Στο βυθισμένο αεροπλάνο

Σε δέκα λεπτά περίπου ο καπετάνιος "έκοψε" το γκάζι της μηχανής στο ρελαντί. Υπέθεσα ότι υπήρχε κάποιο στενό πέρασμα και φοβόταν μήπως το σκάφος χτυπήσει σε κανένα κοραλλιογενή ύφαλο. Η έκπληξή μου ήταν μεγάλη όταν έμαθα ότι στο σημείο αυτό ήταν βυθισμένο ένα ιαπωνικό αεροπλάνο τύπου Ζero, από αυτά που χρησιμοποιούσαν οι φοβεροί καμικάζι στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ξαναβάλαμε τις καταδυτικές στολές και σ' ελάχιστα λεπτά βρεθήκαμε στο νερό. Το αεροπλάνο βρισκόταν σε μικρό βάθος και ήταν κατασκευής εργοστασίου Mitsubishi, τύπου Α6Μ. Τότε είχε κάνει αναγκαστική προσθαλάσσωση και πια βρισκόταν "καθισμένο" επάνω σ' ένα στρώμα δακτυλιοειδών κοραλλιών σε επίπεδο βυθό. Στην ουρά και στην κυρίως άτρακτο, στο πίσω μέρος, φαίνονταν καθαρά οι τρύπες από τη ριπή που το έριξε. Και παρά τα 45 χρόνια που είχαν περάσει, διατηρείτο σε καλή κατάσταση. Το γεγονός ότι το cockpit δεν ήταν παραμορφωμένο σε συνδυασμό με το μικρό βάθος με οδήγησαν στο λογικό συμπέρασμα ότι ο πιλότος μάλλον σώθηκε.

Στο αεροπλάνο δεν είχαν επικαθήσει θαλάσσιοι οργανισμοί. Τα κουφάρια των βυθισμένων αεροπλάνων (κατ' αντίθεση προς τα ναυάγια των πλοίων) πολύ σπάνια και σε μικρό ποσοστό καλύπτονται από θαλάσσια ζωή. Βέβαια, μέσα στο αεροπλάνο κυκλοφορούσαν ωραιότατα μικρά μπλε ψαράκια. Μερικά ξεπρόβαλλαν από την τρύπα του σωλήνα του χειριστηρίου. Φυσικά το αεροπλάνο ήταν μονοθέσιο και η θέση του πιλότου διατηρείτο ακόμη άθικτη. Επίσης, εντυπωσιακό ήταν ότι σώζονταν ανέπαφα τα πριτσίνια που ένωναν τις λαμαρίνες της ατράκτου και των φτερών. Με τόσα ναυάγια πλοίων, υποβρυχίων και αεροπλάνων στις αβαθείς θάλασσες της περιοχής αυτής είναι αναμενόμενο να πηγαίνουν κάθε χρόνο πολλοί ιάπωνες επισκέπτες σ' όλα αυτά τα νησιά. Μπορεί να τα επισκέπτονται για να δουν τα μέρη όπου χάθηκαν προσφιλή τους πρόσωπα. Άλλωστε, στη διάρκεια του πολέμου, πολλές χιλιάδες ιάπωνες στρατιώτες είχαν μείνει, επί μεγάλο διάστημα, στην περιοχή αυτή του Ειρηνικού και είναι πιθανό να αισθάνονται νοσταλγία.

Από τις πολλές ώρες στη θάλασσα και στη λίμνη είχα μουλιάσει. Με πονούσαν τα δάκτυλα και το δέρμα μου είχε γίνει κυματοειδές… Μετά από μια τόσο πλήρη ημέρα κατάλαβα γιατί τα νησιά Palau θεωρούνται ως ένα από τα 7 θαύματα του υποβρύχιου κόσμου.

Γυρίζοντας στο ξενοδοχείο, έμαθα την ευχάριστη είδηση ότι επιτέλους μού βρήκαν θέση στην περίφημη πτήση της επιστροφής Guam - Manila. Ένα από τα επιχειρήματα που είχα χρησιμοποιήσει ήταν ότι είχα εισιτήριο μόνο για μια συγκεκριμένη πτήση Manila - Αθήνα και ότι αν έφθανα αργότερα θα την έχανα, ενώ αν έφθανα νωρίτερα θα ήμουν αναγκασμένος να κοιμηθώ στο αεροδρόμιο, ελλείψει βίζας! Τέλος καλό, όλα καλά!

Μετέφερα όλο τον εξοπλισμό (όπως άλλωστε κάθε μέρα) στο δωμάτιο για πλύσιμο, σκούπισμα και φόρτιση μπαταριών. Όταν τελείωσα, πήγα να απολαύσω το ηλιοβασίλεμα πίσω από τα φοινικόδενδρα, πίνοντας ένα κοκτέιλ. Και μετά... δουλειά μέχρι "βαθειάς νυκτός", για να γράψω τις σημειώσεις από τις εμπειρίες της ημέρας. Γράφοντας δεν πήρα χαμπάρι ότι πέρασε η ώρα κι έκλεισε η κουζίνα του ξενοδοχείου! Έτσι αρκέστηκα σ' ένα απλό τοστ.

Κοραλλιογενής σήραγγα και κατακόρυφος γκρεμός

Πέμπτη, 23.11.1989, Palau

Η πρωινή κατάδυση πραγματοποιήθηκε στο «Siaes Tunnel». Όταν πέσαμε στο νερό ο divemaster μάς είπε να περιμένουμε μέχρι να βεβαιωθεί ότι ήμασταν στο σωστό σημείο. Εκείνος έκανε μια γρήγορη ανιχνευτική βουτιά, ενώ οι υπόλοιποι περιμέναμε στην επιφάνεια. Με τη θαλασσοταραχή και με όλο τον εξοπλισμό μας η αναμονή ήταν φοβερά κουραστική, επειδή προσπαθούσαμε να κρατηθούμε από το σκάφος, το οποίο σκαμπανέβαζε. Τελικά, το τούνελ βρέθηκε. Επρόκειτο για μια επιμήκη σπηλιά σαν τούνελ, που ανοιγόταν επάνω στον κατακόρυφο κοραλλιογενή τοίχο.

Ολόκληρη η ομάδα προχώρησε προς το εσωτερικό. Τα ανοίγματα ήταν 3, άρχιζαν σε βάθος 27 μέτρων περίπου και έφθαναν μέχρι τα 40 μέτρα. Μέσα το τούνελ ήταν πολύ ευρύχωρο. Είχε περίπου 10 μ. διάμετρο και 35 μ. μήκος. Η οροφή του ανέβαινε σε ύψος αρκετά ψηλότερα από τις εισόδους, ενώ το φως που έμπαινε απ' αυτές ήταν λιγοστό. Κοντά στις εισόδους και στο κέντρο επικρατούσε μισοσκόταδο, ενώ στις απομακρυσμένες περιοχές και στις εσοχές απόλυτο σκοτάδι. Ανάβοντας τον προβολέα της κάμερας, μπόρεσα ν' απολαύσω τον υπέροχο διάκοσμο. Τα εσωτερικά τοιχώματα καλύπτονταν από δενδροειδή, μαύρα κοράλλια και γιγαντιαίες γοργόνιες, σαν βεντάλιες, σε χρώμα πορτοκαλί και κίτρινο. Πολλά ψάρια, ζαλισμένα από το αναπάντεχο δυνατό φως, άρχισαν να κινούνται πάνω- κάτω φοβισμένα.

Σε λίγο βγήκαμε από ένα άνοιγμα ξανά έξω. Ακολουθήσαμε το κατακόρυφο κοραλλιογενές τοίχωμα σ' ένα μέσο βάθος 30 μέτρων (drift dive). Το θέαμα ήταν συναρπαστικό και η ορατότητα αρκετά καλή. Εξισορρόπησα τελείως το βάρος μου με το ρυθμιστή πλευστότητας κι άρχισα να αιωρούμαι ακίνητος κοντά στον τοίχο, χαζεύοντας κάτω βαθιά προς το χάος. Η όρασή μου έφθανε τουλάχιστον 100 με 120 μέτρα βαθύτερα. Έβλεπα μια σκούρα μπλε απεραντοσύνη, η οποία διακοπτόταν μόνο από τις μαύρες σιλουέτες μεγάλων πελαγίσιων ψαριών. Θυμάμαι έντονα το δέος που είχα αισθανθεί όταν βρέθηκα για πρώτη φορά σε τόσο απότομο κατακόρυφο τοίχωμα που δεν φαινόταν ο βυθός. Νόμιζα ότι κάτι θα με τραβήξει προς τα κάτω, ότι θα με ρουφήξει αυτό το χάσμα που δεν είχε τέρμα. Το αίσθημα ενός είδους ιλίγγου που ένιωθα ήταν όπως ακριβώς εκείνο που νοιώθουν σχεδόν όλοι στο χείλος ενός γκρεμού στην ξηρά. Χώρια που υποσυνείδητα περνούσε από το μυαλό η μακάβρια ιδέα ότι κάποιο κήτος θα ξεπρόβαλε ξαφνικά από τα βάθη του ωκεανού. Όμως, όλα τα συνηθίζει κανείς...

Όταν πέρασε η ώρα ανεβήκαμε στην επιφάνεια και μετά την επιβίβασή μας στο σκάφος ο καπετάνιος μάς πήγε για πρόχειρο μεσημβρινό φαγητό σ' ένα μικρό ερημικό νησάκι. Στην παραλία είχε άσπρη, λεπτή, κοραλλιογενή άμμο. Στις δύο άκρες της αμμουδιάς άρχιζε ο συμπαγής βράχος που χαρακτηρίζει όλα αυτά τα νησιά. Ακριβώς γι' αυτό άλλωστε ονομάζονται Rock Islands. Ο βράχος, από την επιφάνεια μέχρι ένα μέτρο πάνω από τη θάλασσα, είχε παντού μια εσοχή βάθους δύο μέτρων περίπου. Το θέαμα ήταν εντυπωσιακό, σχεδόν μοναδικό στο κόσμο. Προχώρησα κατά μήκος της παραλίας, περπατώντας μέσα στο νερό, θαυμάζοντας και φωτογραφίζοντας αυτή την ιδιορρυθμία της φύσης. Πού και πού υπήρχε και κάποια ρωγμή, που το νερό την είχε μεταβάλει σε μικρή θαλασσοσπηλιά στρωμένη με λευκή άμμο. Ήταν μια απίθανη κρυψώνα, ένα ασφαλές καταφύγιο. Όλο το νησί ήταν καταπράσινο με οργιώδη τροπική βλάστηση. Τα κλαδιά των δένδρων σκέπαζαν ακόμη και την αμμουδιά και προεξείχαν πολύ μέσα στη θάλασσα. Ένα πραγματικά παραδεισιακό κι ανέγγιχτο νησάκι, που πολύς κόσμος θα έκανε ολόκληρο ταξίδι μέχρις εκεί μόνο και μόνο για να το απολαύσει. Κι εμείς το βλέπαμε απλώς ως μια ανάπαυλα και ξεκούραση ανάμεσα σε δύο καταδύσεις…

Μετά το φαγητό προχώρησα λίγο προς το εσωτερικό του νησιού, όσο μου το επέτρεπε η βλάστηση. Σε λίγο διέκρινα μια μεγάλη πέτρα, στην οποία ήταν γραμμένη με δυο λόγια μια αληθινή ιστορία: Γύρω στα 1700 ένα αγγλικό πλοίο ναυάγησε στους κοραλλιογενείς υφάλους της περιοχής. Όσοι σώθηκαν από το πλήρωμα βγήκαν στο νησί, όπου έμειναν μέχρις ότου κατάφεραν να φτιάξουν ένα μικρό σκάφος και να ταξιδέψουν.

