνγκ.

Μέσα στη βιασύνη και την αναμπουμπούλα της πρώτης μέρας στο νησί, μου ξεκόλλησε το view-finder του βίντεο. Λίγο αργότερα διαπίστωσα ότι είχα ξεχάσει να προσαρμόσω τον ευρυγώνιο φακό.

Η πρώτη μου κατάδυση ήταν στο πλοίο «Shinkoku Maru», ένα γιαπωνέζικο τάνκερ μήκους 150 μέτρων, με εκτόπισμα 10.020 τόνους. Όταν βυθίστηκε, στάθηκε όρθιο. Θεωρείται ένα από τα 3 ωραιότερα ναυάγια του Truk Lagoon. Η γέφυρα και τα εμπρός καταστρώματα ήταν σε άριστη κατάσταση. Το σκάφος ήταν γεμάτο από μαλακά και σκληρά κοράλλια, σε απίθανη ποικιλία από ζωηρά χρώματα. Επάνω στο ναυάγιο σώζονταν πάρα πολλά αντικείμενα, όπως τηλέφωνα, φλιτζάνια, πιάτα, μπουκάλες από το ιαπωνικό ποτό σάκε, διάφορα όργανα, είδη πορσελάνης, προσωπικά είδη του πληρώματος κ.λπ. Η γέφυρα σωζόταν σε πολύ καλή κατάσταση. Μπήκα στην αίθουσα με τα λουτρά και τις τουαλέτες κι έριξα μια ματιά στο μηχανοστάσιο. Επίσης, στο κατάστρωμα, εμπρός και πίσω, σώζονταν κανόνια.

Στη συνέχεια κάναμε ελεύθερες καταδύσεις χωρίς μπουκάλες στο πλοίο «Hoyo Maru». Επρόκειτο για ένα τάνκερ 8.691 τόννων που βυθίστηκε ανάποδα. Η καρίνα του ήταν στο επάνω μέρος. Καθώς έχει καλυφθεί ολοκληρωτικά, μέχρι το τελευταίο τετραγωνικό εκατοστό, με θαλασσινά όντα έδινε την εντύπωση ενός μακρόστενου ύφαλου όπου είχαν επικαθίσει χιλιάδες σφουγγάρια, κοράλλια, όστρακα, ανεμώνες κ.λπ. Κάποια στιγμή, όμως, καθώς προχωρούσα είδα ξαφνικά μια μεγάλη μαύρη τρύπα να χάσκει. Ήταν το μοιραίο άνοιγμα που άνοιξε η θανάσιμη τορπίλη. Και τότε συνειδητοποιείς ότι πρόκειται για πλοίο. Με καταδυτικό εξοπλισμό θα μπορούσε να φτάσει κανείς στο μηχανοστάσιό του.

Αμέσως μετά πήγαμε στο γειτονικό νησάκι Eten Island για το μεσημβρινό φαγητό. Η διακοπή για ένα πρόχειρο φαγητό ήταν αρκετά μεγαλύτερη απ' ότι είναι απαραίτητη προκειμένου να προλάβει ο οργανισμός να αποβάλει περισσότερο άζωτο πριν επιχειρούσαμε τη δεύτερη κατάδυση.

Δευτέρα, 4.12.1989, Truk

Μετά από 3 ακόμα μέρες καταδυτικών εξερευνήσεων, είχε φθάσει η τελευταία μέρα καταδύσεων στο Truk. Είχα προγραμματίσει μια από τις πιο ενδιαφέρουσες, αλλά και πιο δύσκολες καταδύσεις. Επρόκειτο να κατέβουμε σ' ένα βυθισμένο υποβρύχιο, στο «Ι-169», η ιστορία του οποίου είναι πολύ μεγάλη και ενδιαφέρουσα, αλλά κι άλλο τόσο θλιβερή. Η κατάδυση παρουσίαζε φοβερό ενδιαφέρον γιατί, απ' όσο γνωρίζω είναι το μοναδικό βυθισμένο υποβρύχιο στο κόσμο που μπορεί να επισκεφθεί κανείς με αυτόνομη καταδυτική συσκευή. Ο αριθμός των βυθισμένων υποβρυχίων είναι ελάχιστος συγκριτικά με εκείνον των ναυαγισμένων πλοίων (πολεμικών, φορτηγών και επιβατικών). Επιπλέον, τα υποβρύχια βυθίζονται συνήθως σε πολύ βαθιά νερά και όσα τυχόν βυθιστούν στα ρηχά σχεδόν πάντα ανελκύονται, επισκευάζονται και ξαναχρησιμοποιούνται. Και στις δύο περιπτώσεις, βέβαια, δεν μπορεί να τα επισκεφθεί κανείς στον βυθό.

Η κατάδυση δεν προβλεπόταν να είναι εύκολη, δεδομένου ότι το υποβρύχιο βρισκόταν αρκετά βαθιά (από 33 μέχρι 50 μέτρα βάθος περίπου), γι' αυτό θα χρειαζόταν υποχρεωτικά να κάνουμε στάσεις αποσυμπίεσης (decornpression dive).

Παρότι ξύπνησα με πονοκέφαλο, ο οποίος εξακολουθούσε να με ενοχλεί γιατί δεν ήθελα να πάρω παυσίπονο (η χρήση φαρμάκων πριν από την κατάδυση γενικώς απαγορεύεται, επειδή δεν έχουν μελετηθεί αρκετά οι τυχόν παρενέργειές τους σε περιβάλλον μεγάλης πίεσης) αποφάσισα να καταδυθώ. Άλλωστε πότε θα μπορούσα να ξαναεπισκεφθώ αυτό το νησί στην άκρη του κόσμου; Ή έστω να βρω άλλη ευκαιρία να καταδυθώ σε άλλο υποβρύχιο;

Συναντήθηκα με την υπόλοιπη ομάδα κι ένας από τους δύτες φορούσε ένα T-shirt, το οποίο έγραφε το μακάβριο μήνυμα: «Some come up barely alive»… Δεν έδωσα σημασία. Περίμενα με ανυπομονησία να φθάσουμε στο σημείο που βρισκόταν το βυθισμένο υποβρύχιο. Κάποια στιγμή ο καπετάνιος σταμάτησε το σκάφος, ανίχνευσε με το ερευνητικό βλέμμα του την περιοχή και μετά έριξε την άγκυρα. Οι υπόλοιποι δεν βλέπαμε τίποτα. Ετοιμαστήκαμε γρήγορα και πέσαμε στο νερό. Η ορατότητα ήταν περιορισμένη. Αρχίσαμε να κατεβαίνουμε, ακολουθώντας το σκοινί της άγκυρας. Καθώς προχωρούσα πρώτος, προσπαθούσα να διακρίνω τη σκοτεινή σιλουέτα του ναυαγίου, αλλά ματαίως. Παντού σκούρο μπλε νερό και τίποτε άλλο. Κοίταξα το βαθύμετρό μου. Έδειχνε 20 μέτρα κι ακόμη τίποτα. Είχα αρχίσει ν' αμφιβάλλω για το αν βρισκόμασταν στο σωστό μέρος όταν λίγο πιο κάτω διέκρινα τη μαύρη μακρόστενη μορφή του υποβρύχιου. Όταν έφθασα κάτω διαπίστωσα κατάπληκτος ότι η άγκυρά μας είχε σκαλώσει ακριβώς επάνω στο κουφάρι του άτυχου υποβρύχιου. Γι' άλλη μια φορά θαύμασα τις φοβερές ικανότητες του καπετάνιου και divemaster μας. Ήταν λες και διέθετε μια έκτη αίσθηση… Ετοιμάζοντας τη βιντεοκάμερα για λήψη, διαπίστωσα ότι μου είχε σπάσει το view-finder. Μικρό το κακό, σκέφθηκα. Για μια τέτοια μοναδική εμπειρία χαλάλι ένα view-finder. Για να επιτύχω καλύτερη εκμετάλλευση της μικρής διάρκειας της μπαταρίας της κάμερας, αποφάσισα να παίρνω κατά το δυνατόν συνεχείς λήψεις, χωρίς συχνές διακοπές και αλλαγή πλάνου.

Το υποβρύχιο αναπαυόταν σ' ένα βυθό λίγο ανώμαλο, δηλαδή αμμώδη, αλλά κυματοειδή με μικρές χαράδρες και λοφίσκους. Ένα κομμάτι του, στη θέση που κανονικά βρίσκεται ο πυργίσκος, είχε υποστεί μεγάλη ζημιά από βόμβα βυθού. Το υπόλοιπο σκάφος, όμως, ήταν σε άριστη κατάσταση. Τα τρία στρογγυλά στόμια εισόδου είχαν ανοιχτό το καπάκι τους και σωζόταν, εν μέρει, το λευκό ελαστικό στεγανωτικό παρέμβασμα μέσα και γύρω στην εγκοπή που εξασφάλιζε το ερμητικό κλείσιμο. Στο πλάι φαίνονταν ακόμη πολλές μικρές θυρίδες που χρησίμευαν για την είσοδο και την έξοδο του νερού, δηλαδή του έρματος που επέτρεπε την κατάδυση και την ανάδυση του υποβρυχίου. Στο εσωτερικό φαίνονταν ομάδες καλωδίων και διάφορες σωληνώσεις και μηχανισμοί, όπως το σύστημα που ασφάλιζε τις μπουκαπόρτες. Όμως, το άνοιγμα ήταν τόσο στενό που δεν επέτρεπε τη διάβαση ενός αυτοδύτη με την μπουκάλα στη πλάτη και πολύ περισσότερο όταν θα έπρεπε να κάνει μεταβολή. Εκεί χρειαζόταν να έχει κανείς μια μικρότερη μπουκάλα και να την κρατά στα χέρια ή καλύτερα δύο μικρότερες μπουκάλες -ιδανικά εξοπλισμός σπηλαιοκατάδυσης.

Προχώρησα κατά μήκος του σκάφους προς το πίσω μέρος, το οποίο ήταν άθικτο. Ο 2 προπέλες μεγάλης ταχύτητας και το πηδάλιο βρίσκονταν σε βάθος 44 έως 48 μέτρων. Δεν κατέβηκα τόσο χαμηλά, γιατί το βάθος αυτό υπερέβαινε το επιτρεπόμενο βάθος της θήκης της κάμερας. Οι έλικες και το πηδάλιο ήταν καλυμμένα από πληθώρα κοραλλιών και σφουγγαριών, που αλλού έμοιαζαν με μπουκέτο λουλουδιών κι αλλού με διακοσμητική γιρλάντα. Ένα φοβερά ενδιαφέρον θέαμα ήταν οι πίσω τορπιλοβλητικοί σωλήνες που κάποτε εκτόξευαν τορπίλες των 21 ιντσών, ενσπείροντας τον πανικό και τον θάνατο στους ωκεανούς και τις θάλασσες.

Λόγω του μεγάλου βάθους ο διαθέσιμος χρόνος για την κατάδυση ήταν περιορισμένος και γι' αυτό έπρεπε να κινούμαστε γρήγορα, χωρίς την παραμικρή καθυστέρηση. Όμως, το θέαμα πολλές φορές μας απορροφούσε. Χιλιάδες ψάρια είχαν κάνει κατοικία τους το ναυαγισμένο υποβρύχιο, ενώ άλλα, μεγαλύτερα (τόνοι, barracuda και σκυλόψαρα κ.ά.) το επισκέπτονταν τακτικά, αναζητώντας εκεί την τροφή τους. Σε πολλά σημεία του σκάφους υπήρχαν wire corals, δηλαδή κοράλλια μακρόστενα σε σχήμα σύρματος, με μήκος που μερικές φορές έφθανε τα 2 ή 2,5 μέτρα και χρώμα συνήθως βαθυπράσινο. Ένα μεγάλο τριγωνικό πλαίσιο υψωνόταν πάνω από το σκάφος. Αυτό άλλοτε στήριζε την μία άκρη της κεραίας ραδιοεπικοινωνίας, ενώ η άλλη άκρη της ήταν στερεωμένη επάνω στο πυργίσκο. Το πλαίσιο αυτό που εξείχε αρκετά είχε πολύ πια ειρηνική όψη, αφού καλυπτόταν από ωραία ροζ, κρεμ και κόκκινα μαλακά κοράλλια και πολλά στρείδια. Βιντεοσκοπούσα ασταμάτητα, χωρίς να κάνω ούτε καν εξίσωση πιέσεων, αν και με πονούσαν τ' αφτιά μου. Όταν πια τελείωσε η μπαταρία της κάμερας, κατ' ανάγκη σταμάτησα τη λήψη.

Καθώς κοίταξα τριγύρω μου διαπίστωσα με δέος ότι δεν υπήρχε κανείς άλλος δύτης, όσο έφθανε το μάτι μου. Το συναίσθημα της μοναξιάς σε τέτοιο βάθος φέρνει ένα "μούδιασμα". Υπέθεσα ότι την ώρα που ήμουν απορροφημένος με την κάμερα οι άλλοι προχώρησαν. Αλλά προς τα πού; Σκέφθηκα λίγο κι έχοντας ευτυχώς συναίσθηση του προσανατολισμού αποφάσισα, αφού δεν ήξερα προς τα πού πήγανε, ότι το σωστότερο θα ήταν να κατευθυνθώ προς την άγκυρα του σκάφους μας. Όταν την είδα, ανακουφίστηκα. Είπα στον εαυτό μου: «αργά ή γρήγορα εδώ θα επιστρέψουν». Πραγματικά σε λίγο ξεπρόβαλαν ένας-ένας μέσα από τη θολούρα των γκριζομπλέ νερών.

Εκεί κοντά ήταν η μπροστινή στρογγυλή μπουκαπόρτα, η οποία εξυπηρετούσε τον μπροστινό χώρο τορπιλών. Η μεσαία μπουκαπόρτα οδηγούσε στο μηχανοστάσιο, ενώ η πίσω εξυπηρετούσε τον πίσω χώρο και τη φόρτωση των τορπιλών. Όλα τα καπάκια ήταν ανοικτά κι έτσι μπορούσαμε με αρκετή προσπάθεια να χωθούμε λίγο μέσα, για να δούμε λιγάκι το εσωτερικό. Προχωρώντας προς την άλλη άκρη του υποβρυχίου αντικρίσαμε το σημείο όπου είχε κτυπηθεί από τη βόμβα βυθού. Η καταστρεπτική της δύναμη ήταν φοβερή. Τα χοντρά, χαλύβδινα ελάσματα του κελύφους είχαν σκιστεί, κοπεί, περιστραφεί και τσαλακωθεί, σαν να ήταν από λεπτό αλουμινόχαρτο. Πολλά μεταλλικά κομμάτια βρίσκονταν εγκατεσπαρμένα ολόγυρα στον βυθό. Λίγα μέτρα πιο κάτω αναπαυόταν με το πλάι, επάνω στην άμμο, ο πυργίσκος του υποβρυχίου, ο οποίος είχε αποσπαστεί και εκτοξευτεί μακριά από το σκάφος κατά τη φοβερή έκρηξη.

Αλλά, με τις συναρπαστικές περιπλανήσεις μας στο βυθό η ποσότητα του αέρα μέσα στις φιάλες μας είχε μειωθεί επικίνδυνα και έπρεπε αμέσως ν' αρχίσουμε την επιστροφή μας προς την επιφάνεια. Ακολουθήσαμε και πάλι το σκοινί της άγκυρας, τηρώντας τους κανόνες ασφαλείας για την ταχύτητα ανόδου. Λόγω της μεγάλης διάρκειας της παραμονής μας στο βυθό και του βάθους, έπρεπε να κάνουμε στάσεις αποσυμπίεσης επί 10 λεπτά. Τελικά, μείναμε κρεμασμένοι από το σκοινί της άγκυρας επί 11 φοβερά ανιαρά λεπτά για περισσότερη ασφάλεια. Με τον πονοκέφαλο που είχα, αυτά τα 11 λεπτά μου φάνηκαν ατελείωτα, σωστός αιώνας. Προσπαθώντας να ξεχάσω τον πονοκέφαλο, άρχισα να σκέφτομαι και να ξαναθυμάμαι όλη την κατάδυση, η οποία είχε γίνει με κινηματογραφική ταχύτητα, να συνειδητοποιώ τις λεπτομέρειες και να τακτοποιώ στο μυαλό μου όλα εκείνα που είχα δει. Κάθε φορά που αισθανόμουν την επιθυμία να σταματήσω την αποσυμπίεση και να ανέβω στο σκάφος θύμιζα στον εαυτό μου, για να μην λιποψυχήσω, ότι δεν υπήρχε θάλαμος αποσυμπίεσης σε ακτίνα τουλάχιστον 1000 χιλιομέτρων κι έτσι έπαιρνα κουράγιο. Ανεβήκαμε, τελικά, στο σκάφος χωρίς σχεδόν καθόλου αέρα. Χρησιμοποιήσαμε και ολόκληρη τη ρεζέρβα της φιάλης, για πρώτη φορά.

Το νησί Eten (ιαπωνικό όνομα Take Jima που σημαίνει νησί των bamboo), όπου πήγαμε για το μεσημβρινό φαγητό, είχε μετατραπεί από τους Ιάπωνες, πριν από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, σε μία τεράστια αεροπορική βάση. Ο μεγάλος λόφος του είχε κυριολεκτικά ισοπεδωθεί και τα μπάζα είχαν μεταφερθεί στη θάλασσα για να δημιουργηθεί ένα μεγάλο αεροδρόμιο. Με καταναγκαστική εργασία των κατοίκων έχτισαν στην παραλία, γύρω-γύρω από το νησί, μια ξερολιθιά, έναν τοίχο ως συνεχή προκυμαία με μεγάλες πέτρες. Όποιος γνωρίζει πώς δουλεύουν οι Ιάπωνες σήμερα, μπορεί να φανταστεί πώς δούλευαν τότε για τον πόλεμο. Αλλά αμφιβάλλω αν μπορεί να φανταστεί τι σήμαιναν τα καταναγκαστικά έργα επί ιαπωνικής κατοχής. Πρέπει να δει σε μουσείο φωτογραφίες αποσκελετωμένων και άρρωστων αιχμαλώτων να δουλεύουν, σαν όρθια πτώματα για να συνειδητοποιήσει τα γεγονότα της εποχής!