Ο καπετάνιος μας πήρε ένα ματσέτε (μεγάλο μαχαίρι) και άρχισε να καθαρίζει μια φυτρωμένη καρύδα. Έκοψε το βλαστάρι, έβγαλε το φλοιό και την άνοιξε. Μέσα δεν είχε χυμό αλλά μια αφρώδη λευκή μάζα. Μού έδωσε λίγο να φάω. Είχε μια γεύση που έμοιαζε με αμύγδαλο. Μού είπε ότι η καρύδα τρώγεται, έστω και αν έχει βγάλει φύτρο.

Βαθιά χαράδρα στο βυθό

Η απογευματινή κατάδυση ήταν στο «Aulong Channel», ένα κανάλι ανάμεσα σε δύο νησάκια, σαν χαράδρα. Ο αρχηγός μας (divemaster) είχε αισθανθεί πόνο στο αφτί και γι' αυτό δεν βούτηξε μαζί μας.

Όπως σε κάθε κατάδυση, θέλησα να πάρω την κάμερα από το σκάφος αφού πρώτα έπεσα στη θάλασσα, ώστε να μην πάθει ζημιά από την απότομη πτώση. Αυτή τη φορά όμως, όταν βγήκα στην επιφάνεια, είδα ότι το φοβερό ρεύμα με είχε παρασύρει κάπου 15 μέτρα μακριά από το σκάφος. Άρχισα να κολυμπώ με όλη μου τη δύναμη. Στάθηκε αδύνατο να φθάσω το σκάφος! Έτσι, φώναξα ότι εγκαταλείπω την κάμερα και καταδύθηκα γρήγορα προς τα βαθιά, για να γλιτώσω από αυτό το "θαλασσινό ορμητικό ποτάμι".

Συνάντησα μια εντυπωσιακή χαράδρα με πολύ ζωντανό βυθό. Το ρεύμα μάς παρέσερνε όλους και δεν κάναμε καμιά προσπάθεια να κολυμπήσουμε. Απλά απολαμβάναμε το θέαμα και χρησιμοποιούσαμε τα πτερύγια μόνο ως πηδάλια, για να στρίβουμε. Το να προχωράς ταχύτατα και τελείως άκοπα, χωρίς να κάνεις την παραμικρή κίνηση, είναι μία μοναδική εμπειρία, αφού το υποβρύχιο τοπίο ξετυλίγεται ταχύτατα μπροστά στα έκθαμβα μάτια σου, σαν να βλέπεις ταινία!

Είδαμε πολλά μαλακά κοράλλια, κυρίως σε χρώματα λευκό και βιολετί, σαν τις βιολέτες του Πάσχα. Το πιο εντυπωσιακό ήταν καμιά πενηνταριά παπαγαλόψαρα, όλα στο ίδιο χρώμα και στο ίδιο μέγεθος, που στριφογύριζαν στην περιοχή όχι σαν κοπάδι αλλά το καθένα μόνο του. Κι ήταν τελείως άφοβα (ή μήπως απονήρευτα;). Έρχονταν καταπάνω μας και καμιά φορά μάλιστα έφθαναν, θρασύτατα, να δαγκώσουν τα πτερύγιά μας! Κυριολεκτικά έσκασα που δεν είχα μαζί μου ούτε φωτογραφική μηχανή ούτε βιντεοκάμερα. Ένα ακόμη ωραιότατο θέαμα αποτελούσαν κάτι πολύ μεγάλα μαλακά κοράλλια σε σχήμα μικρού δένδρου, που είδα για πρώτη φορά, οι κορμοί των οποίων ήταν χονδροί, σε λευκό χρώμα, και τα φύλλα καφεπράσινα. Καθώς το ρεύμα του νερού ήταν ισχυρό, παρέσυρε τα φύλλα πότε δεξιά πότε αριστερά. Ήταν σαν δένδρα που τα φυσούσε ο άνεμος.

Λίγο πιο κάτω η χαράδρα του τούνελ χωριζόταν στα δύο. Ακόμη παραπέρα τα κοράλλια ήταν σαν απομονωμένες νησίδες και όχι ένα συνεχές τοίχωμα, που σχημάτιζε μέχρις εκεί την πλαγιά της χαράδρας. Όλο το ενδιάμεσο ήταν στρωμένο με λευκή κοραλλιογενή άμμο. Και καθώς οι νησίδες των κοραλλιών ήταν πιο σκούρες και τα κοράλλια ανέμιζαν, όλο το θέαμα θύμιζε χιονισμένη πλαγιά με συστάδες δένδρων και θάμνων.

Υπέροχη κοραλλένια αψίδα

Μετά την κατάδυση πήγαμε για απλή βουτιά με μάσκα και πέδιλα στο «Soft Coral Arch» (= Αψίδα των Μαλακών Κοραλλιών). Στο σημείο αυτό ο βράχος έχει δημιουργήσει μια φυσική αψίδα, γεφυρώνοντας δύο νησάκια ενώ από κάτω περνάει η θάλασσα. Η αψίδα απείχε από το νερό 1,5 μ. και συνέχιζε κάτω απ' αυτό άλλα 4-5 μ. Κάτω από την αψίδα υπήρχαν κάθε λογής μαλακά, σαν βελούδο, κοράλλια, μήκους 10-35 εκατοστών, με ζωηρά χρώματα: μπλε, βυσσινί, πορτοκαλί, ροζ, κίτρινο, κρεμ, λευκό και βιολετί. Τα χρώματα ήταν τόσο πολλά που νόμιζες ότι κολυμπούσες μέσα σ' έναν ανθόκηπο!

Φεύγοντας από το Soft Coral Arch το σκάφος μάς…. επιφύλασσε μια έκπληξη: Η μηχανή του άρχισε να λειτουργεί ανώμαλα και σε λίγο σταμάτησε. Η αιτία ήταν ότι είχε μπει νερό στη βενζίνη. Καταφέραμε, ευτυχώς, να καθαρίσουμε τα φίλτρα και τα σωληνάκια και προχωρήσαμε χωρίς άλλη καθυστέρηση. Η διαδρομή ανάμεσα στις εκατοντάδες νησάκια με τις στενές διαβάσεις, τις αψίδες, τις λιμνοθάλασσες ήταν ένας πραγματικός λαβύρινθος που ούτε με τα φιόρδ μπορεί να συγκριθεί. Πολύ συχνά βρισκόμασταν κυκλωμένοι ολόγυρα από καταπράσινους βράχους χωρίς να φαίνεται κανένα ίχνος περάσματος, σαν να ήμασταν μέσα σε μια μικρή λίμνη. Κι όμως, ως δια μαγείας, φτάνοντας κοντά διαπιστώναμε ότι τα νησάκια άφηναν μεταξύ τους κάποιο στενό πέρασμα. Η διαδρομή, με το σκάφος να έχει αναπτύξει ιλιγγιώδη ταχύτητα στο "σμαραγδένιο" νερό και να περνά ξυστά δίπλα από τα νησάκια χωρίς κανένα άλλο σκάφος τριγύρω, ήταν μία εμπειρία μαγευτική!

Στην πρωτεύουσα Koror

Μετά την απαραίτητη φροντίδα του καταδυτικού εξοπλισμού αποφάσισα να πάω μια βόλτα στην πόλη. Ο περίπατος, όμως, αποδείχθηκε μια τεράστια διαδρομή, γιατί, ενώ η απόσταση σε ευθεία γραμμή ήταν μικρή, ο δρόμος έκανε έναν τεράστιο κύκλο γύρω από μια λιμνοθάλασσα.

Στη διαδρομή είδα ένα μεγάλο καναπέ σε μια στάση του λεωφορείου, φτιαγμένο από θεόρατα καλάμια μπαμπού, ο οποίος είχε κατασκευαστεί για την άνεση των επιβατών που περίμεναν. Πιο κάτω είδα επάνω σ' ένα δένδρο ένα κατακόκκινο λουλούδι, το οποίο ονομάζεται lipstick. Σ' όλη τη διαδρομή άκουγα και τα περίεργα βατράχια, που έκαναν τσίου-τσίου, σαν να 'ταν πουλιά.

Τα σπίτια, όπως γίνεται συνήθως στις τροπικές χώρες, ήταν στερεωμένα επάνω σε πασσάλους, για να αποφεύγεται η εισροή πολλών υδάτων. Είδα ότι κι εκεί χρησιμοποιούσαν πολύ συχνά κυματοειδή λαμαρίνα στις σκεπές, που είναι βέβαια βολική και φθηνή αλλά με τη χρήση της καταστρέφεται το περιβάλλον και χάνεται η παραδοσιακή αρχιτεκτονική με τις χαρακτηριστικές ψάθινες σκεπές. Τα σπίτια μετατρέπονται σε αποκρουστικά κατασκευάσματα και δυστυχώς αυτή η "επιδημία" εξαπλώνεται παντού...

Τα μικρά νησιά που ήταν γύρω από την πρωτεύουσα Koror, συνδέονταν μεταξύ τους με δρόμους επάνω σε επιχωματωμένες γέφυρες (cause-way). Από ένα σημείο της διαδρομής η θέα προς τα καταπράσινα Rock Islands ήταν υπέροχη. Περπάτησα πάνω από μιάμιση ώρα και στο μεταξύ νύχτωσε. Άλλωστε στις τροπικές χώρες το σούρουπο διαρκεί ελάχιστα. Έψαχνα να βρω τρόπο για να επιστρέψω. Κάποια στιγμή είδα ένα ταξί παρκαρισμένο στην άκρη του δρόμου με αναμμένα τα φώτα και έναν μαύρο να κάθεται στο τιμόνι. Θέλησα να τον ρωτήσω αν είναι ελεύθερος, αλλά επειδή γνώριζα τα προβλήματα ανεξαρτησίας που είχαν με τις ΗΠΑ, τον ρώτησα πιο ευγενικά, ώστε να αποφύγω τυχόν παρεξήγηση:

«Is this taxi free?»

Και τι νομίζετε ότι μου απάντησε;

«Νο, You have to pay»!

Η διαδρομή μέχρι το ξενοδοχείο μου κόστισε δυο δολάρια.

Το βράδυ στο μενού του ξενοδοχείου είδα, προς μεγάλη μου έκπληξη, να περιέχεται και greek salad! Ήταν μια άψογη χωριάτικη σαλάτα, με φέτα, ελιές, πιπεριά κ.λπ. στη μέση του Ειρηνικού! Μόνο που είχε και σελινόριζα. Το μυστήριο λύθηκε όταν έμαθα ότι ο αρχιμάγειρας, που ήταν Βέλγος, είχε δουλέψει για πολύ καιρό στην Ελλάδα. Τι μικρός που είναι τελικά ο κόσμος!

Στη Γαλάζια Γωνιά και στο Μεγάλο Βάραθρο

Παρασκευή, 24.11.1989, Palau

Ο Εγγλέζος divemaster Gush εξακολουθούσε να είναι άρρωστος από το αφτί του και τον αντικατέστησε ο Γερμανός Rainer. Από την πρώτη στιγμή φάνηκε η διαφορά: Μας ζήτησε τις certification cards (πλαστικά διπλώματα) των καταδύσεων για να τις ελέγξει και μετά μας χώρισε σε ζεύγη. Η πρωινή κατάδυση ήταν στη γνωστή Blue Corner (Γαλάζια Γωνιά). Η ορατότητα ήταν καλή και το θέαμα, όπως πάντα, συναρπαστικό. Κάναμε drift dive. Τα πιο σημαντικά αξιοθέατα ήταν ένας καρχαρίας, δυο τεράστια ψάρια-Ναπολέων και ένα πυκνό κοπάδι barracuda.

Βγαίνοντας στην επιφάνεια, το σκάφος δεν ήταν εκεί κοντά. Φαίνεται ότι μας έχασε σε κάποιο σημείο της διαδρομής. Άργησε πολύ μέχρι να μας εντοπίσει, αν και σφυρίζαμε με τις σφυρίχτρες. Ευτυχώς που η θάλασσα ήταν ήρεμη!

Για φαγητό πήγαμε στο γειτονικό νησάκι με τους κοφτερούς βράχους. Εκεί βρισκόταν ήδη μια μεγάλη ομάδα γιαπωνέζων αυτοδυτών. Οι Ιάπωνες ήταν νέοι, αλλά όχι και τόσο ώστε η ηλικία τους να δικαιολογεί τα βλακώδη και χοντροκομμένα αστεία που έκαναν μεταξύ τους.

Η απογευματινή κατάδυση έγινε ξανά στο Big Drop Off. Ήταν πλουσιότατη και σε θέαμα και σε διάρκεια, αφού πλησίασε τη μία ώρα. Αρχικά κινηθήκαμε κατά μήκος του τοίχου, σε βάθος που κυμαινόταν από 15 μέχρι 19 μέτρα και μετά επιστρέψαμε προς τα πίσω, σε βάθος 9 μέτρων. Δυστυχώς, η καινούργια μπαταρία που έβαλα στη βιντεοκάμερα ήταν σχεδόν άδεια και έτσι δεν μπόρεσα να βιντεοσκοπήσω όσο ήθελα. Είδαμε ένα λιονταρόψαρο (lionfish), έναν καρχαρία, πολλά μαλακά κοράλλια και ένα πυκνό κοπάδι από χρωματιστά ψαράκια, το οποίο έμοιαζε να αιωρείται πλάι στο reef. Στην επιστροφή είδαμε μικρές εσοχές γεμάτες ψάρια.

Μετά τη κατάδυση πήγαμε στην Jellyfish Lake για snοrkeling, δηλαδή για κολύμπι στην επιφάνεια της θάλασσας, θαυμάζοντας τον υποβρύχιο κόσμο χωρίς να κάνουμε κατάδυση. Ο Rainer δεν είχε όρεξη να ξαναδεί τις μέδουσες και ανέθεσε σε μένα να οδηγήσω την ομάδα, επειδή είχα ξαναπάει. Αυτή τη φορά πήρα και τη βιντεοκάμερα μαζί μου. Έβγαλα τη φόρμα των καταδύσεων, γιατί αλλιώς θα πέθαινα από τη ζέστη στη διαδρομή, κουβαλώντας αυτό το τεράστιο φορτίο. Έδωσα, μάλιστα, σ' έναν Ιταλό τα πέδιλά μου, για να μπορέσει να έρθει μαζί μας, δεδομένου ότι εγώ φορούσα τις μπότες των καταδύσεων και δεν τα χρειαζόμουν. Στη διάρκεια της διαδρομής προσφέρθηκε να με βοηθήσει. Τελικά τα κατάφερα με μεγάλη προσπάθεια χωρίς να γλιστρήσω ούτε να παραπατήσω.

Οι μέδουσες ήταν πιστές στο… ραντεβού μας. Ήταν συγκεντρωμένες στην πλευρά του ήλιου, γιατί μεταφέρουν τους μικροοργανισμούς που τις τρέφουν, οι οποίοι χρειάζονται τον ήλιο για την εργασία της φωτοχημικής σύνθεσης. Το θέαμα ήταν εξαιρετικό κι άξιζε να το δω για δεύτερη φορά. Η επιστροφή στο σκάφος έγινε χωρίς κανένα απρόοπτο συμβάν.

Η θαλάσσια διαδρομή με ενθουσίασε για άλλη μια φορά. Αν και είχα ξαναπεράσει από τη γέφυρα του βράχου, δεν φανταζόμουν ότι μπορούσε να χωρέσει και το σκάφος που είχαμε εκείνη τη μέρα, που ήταν σαφώς μεγαλύτερο. Ταχύτατα χαμηλώσαμε τα κεφάλια και σε χρόνο μηδέν περάσαμε στην άλλη πλευρά. Στο σημείο αυτό, αλλά και σε 2 ή 3 ακόμη που περάσαμε ξυστά ανάμεσα σε δύο νησάκια, ο καπετάνιος αύξησε την ήδη μεγάλη ταχύτητα, για να κάνει ακόμη πιο εντυπωσιακό το φοβερό πέρασμα. Η υπόθεση θύμιζε θρίλερ αγωνίας. Το σκάφος συνέχισε την ξέφρενη πορεία του ανάμεσα σε νησιά, βραχονήσια, πορθμούς, στενώματα, λιμνοθάλασσες. Ενώ πολύ συχνά δεν φαινόταν καμιά διέξοδος, την τελευταία στιγμή, κυριολεκτικά στο παρά 1΄, "εμφανιζόταν" η διάβαση. Το ίδιο σκηνικό το είχαμε ξαναδεί, αλλά δεν το είχαμε χορτάσει. Εκείνη τη μέρα, μάλιστα, το απολαύσαμε περισσότερο.

Ακόμη και η τελευταία σπιθαμή γης ήταν πνιγμένη στην πράσινη βλάστηση και το τουρκουάζ νερό πεντακάθαρο. Ούτε άλλα σκάφη, ούτε χωριά, ούτε σπίτια, ούτε ίχνος πολιτισμού πουθενά, μόνο οι διάφορες αποχρώσεις του πράσινου. Η πείρα και οι ακροβατικές ικανότητες των καπετάνιων, καθώς και η αίσθηση του προσανατολισμού που διαθέτουν, μας άφησαν άναυδους. Οι εκφράσεις «πρωτοφανές θέαμα» ή «συγκλονιστική εμπειρία» είναι πολύ φτωχές και συνηθισμένες για να περιγράψω αυτό που βίωσα. Κυριολεκτικά, μου ερχόταν να φωνάζω από ενθουσιασμό!!

Οι δυσκολίες της υποβρύχιας λήψης

Σάββατο, 25.11.1989, Palau

Αποφάσισα να δοκιμάσω στο βυθό το καινούργιο καταδυτικό ρολόι Citizen, το οποίο είχα αγοράσει στη Σιγκαπούρη. Μέχρι εκείνη τη μέρα δεν είχα το χρόνο για να μελετήσω τις οδηγίες του, που ήταν ένα ολόκληρο βιβλιαράκι. Εκτός από τα συνηθισμένα που προσφέρουν τα ηλεκτρονικά ρολόγια (ημερομηνία, χρονόμετρο, ξυπνητήρι, διπλή ώρα κ.λπ.), το ρολόι εκείνο ήταν και καταδυτικό όργανο ακριβείας. Μετρούσε κάθε στιγμή το βάθος της κατάδυσης. Ο δύτης είχε τη δυνατότητα να προκαθορίσει το μεγαλύτερο βάθος που θα ήθελε να καταδυθεί ή τη μέγιστη διάρκεια της κατάδυσης και να το ρυθμίσει ώστε να χτυπήσει alarm όταν έφθανε σε κάποιο από τα όρια, δεδομένου ότι ο ήχος ακούγεται μέσα στο νερό πάρα πολύ καθαρά. Βγαίνοντας στην επιφάνεια, το ρολόι έχει καταγράψει αυτομάτως το μέγιστο βάθος και τη συνολική διάρκεια της κατάδυσης, στοιχεία πολύ χρήσιμα για το σωστό προγραμματισμό της επόμενης κατάδυσης.