Η απόλυτα ευθυγραμμισμένη ξερολιθιά διαταρασσόταν μόνο από τους κρατήρες που είχαν ανοίξει οι βόμβες των αμερικανικών αεροπλάνων κατά τις αλλεπάλληλες επιθέσεις. Επειδή ήταν η τελευταία μέρα μου στο νησί, ήθελα οπωσδήποτε να επισκεφθώ τα υπολείμματα των ιαπωνικών εγκαταστάσεων. Ο διάδρομος προσγείωσης των αεροπλάνων ήταν φτιαγμένος από κομμάτια κοραλλιών, που είχαν πατηθεί και ισοπεδωθεί. Γι' αυτό δεν σώζεται μέχρι σήμερα. Η φύση ανέλαβε να αποκαταστήσει τις ζημιές και τις πληγές που προξένησαν οι άνθρωποι στο τοπίο. Στον παλιό διάδρομο είχαν φυτρώσει, μετά από 45 χρόνια, θεόρατα φοινικόδενδρα, μπανανιές, θάμνοι, καθώς και διάφορα αναρριχώμενα φυτά, οπότε ήταν αδύνατο να προχωρήσει κάποιος. Πολύ περισσότερο ήταν αδύνατο να φανταστεί ότι εκεί πριν μερικά χρόνια υπήρχε αεροδρόμιο.

Βρήκα τρεις ενδιαφερόμενους για μια τέτοια εξόρμηση -κάθε άλλο παρά ξεκούραστη και εύκολη με την τροπική ζέστη. Φόρεσα τις μπότες των καταδύσεων, που τις είχα φέρει ειδικά γι' αυτό τον σκοπό μαζί μου, δεδομένου ότι στην κατάδυση δεν τις φορούσα (δεν ταίριαζαν με τα βατραχοπέδιλά μου). Τις προηγούμενες μέρες δεν τις είχα μαζί μου και γι' αυτό ήταν αδύνατο να περπατήσω μέσα στη ζούγκλα. Πήραμε ως οδηγό έναν νεαρό από το νησί και ξεκινήσαμε. Προχωρούσαμε μέσα στην πυκνή βλάστηση, ακολουθώντας ένα οφιοειδές μονοπάτι. Δένδρα παπάγιας, μάνγκο, μπανανιές, κοκοφοίνικες, πολλά αναρριχόμενα ανάμεσα στα δένδρα κι άλλα φυτά και θάμνοι που δεν γνωρίζω τ' όνομά τους, μας "τύλιγαν" από παντού και με τη σκιά τους μας προφύλαγαν από τον καυτό ήλιο του ισημερινού. Το μονοπάτι ήταν γεμάτο λάσπη από τις συχνές βροχές και οι μπότες μου βούλιαζαν μέσα και κόλλαγαν.

Χωρίς τη βοήθεια του οδηγού δύσκολα θα φτάναμε μέχρι τα παλιά γιαπωνέζικα κτίρια, τα οποία χρησίμευαν ως στρατηγείο, αποθήκες τροφίμων, ανταλλακτικών, εξαρτημάτων και καυσίμων, ως κατάλυμα για το προσωπικό, ως μικρό νοσοκομείο κ.ά. Τα κτίρια ήταν φτιαγμένα από πολύ παχύ μπετόν με ισχυρό χαλύβδινο οπλισμό. Παρόλα αυτά είχαν υποστεί πολύ μεγάλες καταστροφές, από τους αλλεπάλληλους βομβαρδισμούς. Πολλά κομμάτια τους είχαν καταρρεύσει και άλλα είχαν μεγάλες ρωγμές. Σε πολλά σημεία εξείχαν σίδερα μπετόν από τις σκεπές που είχαν πέσει, κολώνες που είχαν σπάσει κ.λπ. Όσα κτίρια ήταν σε κάπως καλή κατάσταση είχαν καταληφθεί από τους ντόπιους που τα χρησιμοποιούν ως κατοικία. Σε κάποια στιγμή, καθώς σκαρφάλωνα σ' ένα ερειπωμένο κτίριο για να δω τη θέα πάνω από τα δένδρα της ζούγκλας, γρατζουνίστηκα από ένα σκουριασμένο σίδερο μπετόν. Δυστυχώς, δεν υπήρχε τίποτε για να το απολυμάνω μέχρι αργά το απόγευμα που θα επιστρέφαμε στο ξενοδοχείο, οπότε πια θα ήταν δώρο άδωρο. Το μόνο που έμενε ήταν να ελπίζω στο αντιτετανικό εμβόλιο που είχα κάνει παλαιότερα και… στις προσευχές μου.

Επιστρέφοντας στην παραλία, θέλησα να βιντεοσκοπήσω το βουλιαγμένο αεροπλάνο Zero Fighter που είχαμε επισκεφθεί μια από τις προηγούμενες μέρες, αλλά δεν το είχα "τραβήξει" τότε γιατί είχε τελειώσει η μπαταρία. Φόρεσα μάσκα και πέδιλα κι έπεσα στη θάλασσα. Κολύμπησα αρκετά χωρίς, όμως, να καταφέρω να το εντοπίσω, αν και ήταν κάπου εκεί κοντά. Αναγκάστηκα να εγκαταλείψω την προσπάθεια κι ένας επιπλέον λόγος ήταν ο πονοκέφαλος, ο οποίος εξακολουθούσε να με ενοχλεί.

Η μεσημβρινή διακοπή ήταν μεγάλη, διότι η πρωινή κατάδυση ήταν βαθιά και χρειάστηκε αποσυμπίεση. Μείναμε στο νησάκι 3 ώρες γεμάτες έτσι ώστε μαζί με τις 2 διαδρομές με το σκάφος και την προετοιμασία για την απογευματινή κατάδυση να μεσολαβήσουν συνολικά 4 ώρες μεταξύ των δύο καταδύσεων. Οι δύο Αυστραλοί δεν έκαναν κατάδυση, γιατί η Αυστραλέζα δεν αισθανόταν πολύ καλά. Εγώ, παρά τον πονοκέφαλο που δεν έλεγε να περάσει, αποφάσισα να κατέβω το απόγευμα στο ναυάγιο. Έτσι, συνολικά ήμασταν 3 δύτες: ο divemaster από το Truk, ένας αρχάριος Αμερικανός κι εγώ.

Το όνομα του πλοίου ήταν «Kiyosumi Maru», ένα φορτηγό / βοηθό των θωρηκτών 8.613 τόνων που αναπαυόταν στο βυθό γερμένο στο αριστερό του πλαϊνό, σε βάθος 45 έως 10 ποδιών περίπου. Η ορατότητα μέσα στο νερό ήταν μέτρια. Προχωρήσαμε κατά μήκος τού επάνω πλευρού του σκάφους και μπήκαμε από την τρύπα που είχε ανοίξει η τορπίλη. Το άνοιγμα στο πλευρό ήταν θολό από τις βροχές των τελευταίων ημερών και από τη θαλασσοταραχή. Προχωρήσαμε μέσα στα σκοτεινά αμπάρια του πλοίου. Τα ευρήματα ήταν πολλά και ποικίλα: ποδήλατα, ανταλλακτικές προπέλες, μπουκάλια κρασιού μέσα σε κασόνες, πιατικά και φλιτζάνια από πορσελάνη, διάφορα μεταλλικά δοχεία και σκεύη, αντιασφυξιογόνες μάσκες, ένα ζεύγος τεράστια ναυτικά κιάλια και πολλά μικροπράγματα.

Προχωρώντας προς τα πίσω κατά μήκος του καταστρώματος, περάσαμε διαδοχικά από τη γέφυρα, την καπνοδόχο, τους γερανούς, τον μηχανισμό εκτόξευσης τορπιλών (γιατί το πλοίο ήταν φορτηγό διασκευασμένο σε συνοδό θωρηκτών και είχε και δικό του εξοπλισμό). Στο πλευρό του σκάφους υπήρχαν αρκετά κοράλλια, σφουγγάρια, όστρακα και φύκια. Αλλά εκείνα που ήταν πανέμορφα στολισμένα με κάθε είδους θαλάσσια ζωή ήταν οι γερανοί, η καπνοδόχος και οι κεραίες. Χιλιάδες κοράλλια, μαλακά και σκληρά, σε κάθε απόχρωση του ουράνιου τόξου κάλυπταν και την τελευταία πιθαμή ή μάλλον εκατοστό μετάλλου. Φθάσαμε στο πίσω μέρος του πλοίου μέχρι το μεγάλο τύμπανο που έλεγχε κι έστριβε το πηδάλιο.

Ο πονοκέφαλός μου συνεχιζόταν και μάλιστα πιο έντονος. Κοίταξα το ρολόι. Είχαμε μείνει πάνω από μισή ώρα στο βυθό και ήταν η δεύτερή μας κατάδυση μετά τη βαθιά πρωινή. Όλα αυτά μ' έκαναν να πάρω την απόφαση (με βαριά καρδιά βέβαια) να μην προχωρήσω μέχρι κάτω στις προπέλες που φαίνονταν βαθύτερα, γύρω στα 110 πόδια. Έγνεψα στον divemaster να γυρίσουμε πίσω. Για μεγαλύτερη ασφάλεια, η αποσυμπίεσή μας κράτησε πάνω από δέκα λεπτά. Αν η αιώρηση επί 11 λεπτά της ώρας, με πονοκέφαλο, χωρίς ορατότητα, μέσα σε μια θολή θάλασσα ενόσω σε ταρακουνάει πάνω-κάτω το κύμα δεν είναι σκέτο μαρτύριο, τότε δεν ξέρω τι είναι… Γκρίνιαζα από μέσα μου ότι η αποσυμπίεση ίσως θα μπορούσε να διαρκέσει και λιγότερο και για να κάνω υπομονή έφερα και πάλι στη σκέψη μου την τεράστια απόσταση που μας χώρισε από τον πλησιέστερο θάλαμο αποσυμπίεσης, στον οποίο θα μπορούσα να φθάσω μετά από 2-3 μέρες και μόνο με αεροπλάνο…

Γυρίζοντας στο ξενοδοχείο, έπλυνα αμέσως τον εξοπλισμό μου και τον έβαλα να στεγνώσει, ώστε να ήταν έτοιμος για το αεροπορικό ταξίδι της επόμενης μέρας. Μετά παρακολούθησα ένα ωραίο φιλμ για μια σπηλιά με σταλακτίτες, το οποίο ήταν γυρισμένο στο Palau με εξαιρετικές εσωτερικές λήψεις, αλλά όχι τόσο επιτυχημένες στα εξωτερικά τοπία (Rock Islands κ.λπ.). Την σπηλιά αυτή δεν είχα προλάβει να την επισκεφθώ όταν βρισκόμουν σ' εκείνο το νησί κι έτσι παρακολούθησα την ταινία με πολύ ενδιαφέρον.

Το βράδυ το φαγητό μου, ως συνήθως, ήταν ψάρια από το coral reef με πατάτες τηγανιτές. Αργότερα, πήρα και την αντιβίωσή μου, εξαιτίας ενός σπυριού με πύον που είχε πρωτοεμφανιστεί στο Yap και δεν έλεγε να περάσει. Ήταν κάποια σοβαρή μόλυνση και γι' αυτό αναγκάστηκα να πάρω αντιβιοτικά επί αρκετές μέρες, για να υποχωρήσει. Δεν τα έπαιρνα, όμως, το πρωί πριν από την κατάδυση, επειδή φοβόμουν τυχόν παρενέργειες στον βυθό.

Αναλογιζόμενος τις καταδύσεις μου εκεί, προσυπογράφω ανεπιφύλακτα ότι το Truk Lagoon είναι ένα από τα 7 θαύματα του καταδυτικού κόσμου. Από τις πολλές ωραίες εμπειρίες μου ξεχωρίζω δύο: τη νυχτερινή κατάδυση στο Fujikawa Maru και την κατάδυση στο υποβρύχιο. Το Ι-169 δεν ήταν το ωραιότερο ναυάγιο, αλλά σίγουρα το πιο σπάνιο και το πιο ασυνήθιστο. Ακόμη κι αν ανακαλυφθούν και τα υπόλοιπα ναυάγια που υπάρχουν στα βάθη του Truk Lagoon, το υποβρύχιο δεν πρόκειται να χάσει τη ξεχωριστή θέση του.

Τρίτη, 5.12.1989, Truk-Saipan

Ξημέρωσε η μέρα της αναχώρησής μου για το Guam απ' όπου θα πήγαινα στη συνέχεια στο νησί Saipan. Η πτήση έφευγε νωρίς το απόγευμα, οπότε το πρόγραμμά μου δεν περιελάμβανε κατάδυση, γιατί ούτε οι κανόνες ασφαλείας το επέτρεπαν ούτε υπήρχε αρκετός χρόνος για να προλάβω και την κατάδυση και την πτήση. Έτσι αποφάσισα να νοικιάσω μια μικρή μοτοσυκλέτα για να γυρίσω το νησί.

Επειδή δεν υπήρχε δρόμος που να κάνει ολόκληρο τον γύρο του νησιού, πήγα αρχικά προς την μία κατεύθυνση και μετά προς την άλλη. Ο δρόμος λίγο πιο έξω από τη πρωτεύουσα είχε τα χάλια του. Οι τεράστιες λακκούβες που είχαν γεμίσει νερό από τις τελευταίες βροχές αποτελούσαν σοβαρά εμπόδια για τις μικρές ρόδες της βέσπας μου. Η λάσπη επάνω στον δρόμο γλίστραγε φοβερά. Ψιλο-ντεραπάρησα μερικές φορές και επειδή κρατούσα στην αγκαλιά μου και τη βιντεοκάμερα σκέφθηκα ότι δεν είναι σοφό να συνεχίσω. Είχα ήδη κάνει το μεγαλύτερο μέρος του δρόμου, αλλά δεν μπόρεσα να φθάσω μέχρι τον ιαπωνικό φάρο, που βρισκόταν στην κορυφή ενός λόφου. Σταμάτησα να τραβήξω με τη βιντεοκάμερα ένα ωραίο τοπίο, μα όταν αποφάσισα να φύγω η μοτοσυκλέτα δεν έπαιρνε μπροστά με τη μίζα. Καθώς ήταν δε αυτόματη δεν είχε νόημα να την πάω σε κατήφορο. Τελικά, πήρε εμπρός κι έτσι γύρισα στην πρωτεύουσα. Τρόπος του λέγειν πρωτεύουσα. Ένα αραιοκτισμένο χωριό με μερικά μαγαζιά, αυτό ήταν όλο. Το διευκρινίζω για να μη δημιουργούνται εσφαλμένες εντυπώσεις…

Έκανα μια στάση σ' ένα μικρό σούπερ-μάρκετ για να αγοράσω εμφιαλωμένο νερό, επειδή κόντευα να σκάσω από τη δίψα. Φεύγοντας πήγα να βάλω μπροστά τη μηχανή, αλλά και πάλι δεν έπαιρνε με τίποτα. Γύρισα όλα τα κουμπιά και το κλειδί. Πάτησα επανειλημμένως το start, αλλά αδίκως. Άρχισα να σκέφτομαι εναλλακτικές λύσεις, καθώς με έλουζε καυτός ιδρώτας. Έπρεπε να επικοινωνήσω με το ξενοδοχείο, διότι δεν είχα τρόπο να επιστρέψω. Έπρεπε πάση θυσία να μου στείλουν κάποιον να με μαζέψει και μένα και τη βέσπα. Αλλά πόσος χρόνος θα χρειαζόταν; Θα προλάβαινα άραγε το αεροπλάνο; Είχα γίνει μούσκεμα από την αγωνία μου. Το πουκάμισό μου ήταν σαν να είχε βγει μόλις από το πλυντήριο. Γύρω μου είχαν μαζευτεί αρκετοί περίεργοι ντόπιοι, οι οποίοι προσπαθούσαν να με βοηθήσουν, αλλά ήταν άσχετοι… από βέσπα. Δοκίμασα όλα τα κουμπιά ξανά και ξανά, γιατί είχα καταλάβει ότι κάπου δεν γινόταν καλή επαφή. Αυτό ήταν άλλωστε και το μόνο που μπορούσα να κάνω. Ήταν μία από τις φορές που βλαστήμησα, γιατί ήμουν τελείως μόνος μου. Αλλά συνέχιζα κάθε 5 ή 10 λεπτά τις προσπάθειες. Φαίνεται, λοιπόν, ότι ο Θεός με λυπήθηκε ή ίσως θαύμασε την υπομονή μου και ξαφνικά έγινε το ανέλπιστο: καθώς πασπάτευα τα κουμπιά, η μηχανή πήρε μπρος! Περιττό να πω ότι αποφάσισα να μην την ξανασβήσω μέχρι να επιστρέψω. Επισκέφθηκα ένα ιαπωνικό μνημείο για τους πεσόντες, πήρα ταινία, αλλά πάντοτε με τη μηχανή αναμμένη. Θέλησα να επισκεφθώ την ιαπωνική σπηλιά και το ιαπωνικό κανόνι, αλλά όταν έφθασα εκεί είδα ότι έπρεπε να συνεχίσω με τα πόδια. Επειδή δεν μπορούσα ούτε να σβήσω τη μηχανή, ούτε να την αφήσω αναμμένη με τα κλειδιά επάνω και να φύγω, αναγκάστηκα να εγκαταλείψω την προσπάθεια.

Γύρισα στο ξενοδοχείο και παρέδωσα τη βέσπα που με είχε ταλαιπωρήσει τόσο πολύ! Πήρα με την κάμερα μερικές λήψεις από το ξενοδοχείο, την πλαζ και τον κήπο και γύρισα στο δωμάτιο για να ετοιμάσω τα πράγματά μου. Σε λίγο χτύπησε η πόρτα. Ήταν κάποιος από τη reception για να μου πει ότι είχαν κάνει ένα μικρό λάθος στον λογαριασμό μου. Τον ρώτησα τι ώρα θα ξεκινούσε το λεωφορείο για το αεροδρόμιο. Μου είπε στη 13:00, ενώ εγώ ήξερα ότι θα φύγει στις 13:30. Η ώρα εκείνη τη στιγμή ήταν ακριβώς 12:53! Άρχισα, λοιπόν, έναν αγώνα δρόμου για να ετοιμάσω τις βαλίτσες και να συσκευάσω ένα σωρό εύθραυστα και ευπαθή πράγματα από τον καταδυτικό, τον φωτογραφικό και μαγνητοσκοπικό εξοπλισμό μου. Κυριολεκτικά "σκοτώθηκα" για να τελειώσω γρήγορα και πολλά πράγματα τα έχωσα στις βαλίτσες φύρδην μίγδην. Ποτάμια έτρεχε ο ιδρώτας. Κι έπρεπε να περάσω κι από τη reception. Τελικά, το λεωφορειάκι έφυγε στη μιάμιση…..

Καθώς περίμενα την αναχώρηση του λεωφορείου χάζευα τις τεράστιες αποσκευές που είχαν κάτι Ιάπωνες. Ήταν αμερικανικής κατασκευής με θηριώδεις ενισχύσεις σε όλες τις γωνίες και παχιές προεξοχές σε όλες τις πλευρές, που θύμιζαν τους μυς ενός Mr. America μετά από εκατομμύρια ώρες body building. Οι αποσκευές αυτές ήταν ειδικά φτιαγμένες για μεταφορά φωτογραφικού εξοπλισμού. Υποθέτω ότι οτιδήποτε και να τους συνέβαινε κατά τη μεταφορά, εκτός από έκρηξη ατομικής βόμβας, ήταν σε θέση να το αντέξουν χωρίς πρόβλημα.