Βιντεοσκοπώντας υποβρυχίως ο δύτης έχει σχεδόν μονίμως και τα δυο χέρια απασχολημένα. Με το ένα, λοιπόν, πρέπει να κρατάει σταθερή τη βιντεοκάμερα, ώστε να είναι καλή η λήψη αλλά επιπλέον να χειρίζεται και το διακόπτη του προβολέα, ενώ με το άλλο να χειρίζεται την κάμερα. Αυτό σημαίνει ότι δεν έχει διαθέσιμο χέρι για την εξίσωση των πιέσεων όταν γίνεται αλλαγή βάθους, με συνέπεια να πονάνε πολύ τ' αφτιά. Συχνά αναγκάζεται να κρατήσει την αναπνοή του για να επιτύχει σταθερότερη λήψη εικόνας, αλλά και για να μην τρομάξει τα ψάρια ο θόρυβος των φυσαλίδων της εκπνοής. Όμως, αυτό απαιτεί μεγάλη προσοχή, γιατί υπάρχει κίνδυνος ρήξης στους πνεύμονες, αν μειωθεί σημαντικά το βάθος καθώς αναδύεται. Υπάρχει κίνδυνος ν' αγγίξει αιχμηρά κοράλλια ή κάποια κοφτερή λαμαρίνα ενός ναυαγίου και δεν έχει ελεύθερο χέρι να κρατηθεί ώστε να το αποφύγει. Σε μέρες με θαλασσοταραχή ή ισχυρό θαλάσσιο ρεύμα η κατάσταση είναι δυσκολότερη και γίνεται ακόμα κι επικίνδυνη όταν τα δύο φαινόμενα συνυπάρχουν. Μόνο η ολόσωμη στολή και τα ανθεκτικά γάντια προσφέρουν κάποια προφύλαξη από τα γδαρσίματα, τα κοψίματα και το ερεθιστικό τσούξιμο των κοραλλιών.

Με το σκάφος ακολουθήσαμε τη γνωστή πλέον διαδρομή ανάμεσα από τα κατάφυτα Rock Islands, τα οποία δεν χόρταινα να βλέπω. Τα νησάκια αυτά είναι σκαμμένα γύρω-γύρω περίπου ένα μέτρο πάνω κι ένα μέτρο κάτω από την επιφάνεια του νερού. Η εσοχή αυτή έχει βάθος (προς το εσωτερικό της ξηράς) περίπου δύο μέτρα και κάνει τα νησάκια να μοιάζουν με τεράστια πράσινα μανιτάρια, που φύτρωσαν, με ανεξήγητο τρόπο, μέσα στη θάλασσα. Η εγκοπή αυτή, η τόσο περίεργη, έχει γίνει εν μέρει από το κύμα και την παλίρροια, αλλά κυρίως οφείλεται σε διάφορους θαλάσσιους μικροοργανισμούς, που έχουν καταφάει σιγά - σιγά το ασβεστολιθικό πέτρωμα στη διάρκεια των χιλιετιών.

Μια φοβερή σπηλιά

Η πρωινή κατάδυση έγινε στην τοποθεσία «Turtle Cave» (= Χελωνοσπηλιά). Επειδή τα νερά της λιμνοθάλασσας σε κάποιο σημείο της διαδρομής ήταν πολύ ρηχά και υπήρχε κίνδυνος προσάραξης των διερχόμενων σκαφών στον κοραλλιογενή ύφαλο, οι ναυτικοί είχαν σημαδέψει τη διαδρομή με ξύλινους πασσάλους. Περάσαμε ανάμεσά τους με ιλιγγιώδη ταχύτητα, θαυμάζοντας τα νερά που είχαν εκείνο το υπέροχο ανοιχτό τουρκουάζ χρώμα. Αλλά λόγω της φοβερής ταχύτητάς μας το υπέροχο θέαμα κράτησε ελάχιστα λεπτά…

Στην ομάδα μας είχε προστεθεί κι ένας Ιταλός, που ήταν αρχάριος και η κατάδυση του προξενούσε δέος. Ο divemaster τον πήρε υπό την προστασία του και προσπάθησε να τον εμψυχώσει.

Η Turtle Cave είναι μια κατακόρυφη, διαμπερής σπηλιά, που αρχίζει από μικρό βάθος και το στόμιό της ανοίγεται στα 8 μέτρα βάθος περίπου. Επειδή είχε θαλασσοταραχή, φορέσαμε τις στολές και τις μπουκάλες κι ετοιμάσαμε τον εξοπλισμό μας σε κάποιο μέρος προφυλαγμένο από τα κύματα. Κατόπιν, το σκάφος πλησίασε στο σημείο της κατάδυσης και πέσαμε στο νερό όλοι ταυτοχρόνως.

Η σπηλιά ήταν ευρύχωρη και δεν δημιουργούσε συναίσθημα κλειστοφοβίας. Ευτυχώς, γιατί ο αρχάριος Ιταλός, τον οποίο είχα συνεχώς στο μυαλό μου, θα την "είχε άσχημα"... Τα τοιχώματα ήταν καλυμμένα από υπέροχα κοράλλια σε όλα τα χρώματα της ίριδας. Μικρά και μεγάλα ψάρια τριγύριζαν παντού. Είδα ακόμη clownfish να παιχνιδίζουν και να κρύβονται μέσα σε θαλάσσιες ανεμώνες. Προχωρήσαμε πιο βαθιά. Είδα το δεύτερο άνοιγμα της σπηλιάς, το οποίο ήταν πλατύ, άρχιζε σε βάθος 32 μέτρων και προχωρούσε προς τα έξω. Κατόπιν βγήκαμε προς τον ωκεανό. Μεγάλες γοργόνιες σε σχήμα αραχνοΰφαντης βεντάλιας σε διάφορα χρώματα ήταν στερεωμένες στην εξωτερική πλευρά του βράχου.

Κάποια στιγμή, προς μεγάλη μου έκπληξη, είδα ένα πεινασμένο ψάρι, όχι μεγάλο, να δαγκώνει ποιόν; τον αρχάριο Ιταλό στο πόδι! Όταν ανεβήκαμε στο σκάφος, το τι πλάκα και πείραγμα ακολούθησε δεν περιγράφεται. Ο Ιταλός δεν ήξερε πού να κρυφτεί. Από τόσους δύτες τον μόνο που δάγκωσε το ψαράκι ήταν αυτός! Μέχρι και τα ψάρια τον πήραν χαμπάρι ότι ήταν αρχάριος κι έτρεμε το φυλλοκάρδι του….

Στη διαδρομή είδαμε ένα κοπάδι από μικρά ψαράκια να πηδάει επανειλημμένως έξω από το νερό, ασφαλώς κυνηγημένο από κάποιο μεγάλο ψάρι.

Κατακόρυφο τοίχωμα

Η απογευματινή κατάδυση ήταν στο «Nydelbus Wall», έναν απότομο κοραλλιογενή τοίχο. Συναντήσαμε μεγάλη ποικιλία ψαριών. Τα πιο χαρακτηριστικά ήταν χιλιάδες μικρά ψαράκια με μια φωσφορίζουσα γαλάζια γραμμή κατά μήκος του σώματός τους, από το κεφάλι μέχρι την ουρά. Είδαμε ακόμη μια θαλάσσια χελώνα, μήκους ενός μέτρου περίπου, να κολυμπάει με αργές, νωχελικές κινήσεις…

Αυτή ήταν η τελευταία κατάδυσή μου στο υπέροχο σύμπλεγμα νησιών του Palau. Δυστυχώς, δεν πρόλαβα να καταδυθώ στο ναυάγιο του πλοίου «IRO» ούτε στη βυθισμένη Σπηλιά των Κηροπηγίων (Chandeliers Cave), με τους χιλιάδες σταλακτίτες και σταλαγμίτες "πνιγμένους" μέσα στα νερά. Έπρεπε ν' αναχωρήσω την επομένη το απόγευμα, ώστε να προλάβω να επισκεφθώ ένα σωρό νησιά που είχα συμπεριλάβει στο πρόγραμμα του ταξιδιού μου.

Το απόγευμα κάναμε snorkeling (με μάσκα και βατραχοπέδιλα) στην περιοχή που βρίσκονταν τα μεγάλα όστρακα tridacna και κατόπιν στην Αψίδα των Μαλακών Κοραλλιών (Soft Coral Arch). Απόλαυσα για τελευταία φορά τα πολύχρωμα κοράλλια που ήταν συγκεντρωμένα ακριβώς κάτω από τη βραχώδη αψίδα και λίγα μέτρα εκατέρωθεν αυτής και προς τις δύο πλευρές της λιμνοθάλασσας. Φαίνεται ότι το σημείο αυτό, για κάποιο ανεξήγητο και μυστηριώδη λόγο, ευνοούσε την ανάπτυξή τους, αφού λίγα μέτρα πιο κάτω δεν υπήρχαν καθόλου μαλακά κοράλλια. Στο γυρισμό, καθώς περνούσαμε με το σκάφος κάτω από τη γνωστή πια βραχώδη γέφυρα που σχημάτιζε τόξο, η τέντα του σκάφους ακούμπησε κι έξυσε το βράχο!! Παραλίγο αυτή η… στενή επαφή να την ξηλώσει ολόκληρη, όπως και τον μεταλλικό σκελετό της. Φαίνεται ότι τη στιγμή εκείνη η παλίρροια ήταν στο μέγιστο.

Πάντως, πολύ εύστοχα έχουν επονομαστεί τα νησιά Palau «ναρκωτικό των δυτών», γιατί όλοι οι δύτες αισθάνονται την ανάγκη να ξαναγυρίσουν, για να πάρουν πάλι τη "δόση" τους… Κι όταν μάλιστα πληροφορούνται ότι εντοπίσθηκαν κι άλλα παλιά ναυάγια κι ότι ανακαλύφθηκαν καινούργια υπέροχα μέρη για καταδύσεις, τότε παθαίνουν…. αμόκ. Θυμάμαι ότι την πρώτη φορά που άκουσα γι' αυτά τα εκπληκτικά νησιά ήταν το 1982, όταν βρισκόμουν για καταδύσεις στην Γαλλική Πολυνησία (Ταϊτή, Μπόρα-Μπόρα, Μορεά, Ρανγκιρόα κ.λπ.). Εκεί συνάντησα έναν αμερικανό φανατικό δύτη, ο οποίος μου μιλούσε γι' αυτά και τα μάτια του άστραφταν! Ευτυχώς, πρόλαβα να επισκεφθώ αυτόν τον επίγειο παράδεισο, πριν τον ανακαλύψει (και τον καταστρέψει) ο μαζικός τουρισμός... Όσοι έχουν διαβάσει πολλές διηγήσεις μου ίσως να έχουν παρατηρήσει ότι τον χαρακτηρισμό «επίγειος παράδεισος» δεν τον χρησιμοποιώ σχεδόν ποτέ.

Φθάνοντας στο ξενοδοχείο, φρόντισα πρώτα τον εξοπλισμό μου (καταδυτικό, φωτογραφικό, μαγνητοσκοπικό και φωτιστικό), όπως συνήθως. Μετά άρχισα να περιποιούμαι τις διάφορες γρατζουνιές και αμυχές στο δέρμα μου με οινόπνευμα και κατόπιν με ειδική αλοιφή. Οι πληγές στο δέρμα, ακόμη και οι πιο ασήμαντες, έστω και αν δεν έχουν ερεθιστεί από κοράλλια, δυσκολεύονται πάρα πολύ να επουλωθούν, επειδή το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας βρίσκονται μέσα στο νερό. Ενώ κανονικά γιατρεύονται σ' ελάχιστο χρόνο, υπό αυτές τις συνθήκες μένουν ανοιχτές και υπάρχει κίνδυνος να μολυνθούν. Γι' αυτό χρειάζονται συχνά περιποίηση.

Ένα άλλο θέμα που χρειάζεται προσοχή στους τροπικούς είναι η ισορροπία των υγρών του σώματος. Λόγω της μεγάλης ζέστης, η εφίδρωση είναι έντονη, οπότε ο οργανισμός χάνει πολλά υγρά. Ο κίνδυνος δεν έγκειται μόνο στην αφυδάτωση, αλλά και στο γεγονός ότι η έλλειψη υγρών διευκολύνει την εκδήλωση της νόσου των δυτών. Για τον λόγο αυτό πολλές φορές, ιδίως νωρίς το πρωί, έπινα προκαταβολικώς αρκετά υγρά, σχεδόν με τη βία. Επειδή δεν ήμουν σίγουρος ότι το νερό ήταν πόσιμο, η εύκολη και ασφαλής λύση ήταν η coca cola. Αλλά, δεν είναι υγιεινό να πίνεις καμιά δεκαριά την ημέρα κι έτσι όταν το καθαρό νερό ήταν δυσεύρετο προσπαθούσα, όπου ήταν δυνατό, να πίνω φρουτοχυμούς ή παστεριωμένο γάλα, οπότε επιτύχαινα ένα σωστό ισοζύγιο υγρών.

Για την τελευταία μέρα στο Palau είχαμε προσπαθήσει, μαζί με 2 Γερμανούς και 2 Ιταλούς, να νοικιάσουμε ένα μικρό αεροπλάνο και να πετάξουμε πάνω από τα νησάκια και τα φιόρδ του συμπλέγματος. Από την προηγουμένη είχαμε προσπαθήσει επανειλημμένως να έρθουμε σε επαφή με μια μικρή αεροπορική εταιρεία, την Paradise Air, που έκανε τέτοιες πτήσεις με 5θέσια ή 6θέσια μονοκινητήρια αεροπλάνα. Δυστυχώς, δεν τα καταφέραμε. Αλλά ούτε ο καιρός ήταν ευνοϊκός, είχε πολλά σύννεφα. Έτσι η μοναδική δυνατότητα που είχα για να απολαύσω αυτό το θέαμα ήταν να οργανώσω την πτήση για την επομένη πολύ νωρίς το πρωί, πριν από τη μεγάλη πτήση μου με το αεροπλάνο της γραμμής για το νησί Υap. Μετά από συντονισμένες προσπάθειες κατάφερα να συμφωνήσω και το αεροπλάνο και το ταξί για το αεροδρόμιο και να πείσω τους άλλους να έρθουν μαζί από τα χαράματα. Το μόνο που έμενε αβέβαιο ήταν ο καιρός. Τακτοποίησα τους λογαριασμούς του ξενοδοχείου από το βράδυ κι ετοίμασα ό,τι μπορούσα από τις αποσκευές, εκτός βέβαια από όλα τα βρεγμένα πράγματα (στολή, γάντια, μπότες κ.λπ.) που έπρεπε να στεγνώσουν. Έβαλα τον ανεμιστήρα στο φουλ και άναψα το air condition, για να επιταχύνω το στέγνωμα. Άλλωστε η σχολαστική φροντίδα του καταδυτικού εξοπλισμού είναι θέμα ζωής ή θανάτου…

Μια πτήση - μαγεία

Κυριακή, 26.11.89 Palau - Yap

Ξύπνησα πολύ πριν χτυπήσει το ξυπνητήρι ή μάλλον ΤΑ ξυπνητήρια. Ήταν ακόμη νύχτα. Η πρώτη μου κίνηση ήταν να δω τον καιρό. Βγήκα με αγωνία έξω και με πολλή ικανοποίηση είδα αρκετά αστέρια. Έπρεπε, όμως, να ξημερώσει προκειμένου να βεβαιωθούμε για τις καιρικές συνθήκες και ιδίως για την ορατότητα. Άλλωστε ο καιρός στους τροπικούς συχνά αλλάζει μέσα σε λίγη ώρα. Ετοίμασα όλες τις αποσκευές και χώρισα τα πράγματα που θα έπαιρνα μαζί μου στο μικρό αεροπλάνο από τις ογκώδεις βαλίτσες της μεγάλης πτήσης.

Το ραντεβού με τους άλλους ήταν στις 6:45 για πρωινό. Ο καιρός, ευτυχώς, ήταν υπέροχος, καμιά σύγκριση με τη αραιή συννεφιά της προηγούμενης μέρας. Τελικά, κάθε εμπόδιο για καλό. Φθάσαμε στο αεροδρόμιο χωρίς καθυστέρηση. Το πρόβλημα που με απασχολούσε από την προηγουμένη ήταν αν θα δέχονταν στο αεροδρόμιο να κάνω check in από τόσο νωρίς. Ευτυχώς, όλα πήγαν καλά. Απαλλάχτηκα από τις βαλίτσες μου κι αρχίσαμε όλοι να ψάχνουμε για την Paradise Air. Ρωτούσαμε δεξιά κι αριστερά, αλλά παίρναμε αντιφατικές πληροφορίες. Μετά από πολλές περιπλανήσεις βρήκαμε μια πόρτα, που ήταν κλειστή αλλά όχι κλειδωμένη κι έγραφε «Απαγορεύεται η είσοδος». Από 'κει μπήκαμε στο εσωτερικό του αεροδρομίου, δηλαδή στην πίστα, προχωρήσαμε και στο τέλος βρήκαμε το αεροπλανάκι. Ο πιλότος ήταν εκεί. Ο μόνος που έλειπε ήταν ένας Αμερικανός, που είχε πει ότι θέλει να έρθει μαζί μας κι επρόκειτο να μας συναντήσει στο αεροδρόμιο. Τον περιμέναμε λίγο, αλλά δεν ήρθε.

Σε λίγα λεπτά ξεκινήσαμε. Επειδή έχω δίπλωμα πιλότου, οι Ιταλοί και οι Αυστριακοί συνεπιβάτες μού παραχώρησαν ευγενώς τη θέση του συγκυβερνήτη, πλάι στον πιλότο. Πήραμε άδεια απογείωσης και σε ελάχιστο χρόνο βρεθήκαμε στον αέρα. Το θέαμα που άρχισε να ξετυλίγεται κάτω από τα μάτια μας πολύ δύσκολα περιγράφεται με λόγια: Πρώτα - πρώτα τα εκατοντάδες κατάφυτα βαθυπράσινα νησιά, νησάκια και βραχάκια, που ξεπρόβαλλαν σαν ψεύτικα μέσα από τη θάλασσα. Μετά το χρώμα του νερού: αλλού διάφανο ανοιχτό τουρκουάζ μέχρι λευκό στα πιο ρηχά σημεία κι αλλού γαλάζιο ζαφειρένιο ή ανοιχτό μπλε στις βαθύτερες περιοχές της λιμνοθάλασσας και σκούρο μπλε στην πλευρά του ωκεανού. Κατόπιν τα διάφορα φιόρδ, οι μυχοί, τα στενά περάσματα, οι κολπίσκοι, οι εσοχές και οι ισθμοί, που συνδέουν γειτονικά νησάκια μεταξύ τους σ' ένα πολύπλοκο σύμπλεγμα. Ακόμη οι λιμνούλες επάνω στα μεγαλύτερα νησιά με σκουρόχρωμα καφετιά νερά, γεμάτα μυστήριο, σε ζωηρή αντίθεση με το πράσινο της πυκνής τροπικής βλάστησης που τις περιτριγυρίζει ασφυκτικά. Τέλος, οι μικρές ερημικές παραλίες με την ολόλευκη, λεπτή, κοραλλιογενή άμμο.

Κάποια στιγμή το αεροπλάνο πέρασε επάνω από την Λίμνη με τις Μέδουσες κι ο πιλότος έκανε μια πλήρη στροφή 360 μοιρών από πάνω της, για να την δούμε καλύτερα. Γύρω από το lagoon φαινόταν ωραιότατα το coral reef, δηλαδή ο κοραλλιογενής ύφαλος, που το περιβάλλει. Επάνω του έσκαγαν με μανία τα μεγάλα κύματα του ωκεανού, δημιουργώντας τεράστιες ποσότητες λευκού αφρού, σαν να σχημάτιζαν μια λευκή γιρλάντα που όλο άλλαζε θέση και μέγεθος. Στα ακραία νησάκια δεν υπήρχαν καθόλου ίχνη ανθρώπινης παρουσίας. Ήταν ακόμη παρθένα, όπως τα γέννησε η φύση.

Στη διάρκεια της πτήσης δεν ήξερα τι να πρωτοκάνω: ν' απολαύσω τη μαγεία του θεάματος; να τραβήξω ταινία; φωτογραφίες; Σε λίγο άρχισαν όλα να τελειώνουν. Άλλαξα πυρετωδώς μπαταρίες και κασέτα στη βιντεοκάμερα, και φιλμ στη φωτογραφική μηχανή. Η πτήση κράτησε μια ώρα, αλλά θα ήθελα να διαρκούσε τουλάχιστον τρεις, για να πω ότι ήταν αρκετή. Σε όλη τη διαδρομή είδα μόνο ένα κότερο μέσα σε ολόκληρο αυτό το σύμπλεγμα των νησιών. Αυτό εξηγεί γιατί τα πάντα ήταν πεντακάθαρα. Στην επιστροφή περάσαμε ακριβώς επάνω από το ξενοδοχείο μας και μετά πάνω από την μικρή πρωτεύουσα των νησιών, το Koror. Ωραίο θέαμα ήταν και οι ανυψωμένοι δρόμοι-γέφυρες (causeway), που συνέδεαν τα γειτονικά νησιά μεταξύ τους.