Το αεροδρόμιο ήταν ένα απλό υπόστεγο από λαμαρίνα, χωρίς δωμάτια, το οποίο χωριζόταν από τον διάδρομο προσγείωσης με μπακλαβαδωτό σύρμα, σαν αυτό που χρησιμοποιούμε στις περιφράξεις κτημάτων. Έχτιζαν, όμως, ένα κτίριο. Η αναμονή στο αεροδρόμιο ήταν μεγάλη, όπως συνήθως. Όλες οι πτήσεις έκλειναν στη Μικρονησία μία ώρα πριν από την αναχώρηση. Έπαιρναν όσους περίμεναν στη λίστα αναμονής και μετά το αεροπλάνο έφευγε. Το δικό μας απογειώθηκε 15 λεπτά πριν από την προβλεπόμενη ώρα αναχώρησης και φθάσαμε στο Guam ένα τέταρτο πριν από την προγραμματισμένη ώρα άφιξης.

Στο χώρο του transit του αεροδρομίου του Guam πήρα την κάρτα επιβίβασης για Saipan και ζήτησα πληροφορίες για το αεροδρόμιο της Μανίλα. Η κοπέλα στο computer μου είπε ότι το αεροδρόμιο άνοιξε και ότι την επομένη θα πραγματοποιείτο η πτήση προς τα εκεί. Ήταν μια υπέροχη πληροφορία. Μου ερχόταν να τη φιλήσω από τη χαρά μου. Μόλις επιβεβαιωνόταν την ερχόμενη μέρα ότι θα γινόταν η πτήση, η πρώτη μου δουλειά θα ήταν να τηλεφωνήσω στην Αθήνα, για να ακυρώσουν τις εναλλακτικές θέσεις που είχα κρατήσει μέσω Τokyo και Hong Kong, ως έσχατη λύση ανάγκης επιστροφής. Καθησυχασμένος από τα ευχάριστα νέα, πήγα ν' αγοράσω φιλμ. Στο transit το air condition εξακολουθούσε να είναι χαλασμένο, ευτυχώς όμως είχαν τοποθετήσει σε πολλά σημεία τεράστιους ανεμιστήρες.

Φεύγοντας από το Guam έδωσα τους αρμοδίους την κάρτα αναχώρησης για το immigration που είχαν λησμονήσει να μου ζητήσουν την προηγούμενη φορά όταν έφευγα για το Truk, με κίνδυνο να θεωρηθεί ότι έμεινα παράνομα εκεί, οπότε θα είχα προβλήματα την προσεχή φορά που θα έμπαινα στις Η.Π.Α.

Έφθασα στο Saipan νύχτα. Το αεροδρόμιο το ανακαίνιζαν, αλλά εν τούτοις ήταν καλά οργανωμένο, με άφθονα καρότσια κ.λπ. Βγαίνοντας έξω περίμενα για ταξί, γιατί όσα υπήρχαν τα είχαν πάρει οι προηγούμενοι. Ρώτησα κάποιον κύριο που είχε έλθει να παραλάβει με το Ι.Χ. του κάποιον businessman πού θα έβρισκα ταξί. Κι εκείνος είχε την καλοσύνη να με πάρει και μένα μαζί, γιατί πήγαινε κάπου κοντά στο Ηyatt Regency Hotel.

Το δωμάτιο στο Hyatt ήταν πολύ καλό. Εκτός από την πόρτα του δωματίου που άνοιγε με κάρτα, υπήρχαν ορισμένες λεπτομέρειες που είτε διευκόλυναν την παραμονή εκεί (όπως ένα ειδικό εκτυλισσόμενο σκοινάκι που υπήρχε πάνω από την μπανιέρα, για το άπλωμα τυχόν βρεγμένων ρούχων), είτε δημιουργούσαν ευχάριστη διάθεση (όπως ένα φρέσκο λουλούδι που άφηναν καθημερινά στο δωμάτιο).

Saipan

Τετάρτη, 6.12.1989

Η ημέρα ξεκίνησε με ένα λουκούλλειο πρωινό από τον πλουσιότατο μπουφέ του Hyatt Regency. Μετά συναντήθηκα με το ζεύγος Αυστριακού - Αυστραλέζας που κάναμε μαζί καταδύσεις στο Truk, οι οποίοι είχαν φθάσει στο Saipan από την προηγούμενη μέρα και τους είχα παρακαλέσει να μου κλείσουν το δωμάτιο στο ξενοδοχείο. Οι επαφές τους για να οργανώσουν κατάδυση δεν είχαν φέρει αποτέλεσμα κι έτσι αρχίσαμε να ψάχνουμε όλοι μαζί για να βρούμε πού και πώς θα μπορούσαμε να κάνουμε κατάδυση. Πήγαμε σ' ένα καταδυτικό κέντρο, αλλά μας είπαν ότι δεν είχαν θέσεις κι έτσι αρχίσαμε να τηλεφωνούμε αλλού. Διαπιστώσαμε ότι η κατάσταση ήταν τελείως διαφορετική απ' ότι στα άλλα νησιά. Όλα τα κέντρα καταδύσεων δούλευαν σχεδόν αποκλειστικά με Γιαπωνέζους. Οι ιδιοκτήτες των ξενοδοχείων και των καταδυτικών κέντρων ήταν σχεδόν όλοι Ιάπωνες. Ένα από τα κέντρα ήταν παράρτημα κέντρου του Τokyo, που είχε υποκαταστήματα σε διάφορες χώρες του κόσμου! Πρώτη φορά συνάντησα πολυεθνική οργάνωση στις καταδύσεις! Οι Ιάπωνες δεν καταλαβαίνουν αγγλικά σχεδόν πουθενά κι αυτό είναι μεγάλο πρόβλημα. Μιλάνε μόνο γιαπωνέζικα και τίποτε άλλο. Παρότι είχαν χάσει τα νησιά αυτά στον πόλεμο, τα ξανακέρδισαν εν καιρώ ειρήνης: Τα κατέλαβαν και τα έλεγχαν πια οικονομικώς. Πήγαιναν εκεί κατά χιλιάδες. Οπότε, τα καταδυτικά κέντρα δεν ενδιαφέρονταν για δύτες που δεν μιλούσαν ιαπωνικά, γιατί τους δημιουργούν πρόσθετο μπελά!

Μια άλλη διαφορά ήταν ότι οι περισσότερες καταδύσεις γίνονταν από την ακτή κι όχι από το σκάφος. Τα σκάφη ήταν δυσεύρετα και η κατάδυση με αυτά κόστιζε περισσότερο! Σε σχετική ερώτησή μου αργότερα, μου έδωσαν την εξήγηση ότι δεν υπήρχαν αρκετά λιμάνια κι έτσι οι αποστάσεις που θα έπρεπε να διανύσουν τα σκάφη μέχρι τα σημεία των καταδύσεων ήταν πολύ μεγάλες και γι' αυτό το αυτοκίνητο συνέφερε περισσότερο. Μετά από πολλά βάσανα βρήκαμε επιτέλους κάποιο κέντρο για να καταδυθούμε. Μας είπαν να είμαστε έτοιμοι σε ένα τέταρτο της ώρας. Έκανα αγώνα δρόμου, για να ετοιμάσω όλο τον εξοπλισμό μου.

Ήρθαν και μας πήραν με ένα λεωφορειάκι, αλλά τον εξοπλισμό παρέλαβε ένα φορτηγάκι. Μετά από λίγο, όμως, κάναμε μια στάση κάπου ¾ της ώρας και περιμέναμε μέσα στον φοβερό ήλιο, μέχρι να έλθουν οι μπουκάλες με τον αέρα! Κάποτε εδέησε να φθάσουν και ξεκινήσαμε για την άλλη άκρη του νησιού. Το νησί Saipan έχει πολλή βλάστηση και τα σημαντικότερα αξιοθέατά του ήταν τα κατάλοιπα των φοβερών μαχών του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου, καθώς και τα διάφορα μνημεία των πεσόντων, που υπήρχαν σε πολλά σημεία.

Κατάδυση στο Grotto

Η κατάδυσή μας πραγματοποιήθηκε στο γνωστό στους δύτες σημείο «Grotto», μια θαλάσσια σπηλιά-λίμνη που δημιουργήθηκε από κατακρήμνιση (κάτι ανάλογο με τη Βουλιαγμένη). Όταν φθάσαμε εκεί, είδα ότι τα πράγματα δεν θα ήταν καθόλου εύκολα. Έπρεπε να ετοιμασθούμε, να φορέσουμε όλο τον εξοπλισμό μας: μπουκάλα, στολή, βάρη κ.λπ. και να κατέβουμε κάπου 180 απότομα σκαλιά κάτω, για να φθάσουμε στην επιφάνεια του νερού. Και μετά την κατάδυση να ξανανέβουμε, βέβαια, την ίδια απότομη σκάλα. Όλα υπό φοβερή ζέστη, που φορώντας τη στολή καταδύσεων η διαδρομή γινόταν μαρτύριο, σωστή κόλαση. Η όλη επιχείρηση έμοιαζε περισσότερο με στρατιωτική αποστολή κομάντος παρά με διασκέδαση. Το να μεταφέρω μαζί και το βίντεο και τον προβολέα με το τεράστιο βάρος τους ήταν αδύνατο, γιατί όλοι σχεδόν τρικλίζαμε στη σκάλα, κάτω από το βάρος του υπόλοιπου εξοπλισμού. Το να κατέβω χωρίς αυτά και μετά να ξανανέβω για να τα πάρω ήταν τεράστιος κόπος και προπαντός δεν μ' έπαιρνε ο χρόνος, γιατί η ομάδα προχωρούσε χωρίς στάσεις. Κατόπιν αυτού αναγκάστηκα, με βαριά καρδιά, να τ' αφήσω μέσα στο λεωφορειάκι.

Φθάνοντας κοντά στο νερό είδα ότι το φοβερό κύμα του ωκεανού έφθανε μέχρι εκεί, γιατί η σπηλιά επικοινωνούσε με την έξω θάλασσα με τρία υπόγεια ανοίγματα. Έπρεπε πρώτα να περάσουμε σ' ένα βραχώδες νησάκι που υπήρχε στην άκρη της λίμνης, αλλά στο πέρασμα ακριβώς έσκαγαν τα κύματα ή μάλλον το νερό ανέβαινε και κατέβαινε με τεράστια δύναμη και κινδυνεύαμε να μας παρασύρει με την ορμή του. Ο βαρύς εξοπλισμός μας και τα ανώμαλα βράχια έκαναν την κατάσταση ακόμη πιο δύσκολη. Ήμουν ευτυχής που δεν είχα πάρει μαζί μου το βίντεο και τον προβολέα. Είχα μόνο έναν υποβρύχιο φακό. Υπολογίζοντας και σημαδεύοντας τη στιγμή που το κύμα ήταν κάπου στη μέση και κατέβαινε, ένας-ένας δύτης πήδαγε από βράχο σε βράχο απέναντι στο νησάκι. Όταν περάσαμε όλοι απέναντι, άρχισε η ενημέρωση σε άπταιστη…. ιαπωνική γλώσσα. Ο Αυστριακός κι εγώ δεν καταλαβαίναμε, βέβαια, γρυ (η γυναίκα του φρονίμως ποιούσα δεν είχε έρθει μαζί). Με χειρονομίες προσπαθούσε ο Ιάπωνας divemaster να μας εξηγήσει τι θα κάναμε στην κατάδυση και τι να προσέχουμε, αλλά φυσικά κάτι τέτοιο ήταν αδύνατο. Το μόνο καλό ήταν ότι είχα εμπιστοσύνη τόσο στις ικανότητές μου όσο και στις ικανότητες του Αυστριακού, με τον οποίο είχαμε κάνει μαζί αρκετές καταδύσεις στο Truk και ήξερα ότι ήταν πεπειραμένος. Ευτυχώς, όλος ο εξοπλισμός που είχα ήταν ο δικός μου (κι όχι νοικιασμένος). Έτσι, όχι μόνο μπορούσα να βασίζομαι στην ποιότητά του αλλά ήμουν και απόλυτα εξοικειωμένος μαζί του. Αυτές τις σκέψεις έκανα, για να αναπτερωθεί το ηθικό μου. Όσο για τα υπόλοιπα που δεν γνωρίζαμε τι θα είναι (γιατί το briefing ήταν ακατάληπτο) θα τα αντιμετωπίζαμε βλέποντας και κάνοντας. A la guerre comme a la guerre…, όπως λένε και οι Γάλλοι.

Από τον βράχο ψηλά, μ' ένα πήδημα, βρεθήκαμε στο νερό. Αυτό ήταν βέβαια απλό. Το δύσκολο ήταν το πώς θα βγαίναμε μετά, με όλο τον εξοπλισμό που δυσκόλευε αφάνταστα τις κινήσεις χωρίς να μας χτυπήσει το κύμα με δύναμη επάνω στα βράχια.

Όταν καταδύθηκα μερικά μέτρα διέκρινα στο βάθος ότι τα ανοίγματα προς τον ωκεανό ήταν τρία. Το μεσαίο ήταν το πιο στενό και βρισκόταν πιο βαθιά, γύρω στα 25 μέτρα. Το αριστερό ήταν το πιο ευρύχωρο και βρισκόταν σε κάποια απόσταση από τα άλλα δύο. Το φως του ήλιου, καθώς περνούσε μέσα από τις τρύπες, έδινε στο νερό της θάλασσας ένα υπέροχο ζαφειρένιο χρώμα, που με μάγεψε. Κολυμπήσαμε προς το δεξιό άνοιγμα. Όταν φθάσαμε εκεί είδα ότι σε μερικά σημεία οι δύο βράχοι (ο επάνω και ο κάτω) πλησίαζαν πολύ μεταξύ τους κι έτσι το άνοιγμα που άφηναν ήταν πολύ στενό. Φυσικά εκεί, καθώς έσκαγε το κύμα με ορμή επάνω στους βράχους, το νερό αποκτούσε μεγάλη ταχύτητα, άλλοτε προς τα μέσα κι άλλοτε προς τα έξω. Χρειαζόταν μεγάλη προσοχή για να διαλέξεις την κατάλληλη στιγμή, αφού προηγουμένως παρακολουθούσες τη συχνότητα των κυμάτων, ώστε να περάσεις χωρίς να χτυπήσεις επάνω στα βράχια.

Βγαίνοντας έξω αρχίσαμε να κολυμπάμε κατά μήκος του coral reef, πάντοτε σε αρκετό βάθος (πάνω από 20 μέτρα). Αλλά ακόμη και τόσο βαθιά το κύμα ήταν φοβερά αισθητό. Κολύμπησα λίγο ανάσκελα, για να βλέπω ψηλά προς την επιφάνεια. Τα θεόρατα κύματα που έσκαγαν με ορμή πάνω στα βράχια φαίνονταν από τον βυθό σαν γκριζόλευκα σύννεφα που κινούνταν στον ουρανό με μεγάλη ταχύτητα, καθώς τα φυσούσε ο άνεμος. Εντυπωσιακό θέαμα, αλλά άθελά μου έκανα τη μακάβρια σκέψη ότι αν κάποιος από μας αναγκαζόταν, λόγω οποιουδήποτε προβλήματος, ν' αναδυθεί στην επιφάνεια, θα την είχε πολύ άσχημα…

Για να προσελκύσουμε τα ψάρια αρχίσαμε να τα ταΐζουμε με τροφή που είχαμε πάρει μαζί μας γι' αυτό το σκοπό. Ταχύτατα άρχισαν να μας περιτριγυρίζουν εκατοντάδες ψαράκια με φανταχτερά χρώματα και περίεργα σχήματα. Ήταν σαν να κολυμπούσαμε μέσα σ' ένα απέραντο ενυδρείο.

Επιστρέψαμε μέσα στη θαλασσοσπηλιά από τη μεσαία τρύπα, την πιο βαθιά. Στους περισσότερους Ιάπωνες είχε σχεδόν τελειώσει ο αέρας κι έτσι ήταν αναγκασμένοι να προχωρήσουν προς το νησάκι, για να αναδυθούν.

Δύο απ' τους Ιάπωνες, ο Αυστριακός κι εγώ συνεχίσαμε την κατάδυση, μαζί με τον divemaster. Προχωρήσαμε προς το τρίτο άνοιγμα, το οποίο βρισκόταν πιο μακριά και ήταν πιο ευρύχωρο. Κάποια στιγμή, καθώς κοίταζα το φως του ήλιου που έμπαινε από τα ανοίγματα κι έδινε το υπέροχο χρώμα στο νερό, κάτι ασυνήθιστο τράβηξε την προσοχή μου. Δύο θολοί "λεκέδες", σαν γκρίζα συννεφάκια, αιωρούνταν μέσα στο ζαφειρένιο νερό. Καθώς τους παρατηρούσα κόντρα στο φως, πρόσεξα ότι δεν έμεναν ακίνητοι. Η περιέργεια με τράβηξε προς τα 'κεί. Όταν πλησίασα, διέκρινα, προς μεγάλη μου έκπληξη, ότι ήταν μυριάδες μικρά ψαράκια, μήκους λίγων χιλιοστών, σ' ελάχιστη απόσταση το ένα από το άλλο, που σχημάτιζαν δύο σχεδόν συμπαγείς μάζες!

Στην επιστροφή συναντήσαμε ένα χταπόδι που "γλιστρούσε" άφοβα μέσα στο νερό, όχι μόνο μακριά από τη φωλιά του αλλά και σε μεγάλη απόσταση από τον βυθό κι από τα βράχια, αν και του έλειπαν 3 πλοκάμια! Ίσως να του έλειπαν επειδή ήταν τόσο άφοβο. Γεγονός, όμως, είναι ότι είχε πιάσει εξαιρετική φιλία με τον divemaster. Τον άφηνε να το χαϊδεύει επανειλημμένως και να το κλείνει μέσα στις χούφτες του!! Τι κρίμα να μην έχω την βιντεοκάμερα μαζί μου! Ακόμα και μέχρι σήμερα δεν έχω δει άλλο χταπόδι τόσο ήμερο και φιλικό όπως εκείνο.

Είχε έρθει, όμως, η κρίσιμη ώρα της εξόδου από το νερό. Τα κύματα εξακολουθούσαν να χτυπούν στα βράχια και μάλιστα ήταν πιο δυνατά από πριν. Παρότι δεν μπόρεσα να βιντεοσκοπήσω το χταπόδι επειδή δεν είχα τη βιντεοκάμερα μαζί μου, εκείνη τη στιγμή της εξόδου χαιρόμουν που δεν είχα κι αυτό το βάρος. Ταυτόχρονα, όμως, μια μαύρη σκέψη σκίασε την ευτυχία μου: Κι αν κάποιος είχε σπάσει το τζάμι του λεωφορείου και είχε κλέψει τη βιντεοκάμερα και τον προβολέα; Η σκέψη χάθηκε αμέσως από το μυαλό μου, γιατί το πιο σοβαρό πρόβλημα που έπρεπε ν' αντιμετωπίσω αμέσως ήταν το πώς θα έβγαινα σώος. Ο βράχος ήταν απότομος και δεν είχε πιασίματα για να κρατηθούμε. Τα βατραχοπέδιλα μας εμπόδιζαν όχι μόνο να περπατήσουμε αλλά ακόμη και να πατήσουμε. Έπρεπε να τα βγάλουμε και να τα πετάξουμε έξω. Εκεί κατάλαβα μια και καλή πόσο απαραίτητες μπορεί να είναι οι μπότες των καταδύσεων, που εγώ δεν φορούσα τη συγκεκριμένη μέρα. Άντε τώρα να πατήσεις μαζί με τον βαρύ εξοπλισμό επάνω στα κοφτερά βράχια με γυμνά πόδια! Ορκίστηκα εκείνη τη στιγμή, αν τα κατάφερνα να ξεμπλέξω, να μην ξαναβουτήξω χωρίς μποτάκια καταδύσεων.

Η έξοδος από το νερό έπρεπε να γίνει ταχύτατα, προτού έρθει το επόμενο κύμα και μας χτυπήσει πάνω στα βράχια σαν χταπόδια. Το εγχείρημα φαινόταν τελείως ακατόρθωτο. Ευτυχώς, όμως, μας έριξαν ένα σκοινί από το νησάκι, ώστε να έχουμε τουλάχιστον ένα κράτημα. Με μεγάλη προσοχή ώστε να διαλέξουμε την καταλληλότερη στιγμή και με υπεράνθρωπη προσπάθεια ώστε να μην χάσουμε την ισορροπία μας καταφέραμε τελικά να βγούμε όλοι χωρίς ατύχημα.

Μα μόλις άρχιζε μια καινούργια οδύσσεια: η άνοδος από την απότομη σκάλα με τα 180 σκαλιά, με τη θεόβαρη μπουκάλα, τη ζώνη των βαρών και όλο τον υπόλοιπο εξοπλισμό, φορώντας τη στολή των καταδύσεων, η οποία δεν επιτρέπει στον ιδρώτα να εξατμισθεί για να σε δροσίσει κάπως. Κι όλα αυτά με φοβερή ζέστη, κάτω από το μεσημεριάτικο ήλιο των τροπικών…

Σε κάποια μικρή στάση που κάναμε για να πάρουμε ανάσα, μέτρησα τους σφυγμούς της καρδιάς μου. Είχαν φθάσει αισίως τους 200! Τα τεστ κοπώσεως σε σύγκριση μ' εκείνη τη δοκιμασία έμοιαζαν με περίπατο στο Ζάππειο! «Όποιος επιζήσει από αυτή τη φοβερή περιπέτεια δεν χρειάζεται πια κανένα τεστ», σκέφθηκα.

Κάποτε έδωσε ο Θεός και φθάσαμε στο αυτοκίνητο. Ήπιαμε με μανία δύο παγωμένα ποτά ο καθένας, αλλά για να ξεδιψάσουμε θέλαμε 22! Αμέσως μετά αναζήτησα το βίντεο και τον προβολέα κι ευτυχώς ήταν άθικτα στη θέση που τα είχα αφήσει.

Μόλις συνήλθαμε, φορτώσαμε τον εξοπλισμό μας στο φορτηγάκι και ξεκινήσαμε για το καταδυτικό κέντρο που ήταν σ' ένα μεγάλο ξενοδοχείο. Εκεί πλύναμε κι αφήσαμε τον εξοπλισμό. Και πάλι είχαμε πρόβλημα συνεννόησης, γιατί όλοι μιλούσαν μόνο γιαπωνέζικα. Ακολουθώντας τους Ιάπωνες, πήγαμε, ο Αυστριακός κι εγώ, στο γειτονικό ξενοδοχείο για φαγητό, που συμπεριλαμβανόταν στα έξοδα των καταδύσεων (αλλά δεν ήταν και πολύ καλό).

Επιστρέψαμε στη βάση των καταδύσεων για την απογευματινή βουτιά. Εκεί βρήκαμε, προς μεγάλη μας αγαλλίαση, μια όμορφη κοπέλα που μιλούσε γαλλικά και έτσι μπορέσαμε επιτέλους να συνεννοηθούμε, γιατί μέχρι εκείνη τη στιγμή απλώς μιμούμασταν ό,τι έκαναν οι Ιάπωνες. Μας εξήγησε πως η επόμενη κατάδυση θα γινόταν με σκάφος έξω από το coral reef, σε κοντινή όμως απόσταση. Την ευχαρίστησα και τη ρώτησα τι εθνικότητος ήταν. Μου απάντησε ότι ήταν Γαλλίδα και κατοικούσε επί χρόνια στην Ιαπωνία!

Αρχίσαμε την προετοιμασία για την κατάδυση. Κάποια στιγμή είδα ότι μου έλειπε το βαθύμετρό μου. Κρύος ιδρώτας μ' έλουσε, όχι βέβαια για την αξία του, αλλά γιατί στις υπόλοιπες καταδύσεις θα ήμουν σαν μονόφθαλμος και θα είχα δυσκολίες στον υπολογισμό του χρόνου αποσυμπίεσης. Νόμιζα ότι κάποιος μου το έκλεψε. Τελικά, όμως, το βρήκα. Είχε χωθεί μέσα στην υποδοχή του ποδιού ενός βατραχοπέδιλου…

Επάνω στο σκάφος επαναλήφθηκε η γνωστή ιστορία: ο Αυστριακός κι εγώ δεν καταλαβαίναμε τίποτε. Απλά αντιγράφαμε τους άλλους, αλλά είχαμε πια συνηθίσει και δεν μας ένοιαζε.

Ο κοραλλιογενής ύφαλος δεν έλεγε τίποτε, όπως άλλωστε συμβαίνει κοντά σε όλες τις πυκνοκατοικημένες περιοχές. Υπήρχαν, όμως, πάρα πολλά ψάρια. Εντυπωσιακό ήταν ένα μεγάλο κοπάδι από τρίχρωμα ψάρια: κίτρινα στο κεφάλι, λευκά στο κέντρο με μαύρη ουρά. Όταν αρχίσαμε να τα ταΐζουμε μαζεύτηκαν πολύ περισσότερα. Στριφογύριζαν ανάμεσά μας άφοβα κι άρπαζαν με βουλιμία το φαγητό! Απαθανάτισα με την κάμερα αυτό το αεικίνητο θαλασσινό μπαλέτο μέχρι που άδειασε η μπαταρία. Λίγο αργότερα ήρθε ένα κοπάδι από τελείως κίτρινα ψάρια κι ένα άλλο όλο κατάμαυρα, του ίδιου μεγέθους περίπου. Οι Ιάπωνες ανέβηκαν αρκετά νωρίς στην επιφάνεια ελλείψει αέρος. Εμείς μείναμε σημαντικά περισσότερη ώρα στον βυθό, μα κι όταν ανεβήκαμε είχαμε μέσα στις μπουκάλες πολύ αέρα ακόμη. Η διαφορά πείρας ήταν σ' αυτό το σημείο εμφανής…

Στο καταδυτικό κέντρο είχαμε μια έντονη διαφωνία με τον Ιάπωνα ιδιοκτήτη του, μέσω διερμηνέως εννοείται, γιατί ήθελε να μας χρεώσει 10 δολάρια επιπλέον επειδή η απογευματινή κατάδυση ήταν με σκάφος (αντί $ 90 ήθελε $ 100). Για μας ήταν πρωτάκουστο, αλλά όπως μάθαμε αργότερα στο Saipan αυτό συνηθιζόταν. Όμως, δεν μας είχαν ενημερώσει γι' αυτό όταν ρωτήσαμε πόσο κοστίζουν οι καταδύσεις. Κατόπιν, με τη βοήθεια της Γαλλίδας συνεννοήθηκα και οργάνωσα για τη μεθεπομένη μια εκδρομή στο νησί Tinian με μεγάλο σκάφος, για να επισκεφθούμε τους χώρους όπου φυλάσσονταν οι ατομικές βόμβες της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι, αλλά και για κατάδυση.

Πλύναμε τον εξοπλισμό και περιμέναμε μαζί με τον Αυστριακό για να μας μεταφέρουν πίσω στο ξενοδοχείο. Περιμέναμε τόση ώρα που νομίζαμε ότι μας είχαν πια ξεχάσει. Τελικά, ήρθε ένα πολυτελές αυτοκίνητο με υπερ-αυτόματες ζώνες ασφαλείας, που ήταν ακόμα άγνωστες στην Ελλάδα. Μόλις άνοιγες την πόρτα για να μπεις, η ζώνη μετακινείτο κατά μήκος του χείλους της πόρτας και έπεφτε επάνω στο τιμόνι. Μόλις καθόσουν στη θέση σου και έκλεινες την πόρτα, η ζώνη έκανε την αντίστροφη διαδρομή κι ερχόταν κοντά στο στήθος σου, δηλαδή δεν χρειάζεται να τη φορέσεις, γιατί έμπαινε μόνη της!

Αργά το απόγευμα έκανα μια μεγάλη βόλτα μέσα στο ξενοδοχείο: ο κήπος είχε τροπικά φυτά και δένδρα, υπήρχαν πισίνες με μπαρ, η πλαζ είχε μόνιμες μεγάλες ομπρέλες από ψάθα σαν αχυρένιες καλύβες, υπήρχαν επίσης γήπεδα τένις, λιμνούλες με νούφαρα, μικροί καταρράκτες που δρόσιζαν μόνο με το θέαμα και τον ήχο, εξωτικά πολύχρωμα πουλιά, παπαγάλοι, toucon κ.ά. Στην παραλία υπήρχαν windsurf, ποδήλατα, jet ski κ.λπ.

Το κέντρο θαλασσίων αθλημάτων στεγαζόταν σ' ένα παλιό επισκευασμένο πολυβολείο, που είχαν χτίσει οι Ιάπωνες κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, για την άμυνα της παραλίας. Απόλαυσα τη δύση του ήλιου ανάμεσα στα φοινικόδενδρα, ενώ το νερό στις λιμνούλες είχε γίνει ροζ-μοβ. Το βράδυ πήγα μια βόλτα στα μαγαζιά, τα οποία έκλειναν στις 10:00 το βράδυ. Οι Ιάπωνες ψώνιζαν μετά μανίας, γιατί οι τιμές ήταν πολύ φθηνότερες από την Ιαπωνία και επειδή επιστρέφοντας από το ταξίδι τους πρόσφεραν δώρα στους συγγενείς και σε φίλους τους.

Μια περιπέτεια άνευ προηγουμένου

Πέμπτη, 7.12.1989

Μετά το breakfast βιντεοσκόπησα τα υπέροχα τροπικά πουλιά με τα ζωηρά χρώματα. Την ώρα ακριβώς που έκανα τη λήψη, ένα από αυτά κατέβηκε κοντά μου κι άρχισε να μου τσιμπάει τα δάχτυλα του ποδιού με το ράμφος του! Σταμάτησα αμέσως για να το διώξω, επειδή με πόναγε πολύ και κόντευε να το ματώσει…

Για εκείνη τη μέρα ο Αυστριακός με τη γυναίκα του είχαν οργανώσει μια κατάδυση με κάποιον Αμερικανό που είχαν γνωρίσει πριν δύο μέρες. Ο Αμερικανός εργαζόταν στο ξενοδοχείο ως σαξοφωνίστας κι έμενε στο νησί πολύ καιρό. Η όλη υπόθεση δεν με ενθουσίαζε, αλλά ούτε και η κατάσταση με τους Ιάπωνες ήταν πολύ ευχάριστη, ιδιαίτερα αν θα ήμουν μόνος μαζί τους. Έτσι αποφάσισα να πάω με τον Αυστριακό. Γνωρίζοντας εκ "πικράς" πείρας τι σημαίνει κατάδυση από την ακτή χωρίς σκάφος, δεν πήρα μαζί μου ούτε φωτογραφική ούτε κάμερα.

Ο Αμερικανός ήρθε στην ώρα του με το σαραβαλάκι του, από το οποίο έλειπαν σε μερικά σημεία κομμάτια λαμαρίνας που είχαν σαπίσει. Περάσαμε πρώτα από το ξενοδοχείο Nikko, για να πάρουμε 4 γεμάτες μπουκάλες. Κατόπιν, προχωρήσαμε μερικά χιλιόμετρα σε ασφάλτινο δρόμο και μετά στρίψαμε σ' ένα χωματόδρομο. Λίγο αργότερα ο χωματόδρομος μεταβλήθηκε σε κάτι που έβλεπα για πρώτη φορά: σε "μονοπάτι αυτοκινήτου" (ή μάλλον τζιπ). Το ταλαίπωρο αυτοκινητάκι άνοιγε με τη μούρη του δρόμο ανάμεσα στα κλαδιά για να περάσουμε κι αυτά αμέσως μετά έκλειναν πίσω μας. Κυριολεκτικά, διασχίζαμε την τροπική βλάστηση. Για γρατζουνιές επάνω στο αυτοκίνητο καλύτερα να μη συζητήσουμε… Ο δρόμος ήταν στρωμένος με λάσπες από τις συνεχείς βροχές, η ορατότητα του οδηγού ανάμεσα στις φυλλωσιές σχεδόν μηδενική, οπότε προχωρούσαμε με βήμα σημειωτόν. Κάποια στιγμή φθάσαμε σ' ένα σημείο όπου το αυτοκίνητο ήταν αδύνατο να προχωρήσει παραπέρα. «Μέχρι εδώ ήταν», υπέθεσα. Κατεβήκαμε και περπατήσαμε μέχρι ένα ξέφωτο από όπου φαινόταν η θάλασσα. Μου φάνηκε πως διέκρινα στο πρόσωπό του κάποια ανησυχία κι άρχισαν να μου μπαίνουν ψύλλοι στ' αφτιά. «Ο.Κ. Let's go!», μας είπε.

Επιστρέψαμε στο αυτοκίνητο κι αρχίσαμε να ετοιμαζόμαστε. Φορέσαμε τις στολές και τον εξοπλισμό. Φορτωθήκαμε τις μπουκάλες και τις ζώνες των βαρών, πήραμε τα υπόλοιπα εφόδια στα χέρια και… δρόμο. Η διαδρομή με την υγρή ζέστη της ζούγκλας, την καταδυτική στολή κολλημένη επάνω στο δέρμα και τόσα κιλά στην πλάτη, στη μέση και στα χέρια, δεν θα την χαρακτήριζα… απολαυστική. Κάποια στιγμή φθάσαμε, επιτέλους, στην παραλία. Το «επιτέλους» είναι λάθος λέξη. Γιατί από 'κεί και πέρα έπρεπε να περπατάμε κατά μήκος της παραλίας, επάνω στη μαλακή άμμο που υποχωρούσε κάτω από το βάρος μας, με τα πόδια μας να πηγαίνουν πίσω και η ζωή μας να γίνεται δύσκολη! Σε κάποιο σημείο τελείωσε η παραλία, όχι όμως και η ταλαιπωρία... Εκεί δεν υπήρχε αμμουδιά, γιατί ο απότομος βράχος έφθανε μέχρι τη θάλασσα. Ήμασταν, λοιπόν, υποχρεωμένοι να προχωρούμε μέσα από τη θάλασσα. Το νερό μας έφθανε άλλοτε μέχρι τη μέση κι άλλοτε μέχρι το στήθος. Ο βυθός ήταν γεμάτος κοραλλιογενείς υφάλους, βράχια και προεξοχές που έκοβαν σαν μαχαίρι. Επομένως, δεν υπήρχε ούτε σκέψη για κολύμπι. Έπρεπε να περπατάμε μέσα στο νερό, προσέχοντας πού και πώς πατάμε. Δηλαδή, τα νερά δεν ήταν αρκετά βαθιά για κολύμπι, ούτε αρκετά ρηχά για άνετο περπάτημα. Σε μερικά μέρη πέφταμε σε γούβες και χωνόμασταν στο νερό μέχρι το λαιμό ή και παραπάνω.

Επειδή η μπουκάλα με βάραινε πολύ στα ρηχά σημεία και μου έκοβε την πλάτη, σκέφθηκα να τη βγάλω και να τη ρυμουλκώ μέσα στο νερό, ώστε να εκμεταλλευτώ την άνωση και να γλιτώσω από το βάρος. Πράγματι, αυτό το σύστημα απέδωσε και με ξαλάφρωσε, αλλά έλα που είχα και μπλεξίματα… Μια σφήνωνε το μανόμετρο μέσα στα κοράλλια, μια έμπλεκε ο ένας ρυθμιστής του octopus και μια ο άλλος. Η ιδέα μου δεν αποδείχθηκε και τόσο φαεινή. Άρχισα να σκέφτομαι ότι η κατάσταση ήταν καλύτερη την προηγουμένη στο Grotto. Και πού να 'ξερα τι μας περίμενε ακόμη... Η σύγκριση της προηγούμενης ημέρας, που ήταν κουραστική, με τη εκείνης της ημέρας, που ήταν χειρότερη, μου θύμιζε το γνωστό ανέκδοτο του Χότζα.

Όταν φθάσαμε σε κάποιο σημείο που το coral barrier reef έφθανε κοντά στην παραλία, ο Αμερικανός έδωσε το σύνθημα να σταματήσουμε. Επιτέλους! Αφήσαμε κάτω με ανακούφιση το βαρύ φορτίο μας. Ο οδηγός μας άρχισε τότε να δένει ένα χοντρό σκοινί που είχε φέρει μαζί του επάνω στο βράχο, για να διευκολύνει τη πορεία μας μέχρι το corral barrier reef και κατόπιν την είσοδό μας στο νερό, στον ανοιχτό ωκεανό. Το σκοινί αυτό θα μας ήταν απαραίτητο στην επιστροφή για να μπορέσουμε να βγούμε από τη θάλασσα με το βαρύ εξοπλισμό μας, που γινόταν ακόμη βαρύτερος επειδή η στολή, το BC κ.λπ. συγκρατούν μεγάλες ποσότητες νερού. Έβλεπα τα μεγάλα κύματα του ωκεανού να σκάνε με ορμή επάνω στο coral reef και να δημιουργούν βουνά από αφρό. Τα πράγματα δεν ήταν ευχάριστα. Τότε συνειδητοποίησα γιατί ο Αμερικανός ήταν τόσο προβληματισμένος όταν αγνάντευε τη θάλασσα από μακριά.