Η πτήση αυτή μαζί με την πτήση με ελικόπτερο μέσα στους κρατήρες των ηφαιστείων στη Reunion και με μικρά αεροπλάνα επάνω από τους καταρράκτες της Victoria στην Αφρική, Iguazu στην Ν. Αμερική και Angel στη Βενεζουέλα είναι χωρίς αμφιβολία οι καλύτερες της ζωής μου.

Προσγειωθήκαμε εγκαίρως, ώστε να προλάβω άνετα το μεγάλο αεροπλάνο για το νησί Υap. Άλλη μια αγωνία πέρασε ομαλώς. Σίγουρα άξιζε τον κόπο. Αποχαιρέτησα τους άλλους και τους ευχήθηκα καλές καταδύσεις. Κι εκείνοι μου αντευχήθηκαν καλή πτήση. Το Palau είναι κυριολεκτικά ένας επίγειος παράδεισος! Λυπήθηκα πολύ που τον εγκατέλειψα τόσο σύντομα…

Μπήκα στο αεροπλάνο, αλλά η ώρα περνούσε χωρίς ν' απογειωνόμαστε. Σε λίγο ο πιλότος μάς ανακοίνωσε ότι λόγω βλάβης δεν είχε ραδιοτηλεφωνική επικοινωνία με κανένα άλλο νησί και φυσικά δεν μπορούσε να πετάξει. Άλλο αεροπλάνο δεν υπήρχε στο νησί. Ευτυχώς, μετά από μία ώρα η βλάβη αποκαταστάθηκε και λίγο αργότερα απογειωθήκαμε. Καθώς απολάμβανα από ψηλά το θέαμα ολόκληρου του αρχιπελάγους μέχρι τα μακρινότερα νησάκια του, όπως το Peleliu, ανακάλεσα στη μνήμη μου την πρόσφατη ιστορία της περιοχής, συλλογιζόμουν, αναπολούσα και φιλοσοφούσα….

Σήμερα δυσκολεύεται κανείς να το πιστέψει, αλλά στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου αυτός ο επίγειος παράδεισος είχε μεταβληθεί σε φρικτή κόλαση. Μέσα στην πυκνή ζούγκλα διεξήχθησαν λυσσώδεις μάχες σώμα με σώμα μεταξύ Ιαπώνων και Αμερικανών, ιδίως στο νησάκι Peleliu. Τρεις μήνες διάρκεσε αυτός ο φονικός αγώνας, που είχε συνολικά 30.000 νεκρούς. Ο Αμερικανοί κατέλαβαν τελικά, το σύμπλεγμα των νησιών, αλλά η επιτυχία τους αυτή δεν επηρέασε καθόλου την έκβαση του πολέμου. Ίσως να ήταν μία ακόμη άσκοπη θυσία, που οφείλεται σε λάθος στρατηγική… Όταν επιχείρησα να περπατήσω μέσα στη ζούγκλα (εγχείρημα καθόλου εύκολο, καθώς η πυκνή βλάστηση έχει καλύψει τα πάντα και δεν υπάρχει ούτε ίχνος μονοπατιού), συνάντησα πολλά πειστήρια: κάλυκες από σφαίρες, θραύσματα από οβίδες, σκουριασμένα, κράνη, γκρεμισμένα φυλάκια, πολυβολεία από μπετόν κ.ά. Ευτυχώς, όλα αυτά τα τραγικά υπολείμματα καλύπτονταν από το οργιαστικό πράσινο. Έτσι επουλώθηκαν τελείως οι πληγές του πολέμου. Τα πεδία των μαχών μεταβλήθηκαν και πάλι σε μαγευτικά τοπία. Τα νησάκια ξαναβρήκαν την ηρεμία και τη γαλήνη που είχαν πριν ενσκήψει η ένοπλη αναμέτρηση.

Στο νησί Yap

Το κράτος του ΥΑΡ είναι ένα νησιωτικό σύμπλεγμα, που ανήκει στα Ομοσπονδιακά Κράτη της Μικρονησίας (Federated States of Micronesia ή FSM). Είναι το κράτος με τα γιγαντιαία πέτρινα χρήματα και θεωρείται το τελευταίο προπύργιο της παράδοσης και της τήρησης των εθίμων και συνηθειών της Μικρονησίας. Εκτός από το κυρίως νησί και τα τρία μικρότερα που αποτελούν τη συνέχειά του, το σύμπλεγμα περιλαμβάνει ακόμη 130 ακατοίκητα νησάκια. Ο πληθυσμός του είναι μόλις 9.500 κάτοικοι και η πρωτεύουσά του ονομάζεται Colonia.

Προσγειώθηκα στο νησί Υap μεσημέρι περίπου (υπάρχει διαφορά +1 ώρα από το Palau). Το αεροδρόμιο ήταν μικρό κι είχε μόνο 2-3 κτίρια, με την παραδοσιακή μορφή τριγωνικού πρίσματος, σε μοντέρνα όμως εκτέλεση.

Από το αεροδρόμιο ήρθε και με παρέλαβε ένα μίνι-λεωφορειάκι, μέσα στο οποίο ήταν και τα πιτσιρίκια του ιδιοκτήτη, γιατί το ξενοδοχείο μαζί με το μικρό εστιατόριό του ήταν μια οικογενειακή επιχείρηση. Μαζί με μένα παρέλαβαν και ένα ζεύγος Αμερικανών, τον Dough και τη Lisa, με τους οποίους γνωρίστηκα και κάναμε παρέα, γιατί οι ξένοι στο νησί ήταν ελάχιστοι και οι δύτες ακόμη λιγότεροι.

Το ξενοδοχείο ESA ήταν πενιχρό (Δ΄ κατηγορίας), Ανακάλυψα ότι υπήρχε και δεύτερο ξενοδοχείο στο νησί, που όμως ήταν ακόμη χειρότερο! Και τα δύο είχαν συνολικά 25 δωμάτια μόνο.

Στο δωμάτιο, ευτυχώς, υπήρχε ένα ψυγειάκι και air condition, το οποίο βοηθούσε και στο στέγνωμα των ρούχων και ιδίως του καταδυτικού εξοπλισμού μετά το πλύσιμο, αφού, λόγω της υψηλής υγρασίας της ατμόσφαιρας, δεν στέγνωνε τίποτα εκεί. Την ώρα που έφθασα υπήρχε γενική διακοπή ρεύματος. Μελαγχόλησα. Όχι επειδή δεν θα είχα φως ή ψύξη, αλλά… επειδή ανησυχούσα για το πώς θα φόρτιζα τις μπαταρίες της κάμερας και του υποβρύχιου προβολέα.

Διαπίστωσα ότι στο Υap, όπως και στο Palau, οι βρύσες του ζεστού και κρύου νερού δεν άνοιγαν κατά τον συνηθισμένο τρόπο, δηλαδή ομοιόστροφα, αλλά αντίθετα η μία από την άλλη (η μία δεξιόστροφα και η άλλη αριστερόστροφα). Αποτέλεσμα αυτού ήταν την ώρα που πήγαινα να κλείσω τη βρύση στον νιπτήρα, την άνοιγα ακόμη πιο πολύ και γινόμουν μούσκεμα… Επίσης, ένα άλλο περίεργο στα νησιά αυτά, που πολύ σπάνια το συναντάς σ' ολόκληρο τον κόσμο, είναι ότι το ψάρι στοίχιζε φθηνότερα από το κοτόπουλο!

Η πρώτη δουλειά μου ήταν να έρθω σε επαφή με τη βάση καταδύσεων «Yap Divers», τη μοναδική που υπήρχε στο νησί. Όμως, είχαν φύγει όλοι για κατάδυση. Κατόπιν αυτού οι Αμερικανοί κι εγώ νοικιάσαμε ένα ταξί, για να επισκεφθούμε τ' αξιοθέατα του νησιού.

Στο νησί των πέτρινων νομισμάτων

Πρώτα επισκεφθήκαμε ένα μικρό χωριό . Εκεί είδαμε το παραδοσιακό Meeting House (= Σπίτι των Συγκεντρώσεων), με την τριγωνική ψάθινη σκεπή, όπου γίνονταν οι συναθροίσεις και όπου λαμβάνονταν οι αποφάσεις. Τριγύρω ήταν τοποθετημένα, σε διάφορες θέσεις, τα βαριά παραδοσιακά πέτρινα χρήματα σε σχήμα πελώριας ρόδας με μια τρύπα στη μέση. Η διάμετρός τους έφθανε μερικές φορές μέχρι 4 μέτρα! Για τη μεταφορά τους περνούσαν μέσα από την τρύπα ένα χονδρό ξύλο και τα μετακινούν το λιγότερο δύο άνθρωποι. Όταν ήταν μεγαλύτερα, χρειάζονταν 4 ή 6 ή και περισσότερα άτομα, ιδίως όταν επρόκειτο να τα σηκώσουν. Τα χρήματα αυτά είναι σε χρήση ακόμη και σήμερα, αλλά μόνο για μεγάλες αγορές, όπως ένα αυτοκίνητο ή ένα κτήμα. Για τις συνήθεις μικροαγορές και πληρωμές της καθημερινής ζωής χρησιμοποιούν το αμερικανικό δολάριο. Όταν τα πέτρινα χρήματα, που στην τοπική γλώσσα ονομάζονται rai, αλλάζουν ιδιοκτήτη, δεν μετακινούνται, αλλά παραμένουν στη θέση τους κοντά στο Σπίτι των Συγκεντρώσεων και κατά μήκος του κεντρικού δρόμου του χωριού. Αυτές είναι οι ιδιόρρυθμες "τράπεζές" τους.

Απλά ο μέχρι τότε ιδιοκτήτης κάνει μια ανακοίνωση στους συγχωριανούς του ότι το νόμισμα ανήκει στο εξής στο νέο ιδιοκτήτη! Στο Υap χρησιμοποιούν επίσης ως νόμισμα και κελύφη από μεγάλα όστρακα, αλλά σπανιότερα.

Για να μπορέσουμε να επισκεφθούμε το Meeting House και τον χώρο των νομισμάτων και πολύ περισσότερο για να φωτογραφίσουμε, έπρεπε να πάρουμε άδεια από τον φύλαρχο ή μάλλον από τον αρχηγό του χωριού. Για τις διαπραγματεύσεις στείλαμε ως απεσταλμένο και διερμηνέα τον οδηγό του ταξί. Μετά από λίγο γύρισε με τη σχετική άδεια στο σημείο όπου περιμέναμε. Αυτός είναι ένας πρόσθετος λόγος, που δεν πρέπει να διανοηθεί κανείς ποτέ να νοικιάσει μόνος του αυτοκίνητο.