Η έξοδος από το νερό μετά τη κατάδυση ήταν ένα εγχείρημα δύσκολο έως επικίνδυνο. Και το χειρότερο ήταν ότι δεν μπορούσαμε να ξέρουμε πώς θα εξελισσόταν η κατάσταση μετά από μία ώρα περίπου, όταν θα τελείωνε η κατάδυση. Ήταν πολύ πιθανό τα μεγάλα κύματα του surf να γίνονταν ακόμη μεγαλύτερα και ενδεχομένως το ρεύμα της παλίρροιας ισχυρότερο. Όποιος δεν έχει βιώσει έστω και στο ελάχιστο τέτοιες καταστάσεις, δεν μπορεί να αντιληφθεί ούτε τη σοβαρότητα του κινδύνου ούτε το μέγεθος της αγωνίας. Και δεν μπορεί να φαντασθεί πόσο εύκολο είναι να δει τον Χάρο με τα μάτια του…

Βλέποντας αυτή την κατάσταση είπα στον Αμερικανό ότι θα ήταν φρόνιμο να εγκαταλείψουμε την προσπάθεια και να επιστρέψουμε πίσω. Εκείνος συμφώνησε, χωρίς καμία αντίρρηση. Μου έκανε εντύπωση πώς το δέχθηκε χωρίς την παραμικρή συζήτηση. Μου εξήγησε ότι κάποτε στο μέρος αυτό δυνάμωσε τόσο το κύμα που δεν μπορούσε να βγει στην παραλία και υποχρεώθηκε να κολυμπάει επί ώρες στον ωκεανό μέχρι να καλμάρει κάπως η θαλασσοταραχή και να πέσει το ύψος του surf. Μου είπε ακόμη ότι πριν λίγες μέρες με παρόμοιες συνθήκες είχε πνιγεί μια Γιαπωνέζα, η οποία έκανε εκεί κατάδυση. Εκείνη τη στιγμή έφθασε και ο Αυστριακός με την Αυστραλέζα, που είχαν μείνει αρκετά πίσω από μας λόγω της δυσκολίας που αντιμετώπιζε η κοπέλα ν' ακολουθήσει σ' αυτήν την πορεία (ή μάλλον εκστρατεία). Τους ενημερώσαμε ότι ήταν σοφότερο να γυρίσουμε πίσω. Το δέχθηκαν κι εκείνοι, με βαριά καρδιά βέβαια. Έτσι άκεφοι πήραμε το δρόμο της επιστροφής. Ξανά από την αρχή η ίδια ταλαιπωρία και μάλιστα χωρίς να έχεις απολαύσει ούτε ένα δευτερόλεπτο. Ο Αυστριακός έβριζε σ' όλη τη διαδρομή ασταμάτητα, γιατί κουβαλούσε κι ένα μέρος από το φορτίο της γυναίκας του. Εγώ σκεπτόμουν ότι κανείς δεν πρέπει να διαμαρτύρεται, γιατί από το κακό υπάρχει πάντα το χειρότερο. Στο τελικό κομμάτι της διαδρομής, δηλαδή στον ανήφορο από την παραλία μέχρι το αυτοκίνητο, άφησα σε κάποιο σημείο τη ζώνη των βαρών, τα βατραχοπέδιλα και λοιπό εξοπλισμό και προχώρησα μέχρι το αυτοκίνητο. Εκεί άφησα τη μπουκάλα, που νόμιζα ότι είχε γίνει τώρα βαρύτερη, και ξαναγύρισα να μαζέψω τα υπόλοιπα. Ο ιδρώτας έσταζε ολόγυρα από την άκρη του γείσου του καπέλου μου, κυριολεκτικά ποτάμι. Ο Αυστριακός ανηφόριζε βρίζοντας δίγλωσσα, αγγλικά και γερμανικά ανακατεμένα. Καθίσαμε λίγο στο αυτοκίνητο για να ξαποστάσουμε και να σκεφτούμε. Ήμασταν όλοι πεθαμένοι από τη μεγάλη προσπάθεια και απογοητευμένοι, γιατί γυρίσαμε άπρακτοι. Και τώρα πού να πάμε; Σ' ολόκληρη την παραλία η κατάσταση της θάλασσας ήταν ανάλογη κι επομένως θα είχαμε παρόμοια προβλήματα. Η μόνη λύση ήταν να πάμε… πού αλλού; Στο Grotto!! Τι ειρωνεία! Και μάλιστα όχι ξεκούραστοι αλλά σκοτωμένοι από τη κούραση αυτή τη φορά. Τώρα που γνώριζα τι είχα ν' αντιμετωπίσω θα ήθελα να είχα μαζί μου, όχι βέβαια το θεόβαρο βίντεο, αλλά τουλάχιστον τη φωτογραφική μηχανή με το φλας. Δυστυχώς, τα είχα αφήσει όλα στο ξενοδοχείο, εν όψει της κατάδυσης από την άγνωστη ακτή.

Σε λίγο φθάσαμε στο Grotto. Ήμασταν πολύ καλύτερα οι τέσσερείς μας, παρά με μια ντουζίνα Ιάπωνες που δεν μιλούσαν καμιά ξένη γλώσσα. Τουλάχιστον μπορούσαμε να συνεννοηθούμε μεταξύ μας, πράγμα ιδιαίτερα σημαντικό. Κατεβήκαμε τη γνωστή απότομη σκάλα με όλο τον εξοπλισμό μας, περάσαμε στο βραχώδες νησάκι, χωρίς να μας παρασύρει το κύμα κι αφού ξεμπερδέψαμε με όλες τις δυσκολίες αρχίσαμε την τελική ετοιμασία για την κατάδυση. Εγώ είχα ένα πρόσθετο πρόβλημα αυτή τη φορά: Υπήρχε διαρροή αέρος στη σύνδεση μπουκάλας - ρυθμιστή. Προσπάθησα να τη διορθώσω, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Έτσι, το μόνο που μου έμενε ήταν να κάνω τη μεγαλύτερη δυνατή οικονομία αέρος στη διάρκεια της κατάδυσης. Πέσαμε στο νερό, κολυμπήσαμε μέσα στη σπηλιά και βγήκαμε στον ωκεανό από το δεξιό άνοιγμα. Μείναμε αρκετή ώρα έξω, κοντά στο coral reef, κατεβήκαμε αρκετά βαθιά, πάνω από τα 35 μέτρα, κάναμε ολόκληρη τη διαδρομή και επιστρέψαμε από το αριστερό άνοιγμα μέσα στη σπηλιά.

Ο Αυστριακός και η Αυστραλέζα αναγκάστηκαν λίγο μετά να βγουν, γιατί τους τελείωσε ο αέρας. Εγώ, υπό τον φόβο της διαρροής, έκανα τέτοια οικονομία αέρα που στο τέλος μου περίσσεψε. Έτσι, μαζί με τον Αμερικανό προχωρήσαμε να εξερευνήσουμε ένα σκοτεινό παρακλάδι της σπηλιάς, που βρισκόταν πλάι στην είσοδο. Ανάψαμε τους φακούς και χαζεύαμε τα περίεργα τοιχώματά της, αλλά δεν προχωρήσαμε πολύ. Ο αέρας μας πλησίαζε να τελειώσει και έπρεπε να κρατήσουμε μια ποσότητα και για την αποσυμπίεση. Βγήκαμε από το νερό με μεγάλη προσοχή, με πολλή προσπάθεια και με τη βοήθεια σκοινιού, γιατί τα πελώρια κύματα δεν αστειεύονταν καθόλου. Κι αμέσως μετά άρχισε η Οδύσσεια της ανόδου από την απότομη σκάλα. Σε κάποια μικρή στάση που κάναμε για να ξαναβρούμε την αναπνοή μας μέτρησα τους σφυγμούς μου, οι οποίοι ξεπερνούσαν τους 180, ενώ το κανονικό μου είναι 60. Σε μια μέρα είχα κάνει δύο… τεστ κοπώσεως (ή μάλλον υπερκοπώσεως)! Φθάσαμε στο αυτοκίνητο ξεθεωμένοι και διψασμένοι. Δυστυχώς, δεν είχαμε τίποτα να πιούμε. Η δίψα μας ξεπερνούσε ακόμα και την κούρασή μας. Κάναμε κουράγιο, για να βγάλουμε τις στολές και να μαζέψουμε τα πράγματά μας μια ώρα αρχύτερα, ώστε να πάμε να πιούμε κάτι το γρηγορότερο. Επιστρέψαμε τις μπουκάλες στο ξενοδοχείο Nikko και εκεί επιτέλους σβήσαμε τη δίψα μας. Πίναμε και η ανάγκη μας να πιούμε περισσότερο παρέμενε αμείωτη!

Το μαρτυρικό μποτιλιάρισμα

Το απόγευμα, αφού έπλυνα τον εξοπλισμό μου, νοίκιασα ένα αυτοκίνητο Toyota καινούργιο (με λιγότερα από 5000 χλμ. στο κοντέρ), και με air condition (τελείως απαραίτητο στους τροπικούς). Η πρόθεσή μου ήταν να πεταχτώ πρώτα μέχρι το dive center για να σφραγίσω το diving logbook και να επιβεβαιώσω αυτοπροσώπως την εκδρομή και κατάδυση στο Τinian που είχα προγραμματίζει για την επομένη, για σιγουριά (αφού η επικοινωνία με τους Ιάπωνες ήταν προβληματική). Μετά προγραμμάτιζα να επισκεφθώ με το αμάξι όλα τα αξιοθέατα του νησιού. Αλλά λογάριαζα χωρίς… τον ξενοδόχο. Η απόσταση ήταν μικρή, αλλά έπεσα σ' ένα τρομακτικό μποτιλιάρισμα αυτοκινήτων. Ήταν το χειρότερο κυκλοφοριακό πρόβλημα που συνάντησα ποτέ στη ζωή μου. Μεγαλύτερη καθυστέρηση ακόμη κι από τα διόδια στις μεγάλες αργίες. Για να διανύσω ενάμιση χιλιόμετρο χρειάστηκε μιάμιση ώρα, δηλαδή μέση ταχύτητα, χωρίς καμιά υπερβολή, ένα (1) χιλιόμετρο την ώρα! Το ένα πέμπτο, δηλαδή, της ταχύτητας περπατήματος!! Άρχισα να εκνευρίζομαι και να βρίζω. Όλη αυτή η ιστορία δημιουργήθηκε επειδή έκαναν έλεγχο των αδειών κυκλοφορίας και πληρωμής τελών των αυτοκινήτων. Ο έλεγχος γινόταν από έναν αστυνομικό σε κάθε ρεύμα κυκλοφορίας, ο οποίος τον έκανε με το πάσο του και το ραχάτι του, ενώ οι υπόλοιποι αστυνομικοί συζητούσαν! Κάποτε έφτασα κι εγώ στο σημείο ελέγχου. Μην ξέροντας τι ακριβώς χαρτιά χρειάζονται έβγαλα ένα φάκελο που υπήρχε στο ντουλαπάκι και τον έδωσα. Ευτυχώς, πέρασα χωρίς πρόβλημα. Προχώρησα λίγο, αλλά μετά συνάντησα νέο μποτιλιάρισμα! Είχαν περάσει ήδη 2 ώρες μέσα στο αμάξι. Ήμουν τουλάχιστον τυχερός που το αυτοκίνητο είχε air condition και για καλή μου τύχη είχα πάρει μαζί μου (για την απογευματινή εκδρομή) δύο κουτιά coca-cola με παγάκια μέσα σε μια ειδική τσάντα από μονωτικό υλικό.

Παρακαλούσα να τελειώσει αυτό το μαρτύριο. Είχα ήδη χάσει το μισό απόγευμα. Επειδή υπήρχε κίνδυνος να κλείσει το καταδυτικό κέντρο (η ώρα πλησίαζε 16:00) και επειδή τα αξιοθέατα ήταν από την αντίθετη πλευρά του νησιού (πράγμα που σήμαινε νέα συμφόρηση της κυκλοφορίας στην επιστροφή) αποφάσισα να εγκαταλείψω το αυτοκίνητο και να συνεχίσω με τα πόδια. Κι έτσι όπως ήρθαν τα πράγματα δεν είχα ούτε τηλέφωνο για να τους τηλεφωνήσω. Έπρεπε να βιαστώ, για να προλάβω. Υπολόγιζα και ήλπιζα ότι το ξενοδοχείο μέσα στο οποίο βρισκόταν το καταδυτικό κέντρο δεν ήταν πολύ μακριά. Παρά τη φοβερή ζέστη, περπατούσα με πολύ γρήγορο βηματισμό για να προλάβω. Εκείνο, όμως, που μου έκανε φοβερή εντύπωση ήταν ότι μέσα σ' αυτές τις δύο ώρες παρά τον τρομακτικό συνωστισμό των αυτοκινήτων και παρά τη φοβερή ταλαιπωρία των οδηγών και την αδιανόητη καθυστέρηση δεν υπήρξε ούτε ένας "έξυπνος" οδηγός που να επιχειρήσει να κάνει διπλή σειρά ή προσπέραση, ή σφήνα, ή οποιαδήποτε παρανομία! Απίστευτο κι όμως αληθινό! Καθώς προχωρούσα, είδα γιατί συνεχιζόταν το μποτιλιάρισμα: σε απόσταση δύο χιλιομέτρων περίπου υπήρχε και δεύτερο σημείο ελέγχου και στις δύο κατευθύνσεις. Ρώτησα τους αστυνομικούς, αλλά δεν μπορούσαν να με πληροφορήσουν γιατί δεν ήξερα το όνομα του ξενοδοχείου. Επιτέλους έφθασα σ' ένα μεγάλο παραλιακό ξενοδοχείο. Μπήκα μέσα και πέρασα προς την πλευρά της πλαζ. Προς μεγάλη μου απογοήτευση δεν ήταν εκεί το καταδυτικό κέντρο. Συνέχισα την πορεία μου κατά μήκος της παραλίας. Είχα μουσκέψει από τον ιδρώτα. Ευτυχώς, το κέντρο ήταν στο επόμενο ξενοδοχείο και τους πρόλαβα λίγο πριν κλείσουν, αφού περπάτησα τρία τέταρτα της ώρας.

Στην επιστροφή τα πράγματα ήταν πιο άνετα. Άρχισα να παίρνω με τη κάμερα τα διάφορα αξιοθέατα, όπως την παραλία που έγινε η απόβαση των Αμερικανών και τα μνημεία των πεσόντων. Καθώς περνούσα και πάλι από το σημείο ελέγχου, ο αστυνομικός με ρώτησε αν είχα βρει αυτό που αναζητούσα. Του απάντησα ότι άφησα το αυτοκίνητο που είχα νοικιάσει και συνέχισα με τα πόδια, χάρη στον βλακώδη έλεγχό τους. Και πράγματι ο έλεγχος ήταν βλακώδης, γιατί ο οποιοσδήποτε οδηγός που δεν ήταν εντάξει θα μπορούσε είτε να σταματήσει (όπως εγώ) είτε να στρίψει σε κάποια πάροδο πριν από τον έλεγχο, αφού η τεράστια ουρά των αυτοκινήτων τον προειδοποιούσε ήδη από χιλιόμετρα μακριά. Αλλά, το πιο περίεργο ήταν ότι δεν υπήρξε η παραμικρή διαμαρτυρία ή το ελάχιστο κορνάρισμα, παρά την εκνευριστική ζέστη που χειροτέρευε την κατάσταση και σου έσπαγε τα νεύρα!

Βρήκα το αυτοκίνητο λίγο μετά τις 17:00 και άρχισα έναν αγώνα δρόμου για να προλάβω να δω τα αξιοθέατα, αφού ότι στον Ισημερινό ο ήλιος δύει στις 18:00 και το σούρουπο κρατάει ελάχιστα. Ευτυχώς, τον έναν έλεγχο τον γλίτωσα, γιατί πέρασα με τα πόδια και τον άλλο τον πέρασα εύκολα γιατί η κίνηση είχε εν τω μεταξύ μειωθεί πολύ.

Πέρασα από το συγκρότημα κτιρίων Capitol Hill, που είχε κτιστεί από την CIA ως βάση για εκπαίδευση ανταρτών εναντίον του Μάο κι αργότερα χρησίμευσε ως κυβερνητικό κτίριο. Επισκέφθηκα το Last Command Post, το σημείο όπου οι Ιάπωνες οχυρώθηκαν σε κρυφές σπηλιές και προέβαλαν αντίσταση μέχρις εσχάτων. Εκεί ο αντιστράτηγος Saito ζήτησε από τους στρατιώτες του να πεθάνουν, παίρνοντας μαζί τους τις ζωές 7 Αμερικανών ο καθένας. Έτσι ξεκίνησε η επίθεση αυτοκτονίας «Banzai» στο Tanapag Harbor. Στο τέλος ο Saito αυτοκτόνησε κάνοντας hara-kiri, βυθίζοντας το σπαθί του στο στομάχι του.

Επειδή νύχτωνε, επισκέφθηκα με γρήγορο ρυθμό τα διάφορα μνημεία των πεσόντων. Χάρηκα με τη σκέψη ότι η βιντεοκάμερα μπορούσε να λειτουργεί και με ελάχιστο φως.

Το Suicide Cliff και το Banzai Cliff είναι δύο απότομα βράχια που χρησιμοποίησαν οι Ιάπωνες για να αυτοκτονήσουν το 1944, όταν έβλεπαν ότι όλα είχαν πια χαθεί. Αν και οι Αμερικανοί προσπαθούσαν με μεγάφωνα να τους πείσουν ότι δεν είχαν τίποτα να φοβηθούν, εκείνοι είτε επειδή φοβόνταν βασανιστήρια, είτε επειδή δεν μπορούσαν να υπομείνουν την ατίμωση της ήττας, προτιμούσαν να αυτοκτονήσουν. Στο Banzai Cliff, όπου τα κύματα σπάνε επάνω στα βράχια, έπεφταν από ψηλά, καθώς οι Αμερικανοί αποβιβάζονταν και καταλάμβαναν το νησί. Ολόκληρες οικογένειες αυτοκτονούσαν στη σειρά, κατά αύξουσα ηλικία. Το μικρότερο αδελφάκι έπεφτε στο γκρεμό όταν το έσπρωχνε το αμέσως μεγαλύτερο κι αυτό έπεφτε μετά, ακολουθούμενο από το ακόμη πιο μεγάλο. Η μητέρα έσπρωχνε το μεγαλύτερο παιδί της και ο πατέρας τη μητέρα. Τελευταίος αυτοκτονούσε ο πατέρας, παίρνοντας μεγάλη φόρα και ορμώντας προς το κενό. Μετά από χρόνια οι Ιάπωνες τοποθέτησαν αναμνηστικές πλάκες και αγάλματα στο σημείο της θυσίας των συμπατριωτών τους.

Είχε ήδη σχεδόν νυχτώσει, ο δρόμος ήταν χωματόδρομος και δεν περνούσε ψυχή από 'κει, γιατί δεν συνέδεε κανένα χωριό, παρά μόνο οδηγούσε στο μνημείο (και βέβαια τέτοια ώρα δεν πήγαινε κανείς εκεί).

Φοβόμουν μην πάθει καμιά βλάβη το αυτοκίνητο, γιατί αν συνέβαινε κάτι τέτοιο θα περνούσα όλη τη νύχτα εκεί. Έφθασα στο σημείο που αυτοκτονούσαν οι Ιάπωνες. Η θέα προς τα κάτω ήταν φοβερή και μέσα στο μισοσκόταδο ακόμη πιο μακάβρια. Έφυγα σε ελάχιστα λεπτά και με την ψυχή στο στόμα ξαναβρήκα τοn δρόμο μου, κάνοντας τις σωστές επιλογές στις διακλαδώσεις και διασταυρώσεις του χωματόδρομου, μέχρι που επιτέλους έφτασα -με μεγάλη ανακούφιση- στην κεντρική άσφαλτο. Νύχτα, ερημιά τριγύρω και μόνος στο αυτοκίνητο ήταν ένας κακός συνδυασμός. Με μεγάλη ευχαρίστηση, συνάντησα το πρώτο αυτοκίνητο μέσα στη νύχτα.

Επιστρέφοντας στο ξενοδοχείο πάρκαρα το αυτοκίνητο σ' ένα ασφαλές μέρος κι έριξα τα κλειδιά στο κουτί που βρισκόταν στο γραφείο της εταιρείας ενοικιάσεως αυτοκινήτων, το οποίο ήταν πια κλειστό. Μετά πήγα στα μαγαζιά για να αγοράσω ένα πτυσσόμενο μεταλλικό καρότσι, ώστε να μεταφέρω άνετα την πολύ βαριά χειραποσκευή με την κάμερα, τη φωτογραφική, κ.λπ. στα διάφορα αεροδρόμια. Είχα ταλαιπωρηθεί τόσο πολύ πηγαίνοντας που με το δίκιο μου αντιμετώπιζα με δέος το ταξίδι του γυρισμού.

Το βράδυ στο ξενοδοχείο είδα ένα ωραιότατο πολυνησιακό θέαμα με τραγούδια και χορούς από διάφορα νησιά.

Τinian

Παρασκευή, 8.12.89

Ξύπνησα με την αγωνία μήπως δεν έρθουν να με πάρουν για την εκδρομή στο γειτονικό νησί Τinian και καθώς ήταν η τελευταία μέρα μου στο Saipan δεν θα είχα άλλη δυνατότητα να πραγματοποιήσω αυτή την επίσκεψη. Ήθελα πάρα πολύ να δω από πού απογειώθηκαν τα αεροπλάνα που έριξαν τις βόμβες στην Hiroshima και στο Nagasaki.

Στη συμφωνημένη ώρα εμφανίστηκε μια πολυτελής αμερικανική λιμουζίνα για να με πάρει. Στη διαδρομή επιβιβάστηκαν και δυο Γιαπωνέζες που, όμως, δεν ήταν στην ώρα τους και χρειάστηκε να τις περιμένουμε δυο λεπτά.

Το σκάφος που θα μας πήγαινε στο νησί Τinian ήταν αρκετά μεγάλο και περιποιημένο. Είχε δύο καταστρώματα, ειδικές θέσεις υποδοχής για 35 έως 40 μπουκάλες (ώστε να μην μετακινούνται ακόμη και στην μεγαλύτερη θαλασσοταραχή), τουαλέτες, σαλόνι, κ.λπ. Η διαδρομή με το γρήγορο αυτό σκάφος διήρκησε σχεδόν 2 ώρες. Η απόσταση μεταξύ των νησιών είναι μικρή, μόλις 3 μίλια, αλλά το λιμάνι του Τinian βρισκόταν στην άλλη άκρη του νησιού. Συναντήσαμε αρκετή θαλασσοταραχή στην ανοιχτή θάλασσα.

Το νησί Τinian έχει μήκος 19 km και πλάτος 8 km. Είναι πολύ επίπεδο (μεγαλύτερο ύψος 207 μ.). Οι Ιάπωνες είχαν φυτέψει μεγάλες φυτείες από ζαχαροκάλαμο και στη διάρκεια της ιαπωνικής κατοχής υπήρχαν 18.000 Ιάπωνες, Κορεάτες και κάτοικοι της Οκινάουα που εργάζονταν στο νησί, κυρίως ως αγρότες. Οι ντόπιοι (chamorros) ήταν πολύ λίγοι, περίπου 1.000. Το 1989 ζούσαν εκεί περίπου 250 ξένοι. Όταν οι Αμερικανοί κατέλαβαν το νησί, ονόμασαν τους δρόμους του Broadway, Λεωφόρους και τις καθέτους τους Οδούς και επίσης δύο περιοχές Central Park και Harlem, επειδή το σχήμα του θυμίζει το Manhattan! Όλα αυτά ηχούν περίεργα αν σκεφτείς ότι υπάρχουν ελάχιστοι άνθρωποι και μόνο λίγοι δρόμοι είναι ασφαλτοστρωμένοι.

Το λιμάνι ήταν τελείως άδειο από κτίρια και κόσμο. Εκεί περίμενε ένα μικρό λεωφορειάκι, στο οποίο μπήκαν περίπου 15 Ιάπωνες και εγώ, για την περιήγηση του νησιού. Ο οδηγός εκτελούσε και χρέη ξεναγού και βέβαια ήταν Ιάπωνας. Πού και πού είχε την καλοσύνη να λέει και μερικές κουβέντες στα Αγγλικά και σε μένα που καθόμουν δίπλα του, φυσικά όχι από το μεγάφωνο. Ήμουν ασήμαντη μειοψηφία… Του είπα να μου λέει τα πιο βασικά. Οι υπόλοιποι ξαναέφυγαν με το σκάφος για να κάνουν την πρωινή κατάδυση. Εγώ προτίμησα να δω το νησί το πρωί και να κάνω κατάδυση μόνο το απόγευμα.

Τα πιο σημαντικά αξιοθέατα από την παλαιότερη ιστορία ήταν το Taga House, δηλαδή τα ερείπια από ογκόλιθους latte του θρυλικού αρχηγού των Chamorro ονόματι Taga, καθώς και ιαπωνικοί ναοί και μνημεία.

Η πρωτεύουσα San Jose ήταν ένα αραιοκατοικημένο χωριό, όπου ζούσαν οι περισσότεροι κάτοικοι του νησιού. Είχε ελάχιστα καταστήματα κι ακόμη λιγότερες υπηρεσίες. Το δε τοπικό υποκατάστημα της τράπεζας ήταν ένα μικρό δωματιάκι.

Επισκεφθήκαμε μια βραχώδη παραλία κοντά στο Long Beach. Επάνω στα μαύρα βράχια έσκαγαν με μανία τα μεγάλα κύματα του ωκεανού, δημιουργώντας ένα άγριο αλλά και φαντασμαγορικό θέαμα με τους άσπρους αφρούς. Στην περιοχή αυτή, όπως έλεγαν οι νησιώτες, μαζεύονταν πολλοί καρχαρίες. Μερικές φορές το νερό περνούσε μέσα από τρύπες των βράχων και πεταγόταν ψηλά με ορμή, δημιουργώντας πίδακες, σαν γκέιζερ. Από εκεί φαινόταν και το Saipan.

Και στο Tinian υπάρχει Βράχος Αυτοκτονίας (Suicide Cliff). Οι Αμερικανοί χρειάσθηκαν 9 μέρες για να καταλάβουν το νησί και περίπου 3 μήνες ακόμη για να ξεριζώσουν τους Ιάπωνες που είχαν οχυρωθεί μέσα στις σπηλιές. Υπολογίζεται ότι περίπου 4.000 Ιάπωνες, οι οποίοι δεν βρέθηκαν ποτέ, αυτοκτόνησαν μέσα στις λαβυρινθώδεις σπηλιές.

Πριν αρχίσει ο πόλεμος για τις νήσους Μαριάνες, οι Ιάπωνες είχαν ήδη κατασκευάσει δύο διαδρόμους προσγείωσης, μήκους 1.400 μέτρων και είχαν άλλους τρεις υπό κατασκευή. Όταν οι Αμερικανοί κατέλαβαν το Τinian, ομάδες από Seabees άρχισαν αμέσως να κατασκευάζουν έξι διαδρόμους, μήκους 2.500 μέτρων. Αυτοί οι διάδρομοι χρησιμοποιήθηκαν για να απογειώνονται τα βομβαρδιστικά που σφυροκοπούσαν τα ιαπωνικά νησιά και αργότερα για τα δύο αεροπλάνα που έριξαν τις δύο ατομικές βόμβες. Νωρίς το απόγευμα της 5ης Αυγούστου 1945 μια βόμβα ουρανίου με το κωδικό όνομα Little Boy φορτώθηκε στο αμερικανικό βομβαρδιστικό Β-29 Enola Gay. Η βόμβα είχε βάρος 4 τόνους και είχε μεταφερθεί από τον Άγιο Φραγκίσκο με το βαρύ θωρηκτό Indianapolis. To Enola Gay με πλήρωμα 12 ανδρών απογειώθηκε στις 02:45 το πρωί της 6ης Αυγούστου, με κατεύθυνση τη Hiroshima, που απέχει 2.737 km. Η βόμβα ερρίφθη στις 09:15 το πρωί (ώρα Τinian). Η βόμβα εξερράγη επάνω από την πόλη, δημιουργώντας μια φοβερή πύρινη μπάλα που σύντομα μεταβλήθηκε σ' ένα πελώριο σκούρο γκρι σύννεφο σε σχήμα μανιταριού, πλάτους 4.800 μέτρων και ύψους 10.500 μέτρων. Περίπου 75.000 άτομα σκοτώθηκαν. Η δεύτερη βόμβα που έριξαν οι Αμερικανοί ήταν βόμβα πλουτωνίου είχε βάρος 4.5 τόννους και κωδικό όνομα Fat Man. Ερρίφθη στην πόλη Nagasaki στις 9 Αυγούστου 1945…

Το παλιό εγκαταλειμμένο αεροδρόμιο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ήταν τεράστιο, με ένα σωρό διαδρόμους προσγείωσης / απογείωσης και συνδετήριους διαδρόμους που κυριολεκτικά μπέρδευαν τον επισκέπτη, γιατί όλοι έμοιαζαν μεταξύ τους και ήταν πάρα πολύ πλατιοί.

Είδα ότι κοντά στους διαδρόμους προσγειώσεως υπήρχαν ημιυπόγεια καταφύγια με ισχυρές μεταλλικές πόρτες, προφυλαγμένα από πολύ παχύ στρώμα μπετόν. Λίγο πιο μακριά υπήρχε ένα διώροφο κτίριο από μπετόν που χρησίμευε ως ιαπωνικό κέντρο τηλεπικοινωνιών σε συνεργασία με υποβρύχια καλώδια που συνέδεαν τα νησιά μεταξύ τους. Το κτίριο είχε υποστεί τεράστιες ζημιές από τις συνεχείς αμερικανικές επιθέσεις και τους ανηλεείς βομβαρδισμούς. Οι παχιές πλάκες είχαν σπάσει σε μερικά σημεία, από τις κολώνες του μπετόν έλειπαν τεράστια κομμάτια και το επάνω μέρος τους στεκόταν στον αέρα, κρεμασμένο κυριολεκτικά από την πλάκα που βρισκόταν ψηλότερα. Εκείνο που μου έκανε φοβερή εντύπωση ήταν ότι όλοι οι Ιάπωνες κατέβηκαν, επισκέφθηκαν και φωτογράφησαν μετά μανίας τα ιαπωνικά καταφύγια και το ιαπωνικό κτίριο τηλεπικοινωνιών. Αλλά δεν κατέβηκε κανείς από το λεωφορείο έστω και από περιέργεια για να δει από κοντά (όχι να φωτογραφίσει) τους χώρους που βρίσκονταν οι ατομικές βόμβες! Ο μόνος που κατέβηκε ήμουν εγώ. Στα σημεία όπου είχαν εναποθηκευτεί οι δύο ατομικές βόμβες υπήρχαν δύο αναμνηστικές πινακίδες, καθώς και λουλούδια και φοινικόδενδρα. Μερικοί ισχυρίζονται ότι τα φυτά και τα δένδρα δεν αναπτύσσονται κανονικά, λόγω της υψηλής ραδιενέργειας στην περιοχή. Μόλις και μετά βίας πρόλαβα στα γρήγορα να πάρω από μία φωτογραφία των σημείων αυτών που θα μείνουν, καλώς ή κακώς, στην ιστορία της ανθρωπότητας.

Συνεχίσαμε με το λεωφορείο προς τις παραλίες όπου έγινε η αμερικανική απόβαση: Chulu Beach και Marine Beach. Οι κωδικές ονομασίες ήταν White Beach I και II. Στα σημεία αυτά αποβιβάστηκαν 15.000 Αμερικανοί τον Ιούλιο του 1944. Λίγες ώρες πριν από την πραγματική απόβαση οι Αμερικανοί είχαν επιχειρήσει μία εικονική απόβαση στο Kammer Βeach, στην άλλη άκρη του νησιού, για να απορρυθμίσουν και να αποπροσανατολίσουν τους Ιάπωνες. Η πλασματική απόβαση βοήθησε στην επιτυχία της πραγματικής.

Στην γωνία της 8ης λεωφόρου και 86ης οδού (τα νούμερα ήταν εντελώς θεωρητικά γιατί δεν υπήρχαν δρόμοι με προηγούμενη αρίθμηση) βρισκόταν το μνημείο των Seabees. Ανεγέρθη εις μνήμην των πεσόντων από το σώμα του Μηχανικού του Ναυτικού που κατασκεύασε μία τεράστια βάση στο Tinian και στα υπόλοιπα Mariana Islands, στη διάρκεια των ετών 1944-1945 έχοντας αποφασιστική συμβολή στην εξέλιξη του πολέμου.

Τελειώνοντας την πρωινή επίσκεψη στο νησί, οι μεν Ιάπωνες πήγαν σ' ένα μικρό ξενοδοχείο για φαγητό, ενώ εγώ γύρισα στο λιμάνι. Εκείνη την ώρα επέστρεφε και το σκάφος από την κατάδυση. Έφαγα το πρόχειρο φαγητό που μου είχαν φυλάξει μαζί με το ποτό μου στο σκάφος. Οι άλλοι βγήκαν στην αποβάθρα, για να περπατήσουν λίγο και να ξεμουδιάσουν. Εγώ άρχισα να ετοιμάζω τον εξοπλισμό μου, άλλαξα φιλμ στην υποβρύχια φωτογραφική κ.λπ. και λίγο αργότερα ξεκινήσαμε. Ευτυχώς επάνω στο σκάφος ήταν και η Γαλλίδα κι έτσι δεν είχα κανένα πρόβλημα συνεννόησης με τους Ιάπωνες, γιατί εκείνη μιλούσε άψογα τα Ιαπωνικά. Στην κατάδυση μετείχαν ένα σωρό Ιάπωνες, ένας divemaster από το Saipan, η Γαλλίδα κι εγώ.

Δεν κατεβήκαμε βαθιά, αλλά είδαμε πολλά πολύχρωμα ψάρια, μεγάλους ροφούς και αρκετές σπηλιές. Οι Ιάπωνες ήταν όλοι αρχάριοι και έμεναν όλοι μαζί συγκεντρωμένοι. Εγώ είχα την ευχέρεια να κάνω αρκετές μικρές εξορμήσεις προς τις θαλασσοσπηλιές, οι οποίες δεν ήταν μεγάλες. Σε κάποιο σημείο αρχίσαμε να ταΐζουμε τα ψάρια με τροφή που είχαμε μαζί μας. Τότε σε ελάχιστα δευτερόλεπτα συγκεντρώθηκε τριγύρω μας ένα τεράστιο πλήθος από κάθε λογής και χρώματος ψάρια. Στριφογύριζαν με μανία ολόγυρά μας, προσπαθώντας να αρπάξουν κάποιο κομματάκι τροφής. Ήταν ένα υπέροχο θέαμα.

Σε λίγο ο αέρας των Ιαπώνων τελείωσε και ένας-ένας υποχρεώθηκαν ν' ανέβουν στο σκάφος. Η Γαλλίδα κοίταξε το μανόμετρό μου και όταν είδε ότι είχα αρκετό αέρα ακόμη στην μπουκάλα μου (αν και ήμουν ο μόνος που κουβάλαγα φωτογραφική και φλας), μου πρότεινε να συνεχίσουμε την κατάδυση. Κάναμε μια μεγάλη βόλτα γύρω από ένα κοραλλιογενές νησάκι. Η βόλτα ήταν υπέροχη, όχι μόνο επειδή δεν υπήρχαν ένα σωρό άσχετοι δύτες τριγύρω μας, αλλά και επειδή ο βυθός ήταν ωραίος. Είχα δε την ικανοποίηση ότι είδα πολύ περισσότερα από τους άλλους, χάρη στη μεγαλύτερη πείρα μου. Ακόμη ήταν συναρπαστικό να κάνεις κατάδυση με μια "γοργόνα" μόνος σου, αλλά συγχρόνως είχες και την αγωνία να μην τελειώσει πρώτα ο δικός σου αέρας και ζητήσεις εσύ ανάδυση. Δεν σ' άφηνε ο ανδρισμός σου. Τελικά, ο αέρας πλησίαζε να τελειώσει και στους δύο συγχρόνως. Κι αυτό συνέπεσε περίπου με το τέλος του γύρου του νησιού. Μείναμε στον βυθό περίπου μία ώρα και μόλις ανεβήκαμε στο σκάφος, αυτό ξεκίνησε αμέσως για το λιμάνι του Tinian, όπου μας περίμεναν οι ιάπωνες περιηγητές.

Επιστρέφοντας στο Saipan, συναντήσαμε μεγάλη θαλασσοταραχή. Ο Ειρηνικός Ωκεανός δεν αστειεύεται. Κάποια στιγμή τα κύματα που έρχονταν περίπου από το πλάι, κόντεψαν να μας αναποδογυρίσουν. Γι' αυτό ο καπετάνιος άλλαξε πορεία, δηλαδή εγκατέλειψε την ευθεία και προτίμησε να κάνει ένα Γ, για να μας βρίσκει το κύμα υπό πιο ευνοϊκή γωνία. Βέβαια, αυτή η μεταβολή πορείας είχε ως συνέπεια να καθυστερήσουμε λίγο. Στο λιμάνι μας περίμενε η λιμουζίνα, για να μας μεταφέρει στο ξενοδοχείο. Έφθασα εγκαίρως για να προλάβω να κάνω μια τελευταία βόλτα μέχρι την παραλία και να βιντεοσκοπήσω τη δύση του ήλιου.