Μετά επισκεφθήκαμε το παλιό αεροδρόμιο, όπου βρίσκονταν τα υπολείμματα δύο ιαπωνικών αεροπλάνων, τα οποία χτυπήθηκαν στον πόλεμο. Στη συνέχεια πήγαμε στον γερμανικό σταθμό τηλεπικοινωνιών, που ολοκληρώθηκε το 1905 επί γερμανικής κατοχής και αποτελούσε συνδετικό κρίκο για την καλωδιακή τηλεπικοινωνία προς τη Σαγκάη και τις Φιλιππίνες. Ο μεταλλικός πύργος του σταθμού, ύψους 60 μέτρων, βομβαρδίστηκε τον Αύγουστο του 1914 από κάποιο αγγλικό πλοίο, για να διακοπεί η επικοινωνία της Γερμανίας με τις αποικίες της στον Ειρηνικό. Αυτή ήταν και η έναρξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου στην περιοχή του Ειρηνικού.

Το βράδυ φάγαμε όλοι μαζί πρόχειρο φαγητό στο εστιατόριο του ξενοδοχείου. Kαι στο Yap έπιναν συχνά παγωμένο τσάι μαζί με το φαγητό. Ομολογώ ότι ξεδιψά αρκετά και είναι το μόνο, εκτός από το νερό, που δεν έχει θερμίδες, πράγμα ιδιαίτερα σημαντικό, γιατί εκεί υπάρχει ανάγκη λήψης κυριολεκτικά τεραστίων ποσοτήτων υγρών. Τις περισσότερες φορές για να κατευνάσει κάποιος τη δίψα του έπρεπε να πιει 3 ή και 4 ποτήρια, το ένα μετά το άλλο. Και δυστυχώς το νερό δεν το εμπιστευόταν κανείς εύκολα εκεί… Π.χ. πηγαίνοντας για λίγο στην κουζίνα είδα μια τεράστια κατσαρίδα να περιφέρεται… ανενόχλητη!

Το βράδυ έπιασε μια πολύ δυνατή τροπική μπόρα. Κυριολεκτικά άνοιξαν οι ουρανοί! Ήταν μία υπέροχη εμπειρία.

Μασουλίζοντας betel nuts

Όλοι οι κάτοικοι του Υap και πάρα πολλοί στο Palau μασούσαν συνεχώς, από το πρωί μέχρι το βράδυ, ένα περίεργο μείγμα, το οποίο φαίνεται να έχει ήπιες ναρκωτικές ιδιότητες. Απ' ότι έμαθα, αρχίζουν να το δοκιμάζουν από την παιδική ηλικία, από 6 χρονών πολλές φορές! Κάθε ένας, κυριολεκτικά κάθε ένας κάτοικος, κουβαλά πάντοτε μαζί του μια τσάντα, συνήθως ψάθινη, που περιέχει ένα είδος πράσινου καρυδιού, το οποίο ονομάζεται buw (αγγλικά betel nut). Το καρύδι αυτό το σκίζουν στα δύο, ενώ είναι ακόμη πράσινο και του προσθέτουν μια λεπτή άσπρη σκόνη lime (= ασβέστιο), την οποία βγάζουν τρίβοντας τα κοράλλια. Κατόπιν, τα τυλίγουν με ένα φύλλο αναρριχόμενης πιπεριάς (διαφορετικής από εκείνη που βγάζει το πιπέρι). Όλα αυτά μαζί τα μασούν και η ευχάριστη διέγερση (mild high) διαρκεί κάπου 10 λεπτά. Μερικές φορές προσθέτουν και καπνό στο μείγμα ή σπανιότερα καπνό ποτισμένο με βότκα. Τόσο το betel nut όσο και η ειδική πιπεριά είναι φυτά αυτοφυή και αφθονούν στα νησιά.

To betel nut βάφει τα δόντια, τα χείλια αλλά και το σάλιο ανοικτά κόκκινα, που αργότερα γίνονται πολύ σκούρα, σχεδόν μαύρα. Όλοι οι ιθαγενείς, άνδρες, γυναίκες και παιδιά, μοιάζουν σαν να έχουν βάλει κοκκινάδι! Το lime που προσθέτουν βοηθάει στην μεγαλύτερη έκκριση σάλιου. Οι κάτοικοι του Yap μασούν αυτό το μείγμα μέχρι να πεθάνουν. Ακόμη κι όταν δεν έχουν πια δόντια στα γεράματα για να μασήσουν, κουβαλάνε μαζί τους ένα μικρό γουδί και γουδοχέρι, για να κοπανίζουν μ' αυτό τη δόση τους…. Σύμφωνα με την παράδοσή τους, ακόμη και τα φαντάσματα και τα ξωτικά θέλουν τη δόση τους! Γι' αυτό όταν κάποιος ναυτικός ή ψαράς από το Υap βρίσκει δυσκολίες με την πιρόγα του στη θάλασσα ή στη μέση του lagoon, ετοιμάζει μια καλή δόση από betel nut, το τυλίγει σε πολλά φύλλα και μετά το δένει καλά με πάρα πολλούς κόμπους και το πετάει στη θάλασσα. Μέχρι το κακό πνεύμα να λύσει όλους αυτούς τους κόμπους για να πάρει τη δόση του, όπως λέει η λαϊκή παράδοση, ο ναυτικός βρίσκει την ευκαιρία να προχωρήσει και να φτάσει στο λιμάνι….

Η συνήθεια αυτή των κατοίκων της Μικρονησίας δεν είναι μοναδική στην υφήλιο. Στην Υεμένη, αλλά και σε μερικές χώρες της Αφρικής και της Αραβικής Χερσονήσου μασάνε τα φύλλα του θάμνου kat, που έχει ελαφρώς ναρκωτικές ιδιότητες. Οι ινδιάνοι της Βολιβίας, του Περού και της Κολομβίας συνηθίζουν να μασούν φύλλα από το δένδρο της κόκας (από το οποίο βγαίνει, με ειδική χημική επεξεργασία, η κοκαΐνη). Τα φύλλα περιέχουν πολλές χρήσιμες ουσίες (άλατα, βιταμίνες κ.λ.π) και έχουν ελαφρώς διεγερτικές ιδιότητες, που τους βοηθούν να ξεπερνούν τις δυσκολίες της ζωής, αλλά και τα προβλήματα από την αραιή ατμόσφαιρα στα μεγάλα υψόμετρα των οροσειρών τους. Μεταφέρουν τα φύλλα μέσα σε υφαντά σακούλια που ονομάζονται mochilas. Για την καλύτερη απορρόφηση της ουσίας, χρησιμοποιούν μια σκόνη από τριμμένα κοχύλια, την οποία μεταφέρουν μέσα σε μικρές κολοκύθες, που ονομάζονται poporo. Κατεβαίνουν, μάλιστα, από τα χωριά τους, τα οποία βρίσκονται ψηλά επάνω στις Άνδεις, μέχρι τις ακτές για να βρουν κοχύλια! Οι ινδιάνοι ισχυρίζονται ότι δεν μπορούν να σκεφθούν αν δεν πάρουν τη δόση τους. Εκείνο, όμως, που είναι βέβαιο είναι ότι δεν μπορούν να κόψουν το διεγερτικό τους…

Λάθος ένδειξη στο βαθύμετρο

Δευτέρα, 27.11.1989, Yap

Το πρωί το ραντεβού για κατάδυση ήταν στις 8:00. Καθυστέρησα λίγο να ετοιμάσω τον εξοπλισμό μου και βγαίνοντας βιαστικά από το δωμάτιό μου χτύπησα το κεφάλι μου επάνω στο air condition, το οποίο είχαν τοποθετημένο πάρα πολύ χαμηλά. «Άλλη μια πληγή που θα κλείσει δύσκολα, εξαιτίας της πολύωρης καθημερινής παραμονής μου μέσα στο νερό», σκέφτηκα. Τελικά, η αγωνία μου μήπως φύγει το σκάφος χωρίς να μας πάρει (τη Lisa, τoν Dough κι εμένα) για την κατάδυση αποδείχθηκε αβάσιμη. Ο μόνος άλλος πελάτης ήταν μία Γιαπωνέζα, που έφθασε μάλιστα αργότερα από εμάς. Δηλαδή, εμείς οι 3 ήμασταν το 75% των δυτών!

Το καταδυτικό κέντρο είχε πολύ εξοπλισμό. Το σκάφος ήταν καινούργιο και μεγάλο, όχι όπως τα μικρά ταχύπλοα στο Palau. Είχε θέσεις υποδοχής και στερέωσης για τις μπουκάλες, ακόμη και αντλία με τρεχούμενο γλυκό νερό για το πλύσιμο του υλικού. Αλλά ο divemaster δεν είχε ούτε μαχαίρι μαζί του, ούτε καν ανταλλακτικά Ο-rings (δαχτυλίδια στεγανοποίησης) και ζητούσε από μας! Μέσα στο σκάφος η Αμερικανίδα, θέλοντας να δοκιμάσει πόσο βαριά είναι η βιντεοκάμερά μου, προσπάθησε να τη σηκώσει από το σκόπευτρο (view finder) και φυσικά της έμεινε στο χέρι. Το σκόπευτρο ήταν αλήθεια πολύ μεγάλο και προεξείχε πολύ, οπότε αποτελούσε λόγο ατυχήματος. Ευτυχώς, μετά από κάποια προσπάθεια το διορθώσαμε.

Στην κατάδυση η ορατότητα ήταν μέτρια. Τα κοράλλια σχημάτιζαν χαράδρες και λίγο πιο κάτω νησάκια. Συναντήσαμε ένα μικρό καρχαρία, πολλά clownfish επάνω σε ανεμώνες και αρκετά ψάρια, που έδειχναν πολύ φοβισμένα. Ήταν φανερό ότι επειδή το μέρος ήταν κοντά στην πόλη, οι ντόπιοι ψάρευαν με ψαροτούφεκο, γι' αυτό τα ψάρια ήταν τόσο τρομαγμένα.