Επέστρεψα γρήγορα στο δωμάτιο για να πλύνω τον εξοπλισμό μου, ώστε να στεγνώσει κατά το δυνατόν μέχρι την επομένη τα ξημερώματα. Μετά πήγα να πιω ένα ποτό στο μπαρ για να πάρω και το show των πολυνησιακών χορών με την βιντεοκάμερα. Κατόπιν, γύρισα ταχύτατα στο δωμάτιο, για να αρχίσω να ετοιμάζω τις βαλίτσες μου. Έφευγα την επομένη τα ξημερώματα και δυστυχώς είχα και μία πρόσκληση από τους φίλους μου, το ζεύγος Αυστριακού - Αυστραλέζας, για να φάμε μαζί το βράδυ. Τις δύο προηγούμενες βραδιές είχα αρνηθεί ευγενικά την πρόσκληση, λέγοντας ότι δεν μου αρέσει το κινέζικο φαγητό, δεδομένου ότι επρόκειτο να φάνε σε κινέζικο εστιατόριο. Την προηγουμένη, όμως, της αναχώρησής μου ήταν η τρίτη πρόσκληση και προς χάρη μου αυτή τη φορά σε ευρωπαϊκό εστιατόριο. Ήταν αδύνατο να αρνηθώ, παρόλο που θα προτιμούσα ειδικά εκείνο το βράδυ να πάω να ετοιμάσω τα πράγματά μου για το ταξίδι. Φάγαμε στο πολυτελές εστιατόριο του ξενοδοχείου «Hyatt» κι επειδή ο Αυστριακός ήταν ανώτερο στέλεχος της αλυσίδας Hyatt, η περιποίηση ήταν εξαιρετική με δυο ειδών γαλλικά κρασιά κ.λπ.

Με την κουβέντα το μεγάλο δείπνο κράτησε μέχρι τις 23:00. Αμέσως μετά πήγα να πάρω τα πολύτιμα πράγματα (χρήματα, ρολόι, εισιτήρια, κάρτες κ.λπ.) που είχα αφήσει στο safe της reception. Ένα μέρος, όμως, αυτών είχα αφήσει στο safe του δωματίου κι αυτό επειδή και στα δύο safe η πινακίδα που υπήρχε ανέφερε ότι η αποζημίωση σε περίπτωση κλοπής ήταν μόνο $500! Παρέδωσα τα κλειδιά των safe και ζήτησα τον λογαριασμό. Εκείνη τη στιγμή πλήρωνε και η Αυστραλέζα οπότε αποφάσισα, από λεπτότητα για να μη δω πόσα πληρώνει, να φύγω και να επιστρέψω στο ταμείο λίγο αργότερα. Σ' ένα τέταρτο ξαναπήγα στο ταμείο, μου έδωσαν τον λογαριασμό και είδα ότι, εκτός από τις κανονικές χρεώσεις, είχαν προσθέσει και $150 για τηλεφωνήματα σε μια ημέρα που προσπαθούσα να τηλεφωνήσω στην Αθήνα, χωρίς όμως να το κατορθώσω. Συγκεκριμένα, την πρώτη μέρα έκανα ένα σύντομο τηλεφώνημα στην Αθήνα αυτομάτως (λόγω αμερικανικής επίδρασης οι επικοινωνίες εκεί είναι πολύ καλύτερες απ' ότι σ' όλα τα άλλα νησιά). Τη δεύτερη μέρα επιχειρούσα επί ώρες να τηλεφωνήσω, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Η γραμμή ήταν συνέχεια κατειλημμένη. Μερικές φορές έβγαινε κάποια τηλεφωνήτρια που σε μαγνητοφωνημένο μήνυμα έλεγε είτε ότι ο κωδικός είναι ανύπαρκτος (ενώ τον είχα χρησιμοποιήσει την προηγουμένη) είτε ότι το τηλέφωνό μου δεν δικαιούται να κάνει υπεραστικά τηλεφωνήματα (πράγμα τελείως βλακώδες)! Φαίνεται, λοιπόν, ότι κάθε φορά που απαντούσε αυτομάτως η τηλεφωνήτρια με χρέωναν με $20, μέσω του computer. Ο λόγος δε που δεν μπορούσα να τηλεφωνήσω ήταν μάλλον επειδή οι γραμμές ήταν πολύ φορτωμένες εκείνη την ώρα (την πρώτη μέρα είχα τηλεφωνήσει πολύ νωρίτερα, σε ώρα που σε πολλές χώρες ήταν νύχτα). Διαμαρτυρήθηκα έντονα. Η υπάλληλος μου είπε ότι για να σβήσει αυτή τη χρέωση χρειαζόταν έγκριση από κάποιον προϊστάμενό της κι εκείνη τη στιγμή δεν υπήρχε κανείς. Αναζήτησα τον φίλο μου τον Αυστριακό, αλλά για κακή μου τύχη είχε μόλις φύγει για το αεροδρόμιο, επειδή η πτήση του ήταν νυχτερινή. Αποφάσισα να πάω στο δωμάτιό μου μέχρι να βρεθεί κάποιος αρμόδιος. Μετά από μισή ώρα ξανακατέβηκα στην reception και ύστερα από σύσκεψη των υπαλλήλων κατόρθωσα να απαλλαγώ από την αδικαιολόγητη χρέωση.

Επέστρεψα στο δωμάτιο. Ήταν σχεδόν μεσάνυχτα. Έβαλα δύο ξυπνητήρια, εκτός από την ειδοποίηση της reception, ώστε να είμαι 100% σίγουρος ότι θα ξυπνήσω εγκαίρως. Με την καθυστέρηση του λογαριασμού και τον εκνευρισμό, τελικά κοιμήθηκα λιγότερο από τέσσερις ώρες, ενώ είχα υπολογίσει να πάω να κοιμηθώ πολύ νωρίς, για να χορτάσω ύπνο.

Σάββατο, 9.12.1989

Ξύπνησα στις 4:00 το πρωί. Μάζεψα τον εξοπλισμό που είχα αφήσει έξω από τις αποσκευές στη διάρκεια της νύχτας για να στεγνώσει και κατέβηκα στη reception. Δεν είχα όρεξη για πρωινό τόσο νωρίς, έτσι μπήκα κατευθείαν στο μικρό πούλμαν που περίμενε. Μαζί μου ήρθαν μερικοί πιλότοι και αεροσυνοδοί. Ποιος άλλος τρελός ταξιδεύει τέτοια ώρα; Οι δρόμοι ήταν, φυσικά, τελείως έρημοι κι έτσι φθάσαμε στο αεροδρόμιο πολύ γρήγορα. Ασυναίσθητα θυμήθηκα πόσες ώρες είχα χρειασθεί προχθές για να κάνω ένα μικρό κομμάτι της διαδρομής αυτής με το αυτοκίνητο που είχα νοικιάσει…

Στο αεροδρόμιο, τα αφορολόγητα καταστήματα ήταν ήδη ανοικτά στις 4:30 το πρωί! Πολύ φυσικό θα σκεφθεί κανείς, αφού όλα τα καταστήματα στην πόλη κλείνουν στις 10:00 το βράδυ!

Κατά την παραμονή μου στο νησί διαπίστωσα ότι επειδή σχεδόν όλοι οι τουρίστες στο νησί Saipan ήταν Ιάπωνες, ακόμη και πολλοί Αμερικανοί έχουν μάθει να μιλάνε Ιαπωνικά. Πολλοί Ιάπωνες εργάζονταν στο Saipan και μερικοί μάλιστα ήταν ιδιοκτήτες επιχειρήσεων (ξενοδοχείων, καταδυτικών επιχειρήσεων κ.λπ.). Τις χρονικές περιόδους που οι Ιάπωνες είχαν διακοπές ή κατά την παράδοση συνήθιζαν να παντρεύονται, όλα τα ξενοδοχεία του Saipan ήταν υπερπλήρη και συνεπώς αδύνατο να βρεις δωμάτιο, έστω και αν προσπαθήσεις μήνες πριν την επιθυμητή ημερομηνία. Οι περισσότεροι Ιάπωνες, μάλιστα, προπλήρωναν το ταξίδι τους πριν ξεκινήσουν από τη χώρα τους.

Guam (και πάλι)

Η πτήση προς το Guam δεν παρουσίασε κανένα πρόβλημα. Πέρασα τις διαδικασίες εισόδου στο αμερικανικό έδαφος πολύ γρήγορα, γιατί τόσο νωρίς το πρωί υπήρχε ελάχιστος κόσμος. Μ' ένα ταξί έφθασα στο Hilton που δεν ήταν μακριά από το αεροδρόμιο περίπου στις 7:00. Είχα κάνει κράτηση του δωματίου μέσω του Hilton των Αθηνών. Φτάνοντας, με έκπληξη διαπίστωσα ότι υπήρχε μεν δωμάτιο αλλά αν το ήθελα τόσο νωρίς έπρεπε να πληρώσω 100 δολάρια επιπλέον. Αυτό με ξένισε πολύ. Μου έχει συμβεί πολλές φορές να φθάσω νωρίς σε ξενοδοχείο και να μην είναι έτοιμο το δωμάτιο, αλλά ποτέ να υπάρχει διαθέσιμο δωμάτιο και να μου ζητάνε επιπλέον χρήματα! Τους είπα ότι θα έμενα λιγότερο από 24 ώρες και ήταν παράλογο να μου ζητούν ενοίκια σχεδόν 2 ημερών. Σκεπτόμουν ότι θα έφευγα για κατάδυση και θα επέστρεφα το απόγευμα, επομένως δεν είχε νόημα να κρατήσω το δωμάτιο. Σε λίγο, όμως, συνειδητοποίησα ότι έπρεπε να ανοίξω τις βαλίτσες μου, για να πάρω διάφορα πράγματα που θα χρειαζόμουν στην κατάδυση. Έτσι, έκανα την ανάγκη φιλοτιμία κι έδωσα τόπο στην οργή.

Από το δωμάτιο άρχισα να τηλεφωνώ, για να κανονίσω κατάδυση. Τα πράγματα δεν ήταν καθόλου εύκολα. Μερικά τηλέφωνα δεν απαντούσαν ή είχαν αλλάξει οι αριθμοί. Για καλή μου τύχη ένας απ' αυτούς ήταν σωστός, αλλά ο υπεύθυνος μου είπε ότι η καταδυτική ομάδα είχε ήδη συμπληρωθεί. Του είπα ότι ήταν η μοναδική μου μέρα στο Guam και ότι έχω έλθει από την άλλη άκρη του κόσμου, από την Ευρώπη. Άλλαξε, λοιπόν, γνώμη και αποφάσισε να μου επιτρέψει να συμμετάσχω.

Περίμενα στην είσοδο του ξενοδοχείου με αγωνία μήπως τυχόν δεν έρχονταν να με πάρουν. Στην κανονική ώρα, όμως, έφθασε ένα λεωφορείο γεμάτο Ιάπωνες (τι διαφορά από το Palau, τοYap και το Truk!!). Ο επικεφαλής ήταν Ιάπωνας, αλλά υπήρχαν και δύο Αμερικανοί divemasters. Μου έδωσαν ένα τεράστιο χαρτί για να συμπληρώσω με διάφορα στοιχεία (πτυχίο, καταδυτική πείρα, τελευταία κατάδυση, ιατρικές εξετάσεις, ανάληψη ευθύνης κ.λπ.) και να το υπογράψω.

Καθώς το λεωφορείο προχωρούσε επί αρκετή ώρα, άρχισα να διερωτώμαι αν υπήρχε πλοίο ή μήπως τυχόν επρόκειτο να κάνουμε κατάδυση από την ακτή. Έχοντας αντιμετωπίσει τόσες δυσκολίες για να βρω θέση για κατάδυση, δεν είχα καν ρωτήσει αυτή τη σημαντική λεπτομέρεια. Κάποια στιγμή, όμως, φθάσαμε σε ένα μικρό λιμάνι, σχεδόν στην άλλη άκρη του νησιού. Εκεί μας περίμενε ένα μεγάλο και άριστα εξοπλισμένο πλοίο καταδύσεων.

Καθώς ήμουν ο μόνος μη Ιάπωνας, ο ένας Αμερικανός divemaster με πήρε παράμερα στην πλώρη του σκάφους, για πιο πολλή άνεση, μακριά από τον συρφετό των Ιαπώνων. Η επιθυμία μου ήταν να καταδυθώ στο περίφημο διπλό ναυάγιο του Guam, για το οποίο είχα διαβάσει και ακούσει πολλά. Δυστυχώς, όμως, όλοι οι άλλοι αυτοδύτες το είχαν επισκεφθεί κι έτσι το πρόγραμμα προέβλεπε κατάδυση πιο μακριά. Όταν βγήκαμε έξω από τον κάβο, το κύμα ήταν τόσο ισχυρό που έκανε την κατάδυση αδύνατη. Έτσι, προς μεγάλη μου αγαλλίαση (την οποία προσπαθούσα να κρύψω) γυρίσαμε πίσω και κατευθυνθήκαμε στον τόπο του διπλού ναυαγίου!

Το ένα πλοίο ήταν το SMS «Cormoran», ένα γερμανικό βοηθητικό θωρηκτό του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, το οποίο βυθίστηκε την ημέρα που οι ΗΠΑ κήρυξαν τον πόλεμο στη Γερμανία. Το δεύτερο πλοίο ήταν το «Tokai Maru», ένα μεγάλο ιαπωνικό φορτηγό, το οποίο βυθίστηκε στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν η Ιαπωνία κατείχε το Guam. Το Cormoran ήταν χαλύβδινο, είχε μήκος 335 πόδια, δύο κατάρτια και δύο καπνοδόχους. Ήταν ατμόπλοιο, που έκαιγε κάρβουνο για καύσιμο. Ανήκε στον στολίσκο του κόμη Von Spree, ο οποίος είχε στη διάθεσή του 10 πλοία. Περιπολούσε στις τροπικές θάλασσες από τις ακτές της Αφρικής μέχρι τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας και τον Ειρηνικό Ωκεανό. Ήταν κατασκευασμένο στα ναυπηγεία του Σικάου της Γερμανίας, το 1909 και είχε εκτόπισμα 3.443 τόνους. Αρχικά ανήκε σε Ρώσους, με το όνομα «Rjasan». Όταν συνελήφθη από το γερμανικό καταδρομικό «Emden», πήρε το νέο όνομά του, αντικαθιστώντας ένα παλαιότερο πλοίο που ονομαζόταν Cormoran. Το 1914 η Γερμανία ήταν σε πόλεμο με την Ιαπωνία, ενώ οι ΗΠΑ ήταν ακόμη ουδέτερες. Η Γερμανία είχε πολλά προτεκτοράτα στον Ειρηνικό Ωκεανό και μεταξύ άλλων κατείχε μεγάλο μέρος της Μικρονησίας. Μερικά από τα νησιά της Μικρονησίας προσπαθούσε να καταλάβει η Ιαπωνία. Το Cormoran είχε ως αποστολή να εντοπίζει και να βυθίζει τα ιαπωνικά φορτηγά πλοία και συγχρόνως προσπαθούσε ν' αποφεύγει τα βαρύτερα εξοπλισμένα και ισχυρότερα ιαπωνικά πολεμικά.

Προς το τέλος του 1914 το Cormoran διέθετε πλέον ελάχιστα καύσιμα και προμήθειες, ενώ καταδιωκόταν συνεχώς από τους Ιάπωνες. Μη έχοντας άλλη διέξοδο, ο πλοίαρχός του το οδήγησε στα ουδέτερα νερά του Guam. Στις 14.12.1914 το Cormoran κατάφερε να ξεγλιστρήσει από το κυνηγητό των Ιαπώνων και να χωθεί στο λιμάνι Apra του. Το κάρβουνο που διέθετε είχε φθάσει σχεδόν στο μηδέν. Σύμφωνα με τους κανόνες του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου κάθε πλοίο είχε στη διάθεσή του μόνο 24 ώρες για να ανεφοδιαστεί σε καύσιμα και τρόφιμα σ' ένα ουδέτερο λιμάνι και μετά έπρεπε να αναχωρήσει. Αν έμενε περισσότερο, τότε ήταν υποχρεωμένο να παραμείνει υπό περιορισμό (φιλική φυλάκιση) μέχρι το τέλος του πολέμου. Ο πλοίαρχος μόλις έφθασε ζήτησε 1.500 τόνους κάρβουνο και αρκετές προμήθειες ώστε να φτάσει μέχρι την Ανατολική Αφρική (όπου η Γερμανία τότε διατηρούσε αποικίες). Δυστυχώς, όμως, στο Guam υπήρχαν λίγα εφόδια κι έτσι οι Αμερικανοί διέθεσαν για το Cormoran μόνο 200 τόνους κάρβουνο και τρόφιμα μόνο για 30 μέρες, ποσότητες δηλαδή ανεπαρκείς για να διασπάσει το Cormoran τον κλοιό των ιαπωνικών πλοίων που περιπολούσαν στον Ειρηνικό και στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας. Έτσι, ο πλοίαρχος του Cormoran αναγκάστηκε να δεχθεί ως λύση τον περιορισμό του πλοίου στο λιμάνι του Guam, μέχρι το τέλος του πολέμου. Το πλήρωμα από 373 αξιωματικούς και ναύτες έμενε μέσα στο πλοίο, αλλά έβγαινε και στην ξηρά. Οι Αμερικανοί είχαν αναθέσει στο USS Supply τη φύλαξη του Cormoran. Ανάμεσα στα πληρώματα των δύο πλοίων είχε αναπτυχθεί φιλία, γιατί αυτή η παραμονή κράτησε πάνω από δύο χρόνια. Οι σχέσεις των Γερμανών με τους κατοίκους του Guam ήταν επίσης πάρα πολύ φιλικές.

Όλα αυτά, όμως, άλλαξαν ξαφνικά, στις 7 Απριλίου 1917, όταν οι ΗΠΑ κήρυξαν τον πόλεμο στη Γερμανία. Ο πλοίαρχος του USS Supply διετάχθη να καταλάβει το Cormoran και να συλλάβει το πλήρωμά του. Οι Γερμανοί, όμως, πληροφορήθηκαν από τον ασύρματο την είσοδο των ΗΠΑ στον πόλεμο. Ο πλοίαρχος του Cormoran είχε πλέον καθήκον να φροντίσει να μην πέσει το πλοίο του στα χέρια των εχθρών (και φίλων του μέχρι εκείνη την ώρα). Αποφάσισε να το βυθίσει μέσα στο λιμάνι. Και το κατόρθωσε πριν οι Αμερικανοί προλάβουν να οργανώσουν την αποστολή αποσπάσματος για να το καταλάβουν. Το Cormoran παρέσυρε μαζί του στον βυθό έναν αξιωματικό και 6 ναύτες που σήμερα είναι θαμμένοι στο ναυτικό νεκροταφείο της Agana στο Guam. Το Cormoran αναπαύεται γερμένο στο πλάι, σε βάθος 120 ποδιών, ενώ το ψηλότερο σημείο του, η κουπαστή, βρίσκεται σε βάθος 80 ποδιών. Ένας κάτοικος του Guam, o Herbert Ward, διέθεσε αρκετά χρόνια καταδυόμενος στο ναυάγιο αυτό σχεδόν κάθε μέρα. Έγραψε ένα βιβλίο για το σκάφος το «Flight of the Cormoran» και διέσωσε πάρα πολλά εξαρτήματα και σκεύη του πλοίου.

Το «Tokai Maru» ήταν ένα μεγάλο ιαπωνικό φορτηγό πλοίο, εκτοπίσματος 8.360 τόνων και μήκους 465 ποδών. Είχε δύο κατάρτια, δύο μεγάλους γερανούς και 6 αμπάρια. Κατασκευάστηκε στο διάστημα των ετών 1930-33. Είχε δύο μηχανές ντίζελ 1.495 ίππων και δύο έλικες. Μπορούσε να μεταφέρει αρκετά καύσιμα ώστε να έχει αυτονομία επί 38.500 μίλια, με ταχύτητα πλεύσης 16 κόμβους. Η μέγιστη ταχύτητά του έφθανε τους 18 κόμβους. Το Tokai Maru βυθίστηκε ξαφνικά από τορπίλες, ενώ ήταν αγκυροβολημένο στο λιμάνι Apra στις 26.1.1943, το οποίο κατείχαν τότε οι Ιάπωνες. Δύο αμερικανικά υποβρύχια, το USS «Flyingfish» και το USS «Snapper», κατάφεραν να διεισδύσουν κρυφά μέσα στο λιμάνι και να το βουλιάξουν. Το Tokai Maru βρισκόταν στον βυθό, γερμένο υπό γωνία 45 μοιρών, σε βάθος 138 ποδιών. Ένα μέρος της υπερ-κατασκευής και το κατάρτι ήταν σε βάθος 35 ποδιών από την επιφάνεια. Η καρίνα του απείχε μόνο 1,5 μέτρο από την πρύμνη του άλλου ναυαγίου, του Cormoran.

Κατεβήκαμε πρώτα στο Tokai Maru. Η ορατότητα ήταν μέτρια, γιατί το ισχυρό κύμα είχε θολώσει τα νερά. Το σκάφος καλυπτόταν από αρκετή θαλάσσια ζωή, αλλά δεν μπορεί να εντυπωσιάσει κάποιον που επιστρέφει από το Truk Lagoon. Επάνω στις κουπαστές είχαν αναπτυχθεί πορτοκαλιά σφουγγάρια σε σχήμα δακτύλου. Υπήρχαν, επίσης, κίτρινα κοράλλια και συστάδες από σωληνωτά σφουγγάρια, καθώς και μεγάλα σφουγγάρια σε σχήμα βάζου. Οι νυν κάτοικοι του πλοίου ήταν χιλιάδες μικρά και μεγάλα τροπικά ψάρια. Συνάντησα κι ένα τεράστιο pufferfish.

Τα περισσότερα αντικείμενα είχαν αφαιρεθεί από τα αμπάρια του, τα οποία ήταν χαώδη και ξεπερνούσαν το βάθος των 35 μέτρων. Αντίθετα, η γέφυρα και τα δωμάτια του πληρώματος παρουσίαζαν ενδιαφέρον. Επειδή η κατάδυση μέσα στο εσωτερικό του πλοίου είχε αρκετές δυσκολίες, επιτρεπόταν αποκλειστικά και μόνο σε πεπειραμένους αυτοδύτες. Τα βίντσια, οι αλυσίδες, οι γερανοί, και τα κατάρτια ήταν καλυμμένα από θαλάσσιους οργανισμούς. Στο πλησιέστερο σημείο η καρίνα του Tokai Maru απείχε λιγότερο από 2 μέτρα από την πρύμνη του Cormoran. Έτσι ένας δύτης θα μπορούσε να ακουμπάει με το ένα χέρι στο ένα ναυάγιο και με το δεύτερο στο άλλο. Είναι το μοναδικό σημείο στον κόσμο όπου τα ναυάγια δύο πλοίων από τους δύο Παγκόσμιους Πολέμους βρίσκονται τόσο κοντά. Το πλοίο Cormoran είχε υποστεί μεγαλύτερη φθορά από τον μακρύτερο χρόνο που βρισκόταν στο βυθό και γι' αυτό παρουσίαζε μικρότερο ενδιαφέρον.

Το μεσημβρινό φαγητό στο πλοίο ήταν πολύ καλό, αλλά, όπως ήταν φυσικό, το μενού ήταν γιαπωνέζικο. Η μεγαλύτερη πρωτοτυπία ήταν ότι είχαν ετοιμάσει ένα μεγάλο BBQ και έψηναν κρέας επάνω στη θράκα. Ο πλοίαρχος του σκάφους ήταν Ιάπωνας και είχε πάρει μαζί του την κόρη του, η οποία τον βοηθούσε. Το πλήρωμα και οι αυτοδύτες ήταν όλοι Ιάπωνες. Οι μόνοι μη Ιάπωνες ήταν οι δυο Αμερικανοί divemasters (που ήταν αξιωματικοί βατραχάνθρωποι) κι εγώ.

Η απογευματινή κατάδυση προβλεπόταν να γίνει σ' ένα σημείο εκεί κοντά και εν πάση περιπτώσει όχι μακριά από την είσοδο του λιμανιού Apra. Γι' αυτό τον λόγο δεν περίμενα να δω πολλή θαλάσσια ζωή, γιατί όλοι γνωρίζουμε ότι η μόλυνση κοντά στα λιμάνια συνήθως καταστρέφει τα πάντα.

Προς μεγάλη μου έκπληξη, μόλις έπεσα στο νερό αντίκρισα έναν ωραιότατο βυθό, γεμάτο κοράλλια και απίστευτα πολλά πανέμορφα ψάρια. Όταν αρχίσαμε δε να τα ταΐζουμε, αυτά άρχισαν να στριφογυρίζουν ολόγυρά μας, να μας πλησιάζουν άφοβα και ν' αρπάζουν το φαγητό κυριολεκτικά από τα χέρια μας. Αν δεν φορούσαμε χονδρά γάντια, σίγουρα θα μας δάγκωναν τα δάχτυλα. Το θέαμα ήταν εντυπωσιακό. Δεν χόρταινα να βλέπω και δεν προλάβαινα να φωτογραφίζω με τη στεγανή υποβρύχια μηχανή Nikonos. Ήταν ένα αεικίνητο, πολύχρωμο, θαλάσσιο μπαλέτο. Με κάθε καινούργια ποσότητα που βγάζαμε από την τσέπη του BC μας τα ψαράκια άλλαζαν συγχρόνως κατεύθυνση και ορμούσαν όλα μαζί προς το σημείο όπου υπήρχε η τροφή. Τέτοιο απόλυτο συγχρονισμό θα τον ζήλευαν ακόμη και οι χορευτές του Μπολσόι. Η τελευταία κατάδυση αυτού του μεγάλου και επεισοδιακού ταξιδιού ήταν μία από τις ωραιότερες!! Επειδή το βάθος μας δεν ήταν πολύ μεγάλο (το πολύ 20 μέτρα) η διάρκεια της κατάδυσης ήταν πάνω από μία ολόκληρη ώρα, χρονομετρημένη αυτομάτως και με ακρίβεια από το ειδικό ρολόι καταδύσεων Citizen.

Με το λεωφορείο γυρίσαμε πίσω στο dive center, όπου σφράγισα το log book των καταδύσεών μου κι αγόρασα διάφορα χρήσιμα είδη (όπως π.χ. ένα ειδικό πλαστικό σπιράλ που καλύπτει και προστατεύει από τη φθορά τους σωλήνες του ρυθμιστή).

Επιστρέφοντας στο ξενοδοχείο έπλυνα καλά τον εξοπλισμό μου και τον έβαλα αμέσως να στεγνώσει για το μεγάλο ταξίδι της επιστροφής. Κατόπιν ξεκίνησα για να κάνω μια βόλτα να δω λίγο το Guam. Οι αποστάσεις ήταν τεράστιες και θα ήταν χρήσιμο ένα αυτοκίνητο για όποιον επιθυμεί να επισκεφθεί τα αξιοθέατα. Εγώ είχα λίγη ώρα στη διάθεσή μου και δεν άξιζε τον κόπο να νοικιάσω αμάξι. Προχώρησα προς την παραλία. Το Guam ήταν τόπος διακοπών, κυρίως για τους Ιάπωνες. Στην πλαζ υπήρχαν πολλοί λουόμενοι, ενώ άλλοι έκαναν wind surf, κανό ή θαλάσσιο ποδήλατο με τις 3 μεγάλες ρόδες. Κατά μήκος της παραλίας υπήρχαν πολλά μεγάλα ξενοδοχεία Hilton, Dai I chi, Pacific Star κ.λπ. με ωραίους κήπους, πισίνες και μπαρ. Όλα ήταν στολισμένα με χριστουγεννιάτικο διάκοσμο. Εκτός από τα φωτισμένα με πολύχρωμα λαμπάκια δέντρα, υπήρχαν πολλές φωτεινές γιρλάντες, ολόκληροι κήποι φωτισμένοι με χιλιάδες μικροσκοπικά λευκά λαμπιόνια, αλλά το πιο εντυπωσιακό ήταν ένα χριστουγεννιάτικο δένδρο φτιαγμένο εξ ολοκλήρου από εκατοντάδες ινδικές καρύδες συνδεδεμένες μεταξύ τους, ώστε να σχηματίζουν μια πελώρια πυραμίδα σε σχήμα έλατου. Αυτό το "δένδρο" από coconut μαζί με το "δένδρο" από λευκά κοράλλια στο Τruk Lagoon ήταν τα πιο πρωτότυπα Χριστουγεννιάτικα δένδρα που έχω δει στη ζωή μου.

Εκτός από τα καταστήματα στους δρόμους, υπήρχαν επίσης καταστήματα και σε όλα τα μεγάλα ξενοδοχεία. Το βράδυ έφαγα στον πλούσιο μπουφέ του Hilton και μετά πήγα στο δωμάτιο για το άχαρο έργο της ετοιμασίας των αποσκευών. Συσκεύασα τα διάφορα πράγματα κατά τον καλύτερο τρόπο, αλλά παρόλα αυτά η λαβή της υποβρύχιας βιντεοκάμερας χτυπήθηκε στη διαδρομή και στράβωσε, όπως διαπίστωσα αργότερα, με αποτέλεσμα να μην ξεβιδώνουν οι βίδες που την στερέωναν επάνω στην κάμερα.

Η πρωινή έγερση ήταν σε βάρβαρη ώρα, όπως συνήθως. Το πρώτο ξυπνητήρι των 3:50 ούτε που το άκουσα. Ξύπνησα, όμως, με το δεύτερο στις 4:00 ακριβώς. Έφθασα στο αεροδρόμιο στις 5:15 και η πτήση έφευγε στις 7:30! Προς μεγάλη μου έκπληξη, στο γκισέ της Air Micronesia υπήρχε ήδη μια τεράστια ουρά που προχωρούσε βραδύτατα. Γιατί αποτελείτο κυρίως από Φιλιππινέζους, που επέστρεφαν στη Μανίλα μετά από μακροχρόνια απουσία και είχαν μαζί τους εκτός από βαλίτσες κι ένα σωρό μεγάλα κιβώτια, δέματα, καλάθια, μπαούλα & χαρτοκιβώτια. Προς στιγμή "τα χρειάστηκα". Φοβήθηκα μήπως δεν κατάφερνα να επιβιβαστώ στο αεροπλάνο.

Να γιατί αυτή η περιβόητη πτήση ήταν γεμάτη δυόμιση μήνες πριν, όταν προσπαθούσα να βρω θέση από την Αθήνα. Αυτό κανονικά δεν επιτρέπεται όταν υπάρχει ενδιάμεση στάση σε αεροδρόμιο με παραμονή πάνω από 4 ώρες. Κι εγώ είχα δύο μεγάλες στάσεις: στη Μanila (7 ώρες) και στη Σιγκαπούρη (6 ώρες).

Όταν έφτασε η σειρά μου, είπα στον υπάλληλο ότι δεν είχα βίζα για τις Φιλιππίνες και ότι με την ανώμαλη κατάσταση που επικρατούσε εκεί μετά το αιματηρό πραξικόπημα κινδύνευα να μπλέξω άσχημα. Με λυπήθηκε, λοιπόν, κι έστειλε τις αποσκευές κατευθείαν στην Ελλάδα. Με μεγάλη ανακούφιση που ξεφορτώθηκα το τεράστιο βάρος, προχώρησα για την αίθουσα transit. Ένας πρόσθετος λόγος που ήθελα να απαλλαγώ από τις βαλίτσες είναι ότι στη Μανίλα και ιδίως στη Σιγκαπούρη υπήρχε αυστηρός έλεγχος του βάρους. Έτσι, η ανώμαλη κατάσταση και τα θλιβερά γεγονότα μού βγήκαν σε καλό! Γλίτωσα μια μεγάλη ταλαιπωρία να παραλαμβάνω, να μεταφέρω και να σέρνω επί ώρες μαζί μου στα αεροδρόμια το μεγάλο φορτίο.

Η πρώτη αναμονή μου ήταν στο Guam, περίπου δυο ώρες. Ευτυχώς, λειτουργούσαν οι τεράστιοι ανεμιστήρες που αντικαθιστούσαν το air condition, γιατί η ζέστη ακόμη και τόσο πρωί ήταν αποπνικτική.

Μέσα στο αεροπλάνο ήμουν ο μόνος λευκός, αληθινά πρωτοφανής εμπειρία! Μέχρι τότε μου είχε συμβεί να είμαι ο μόνος λευκός σ' ένα λεωφορείο ή σ' ένα τρένο, ποτέ όμως σε τζετ. Προσγειωθήκαμε στη Μανίλα με δέος, μη γνωρίζοντας τι κατάσταση θα υπήρχε στο αεροδρόμιο. Επικρατούσε ηρεμία, αλλά υπήρχαν πολλοί ένοπλοι φρουροί που απαγόρευαν τη διέλευση σε ορισμένες περιοχές του κτιρίου. Κατά τα λοιπά όλες οι υπηρεσίες και τα καταστήματα λειτουργούσαν κανονικά. Η πρώτη μου δουλειά μόλις έφθασα εκεί ήταν να επιδιώξω να φύγω με μια προηγούμενη πτήση για Σιγκαπούρη, η οποία γνώριζα ότι έφευγε μιάμιση αντί για επτά ώρες αργότερα. Έδωσα το εισιτήριό μου σε μια συνοδό εδάφους. Εκείνη το πήρε και πήγε να συμβουλευθεί κάποιον ανώτερο. Τελικά, μου έδωσαν θέση στο πρώτο αεροπλάνο. Φεύγοντας πεντέμισι ώρες νωρίτερα, μείωνα σημαντικά τις πιθανότητες να μπλέξω και να κολλήσω εκεί από κάποια ενδεχόμενη επίθεση των πραξικοπηματιών. Αγόρασα μερικά θαυμάσια όστρακα και μπήκα στο αεροπλάνο.

Στη Σιγκαπούρη είχα πολλές ώρες στη διάθεσή μου και ήθελα να πεταχτώ μέχρι την πόλη, αλλά υπολόγισα ότι δεν άξιζε τον κόπο (βίζα, ταξί, φόροι αεροδρομίου, διατυπώσεις κ.λπ.). Άλλωστε στη Σιγκαπούρη είχα πάει ένα σωρό φορές... Προτίμησα να μείνω, να περιεργαστώ και να ψωνίσω στο αεροδρόμιο. Τηλεφώνησα ευκολότατα στην Αθήνα, με τις άψογες τηλεπικοινωνίες που διέθεταν. Το αεροδρόμιο ήταν πεντακάθαρο, με ωραιότατα φυτά, πολλούς διακοσμητικούς καταρράκτες, παιδικές χαρές για να απασχολούνται τα παιδιά, πολυτελή σαλόνια, υγειονομική υπηρεσία, τελειότατο σύστημα πληροφοριών, σινεμά και ειδικές δωρεάν προσφορές για όσους διέκοπταν την πτήση τους για να επισκεφθούν την πόλη, καθώς και λαχείο με πλούσια δώρα, ώστε να ενισχυθεί ο τουρισμός τους. Υποθέτω ότι τώρα που η πόλη έγινε πασίγνωστη αυτές οι προσφορές δεν ισχύουν πια... Πήρα ένα ποτό σ' ένα από τα μπαρ κι άρχισα να κάνω βόλτα στα καταστήματα. Ευτυχώς που είχα αγοράσει το μεταλλικό καρότσι για να μεταφέρω τη βιντεοκάμερα και τον υπόλοιπο βαρύ εξοπλισμό μου. Αλλιώς, θα ήταν αδύνατο να κάνω βόλτες. Αγόρασα ένα ρολόι πιλότου, ένα ζεύγος ελαφρά κιάλια για την ορειβασία και παιγνίδια για τα παιδιά. Χαζεύοντας στα καταστήματα και μέσα στο ωραίο περιβάλλον του αεροδρομίου οι ώρες κύλησαν ευχάριστα. Η Σιγκαπούρη ήταν υπόδειγμα κράτους που λειτουργούσε άψογα.

Το αεροπλάνο Jumbo 747 της Singapore Airlines ξεκίνησε στην ώρα του. Το ταξίδι ήταν μακρύ και η ενδιάμεση προσγείωση στο Κάιρο το έκανε ακόμα μακρύτερο. Προσγειώθηκα στην Αθήνα τα ξημερώματα της Δευτέρας 11.12.89, στις 6:30, έχοντας ξεκινήσει τα ξημερώματα του Σαββάτου. Ένα τσουχτερό κρύο με υποδέχθηκε στο αεροδρόμιο μετά από ένα μήνα υγρής, τροπικής ζέστης. Και φυσικά οι γνωστές ελληνικές συνθήκες: έλλειψη καροτσιών, καθυστέρηση για να πάρουμε τις αποσκευές και βλοσυροί, αγενείς τελωνειακοί. Φθάνοντας στο σπίτι, έκανα ένα ντους, έπαιξα για λίγο με τα δυο πιτσιρίκια μου και μετά αμέσως αναχώρησα για το γραφείο…..

Υ.Γ.

Σ' αυτό το ταξίδι είδα για πρώτη φορά διπλοκάμπινο pick-up αυτοκίνητο, που στην Ελλάδα τότε δεν υπήρχαν, γιατί έπρεπε να πληρώσεις τους φόρους και για Ι.Χ. και για φορτηγάκι! Αθάνατη ελληνική γραφειοκρατία...

Πνευματικά δικαιώματα adventurouslife.gr