Στην κατάδυση αυτή παρατήρησα ότι το βαθύμετρό μου είχε μια σημαντική διαφορά ένδειξης βάθους σε σχέση με την ένδειξη του ηλεκτρονικού ρολογιού. Αποφάσισα, βέβαια, να λάβω υπόψη μου τη μεγαλύτερη ένδειξη, για να είμαι πιο ασφαλής. Μείναμε στο βυθό σχεδόν μία ώρα, αλλά τα τελευταία λεπτά σε μικρό βάθος. Βγαίνοντας στην επιφάνεια, έλυσα το μυστήριο των διαφορετικών ενδείξεων: το βαθύμετρο έδειχνε ακόμη - 4 m. Τι είχε συμβεί; Κάτι απλό, που όμως θα μπορούσε να έχει συνέπειες. Το ρολόι ακουμπούσε επάνω στο βαθύμετρο και με την τριβή ανάμεσά τους μετακινήθηκε η στεφάνη που διαθέτει το βαθύμετρο για τον μηδενισμό και την ακριβέστερη ρύθμισή του!! Έτσι το βαθύμετρο απορρυθμίστηκε. Κάποια στιγμή αντιλήφθηκα ότι μου έλειπε η βίδα που στερεώνει το view finder της κάμερας. Μικρή απώλεια, θα σκεφθεί κανείς. Λάθος. Γιατί σ' αυτά τα μέρη όχι ανταλλακτικό ή τεχνικό επισκευής μηχανών δεν μπορεί να βρει κανείς, αλλά ούτε καν μια απλή βίδα! Ας μην ξεχνάμε ότι ο πληθυσμός όλου του κράτους του Υap είναι κάπου 10.000 κάτοικοι… Ευτυχώς, βρήκα τη βίδα, αλλά προς στιγμήν η απώλειά της μου έκοψε τη χολή!

Η δεύτερη κατάδυση ήταν σαφώς καλύτερη. Μετά το σάντουιτς κατεβήκαμε σ' ένα ωραίο κοραλλιογενή τοίχο. Κάναμε drift dive. Η ορατότητα εκεί ήταν καλή. Είδαμε μεταξύ άλλων 2 καρχαρίες, μία μεγάλη χελώνα (ενός μέτρου) που κολυμπούσε με χάρη. Την ακολούθησα μέχρι που χάθηκε στα βαθιά. Είδαμε, ακόμη, μια πολυμελή οικογένεια από clownfish μέσα σε μια θαλάσσια ανεμώνη. Η θάλασσα κι εκεί ήταν πολύ ζεστή (29ο C). Η κατάδυση κράτησε 1 ώρα, με μέγιστο βάθος τα 23 μέτρα. Ήταν η δεύτερη κατάδυση της ημέρας και δεν έπρεπε να κατέβω πολύ βαθιά.

Αναπάντεχη εμπλοκή

Γυρίζοντας στο ξενοδοχείο για να τακτοποιήσω τα πράγματα και να φορτίσω τις μπαταρίες, διαπίστωσα ότι η κάμερα είχε μπλοκάρει μέσα στο κέλυφός της και δεν έβγαινε με τίποτα. Η καστάνια που τη συγκρατούσε στη θέση της, είχε "μαγκώσει" με τρόπο και δεν πήγαινε ούτε μπρος ούτε πίσω. Δοκίμασα με διάφορα εργαλεία να την κουνήσω. Τίποτα, κανένα αποτέλεσμα. Ξαναδιάβασα τις οδηγίες, αλλά αδίκως. Άρχισε να με λούζει ζεστός ιδρώτας. Επειδή δεν μπορούσα να ελπίζω σε καμιά βοήθεια ή επισκευή, η ατυχία αυτή σήμαινε ότι θα τραβούσα στο εξής μόνο υποβρύχιες λήψεις και βέβαια μόνο μέχρι να τελειώσει η κασέτα. Κοίταζα από το πλάι με αγωνία, για να δω πόση κασέτα είχε μείνει ακόμη αχρησιμοποίητη. Λίγα πράγματα, γύρω στα 30 λεπτά το πολύ. Από 'κει και πέρα έπρεπε να κουβαλάω όλο τον βαρύ εξοπλισμό στο υπόλοιπο ταξίδι, χωρίς να μπορώ να τον χρησιμοποιήσω!

Αυτό μου έχει ήδη συμβεί άλλες 3 φορές με τη φωτογραφική μηχανική και παλαιότερα, το 1984, με την υποβρύχια κινηματογραφική μηχανή Eumig Super 8 στις Μαλδίβες! Δικαιολογημένα ο ιδρώτας έτρεχε ποτάμι… Ξάπλωσα λίγο να ηρεμήσω. Σε λίγο ξαναπροσπάθησα, αλλά τίποτα. Προσπαθούσα να φανταστώ τι μπορούσε να είχε συμβεί. Κάποιο απότομο χτύπημα; Όχι. Κάποιος κακός χειρισμός; Μα την κίνηση αυτή την είχα κάνει ένα σωρό φορές. Μετά από λίγο ξαναπροσπάθησα. Και ως δια μαγείας η καστάνια υποχώρησε και η κάμερα βγήκε! Έτσι απλά, όπως συνήθως…

Λίγο αργότερα βγήκα μια βόλτα, για να πάρω φωτογραφίες και να προμηθευτώ μερικά ποτά για τη δίψα. Δεν βρήκα εμφιαλωμένο νερό. Αγόρασα, λοιπόν, χυμό ανανά, ένα μεγάλο μπουκάλι αμερικάνικο χυμό μήλου κι αρκετό παστεριωμένο γάλα .

Γύρισα στο ξενοδοχείο, αφού προηγουμένως επισκέφθηκα ένα τυπικό Meeting House και είδα αρκετούς ανθρώπους ντυμένους με την παραδοσιακή ενδυμασία στο δρόμο: οι μεν άνδρες με ένα απλό πανί τυλιγμένο γύρω από τη μέση, οι δε γυναίκες με χορταρένια ή ψάθινη φούστα και γυμνόστηθες. Να ένα σημείο όπου οι πολύ πολιτισμένες και οι πολύ πρωτόγονες "συναντώνται"! Βιντεοσκόπησα τους άνδρες, αλλά, δυστυχώς, δεν μπόρεσα να "τραβήξω" και τις γυναίκες.

Η φοβερά επικίνδυνη νυχτερινή κατάδυση

Άρχισα να ετοιμάζω τον εξοπλισμό μου για τη νυχτερινή κατάδυση. Κατά το σούρουπο ήλθε μ' ένα φορτηγάκι ο divemaster να μας παραλάβει. Ήταν μαζί και δυο Αμερικανοί βατραχάνθρωποι. Στη διάρκεια της διαδρομής πληροφορήθηκα μερικά πράγματα που δεν με χαροποίησαν καθόλου. Πρώτα-πρώτα δεν θα πηγαίναμε με το σκάφος, αλλά με ένα φορτηγάκι σε μια μακρινή παραλία. Δεύτερον, θα έπρεπε να περπατήσουμε μέσα στη θάλασσα αρκετή απόσταση μέχρι να φτάσουμε στο σημείο της κατάδυσης. Γι' αυτό ήταν απαραίτητα τα καταδυτικά μποτάκια. Εγώ είχα μέσα στον εξοπλισμό μου και λαστιχένια μποτάκια, παρόλο που δεν χρειάζονται συνήθως. Τα είχα πάρει ειδικά για την πορεία προς την Jellyfish Lake. Αλλά, δυστυχώς, δεν είχα κατάλληλα πτερύγια, που να ταιριάζουν (δηλαδή να φοριούνται επάνω από τα μποτάκια). Μου έδωσαν λοιπόν κάτι παλιά σχισμένα πτερύγια, αρκετά μεγάλο νούμερο για να χωράνε και τα μποτάκια. Καθώς το φορτηγό προχωρούσε σκαμπανεβάζοντάς μας φοβερά επάνω στην καρότσα, γιατί φαίνεται ότι δεν του είχαν αλλάξει ποτέ αμορτισέρ κι ελατήρια, εγώ αγωνιζόμουν να προσαρμόσω τα λουριά των πτερυγίων στο μέγεθος του ποδιού μου και της μπότας. Λησμόνησα να πω ότι εκτός από 2-3 δρόμους στην πρωτεύουσα Κολόνια, όλοι οι άλλοι δρόμοι του νησιού ήταν χωματόδρομοι, σε κακή κατάσταση. Γι' αυτό "χορεύαμε" όλοι μαζί, κι εμείς και ο εξοπλισμός μας σε κάθε ανωμαλία του δρόμου. Το επόμενο δυσάρεστο που πληροφορήθηκα από τη συζήτηση μεταξύ των Αμερικανών ήταν ότι πλησίαζε ένας τυφώνας στο νησί, αλλά από την απόσταση και την ταχύτητά του έβγαζαν το συμπέρασμα ότι θα αργούσε να φτάσει μέχρι εμάς.

Μετά από μία ώρα ταλαιπωρίας επάνω στην καρότσα, μέσα στη ζούγκλα και κινδυνεύοντας από τα κλαδιά των δένδρων που προεξείχαν, φτάσαμε επιτέλους στην παραλία. Είχε ήδη νυχτώσει, αλλά, μακριά στον ορίζοντα φαινόταν αμυδρά η άσπρη γραμμή των κυμάτων, τα οποία έσκαγαν με μανία επάνω στο coral reef. Μέσα στην ησυχία ακουγόταν και ο θόρυβος, σαν υπόκωφος ρόγχος. Όταν συνειδητοποίησα το μέγεθος της απόστασης που έπρεπε να διανύσουμε, με έλουσε κρύος ιδρώτας. Εγώ, επιπλέον του υπόλοιπου εξοπλισμού, είχα να κουβαλήσω την τεράστια βιντεοκάμερα με τον προβολέα της και ακόμη ένα δεύτερο προβολέα, που μου είχε δανείσει ο divemaster Vince, για να έχω καλύτερη λήψη. Η πρώτη μου αντίδραση ήταν να μην πάρω μαζί την κάμερα και τους προβολείς. Αλλά το φορτηγό ήταν τελείως ανοιχτό, ούτε καν η καμπίνα του οδηγού δεν έκλεινε. Πώς λοιπόν να εγκαταλείψω μια ολόκληρη περιουσία έτσι αφύλαχτη στην παραλία; Από την άλλη, να εγκατέλειπα την κατάδυση τη στιγμή που ήμουν ο μόνος Έλληνας και να λιποψυχήσω, ενώ πήγαινε και μια κοπέλα μαζί τους, μου ερχόταν λίγο δύσκολο. Πλησίασα, λοιπόν, τον Αμερικανό divemaster και του είπα ότι θα δυσκολευτώ με όλον αυτόν τον εξοπλισμό που κουβαλούσα μαζί μου. «No problem», μου απάντησε. «Θα σε βοηθήσω εγώ κι όποτε θελήσεις, θα σε φέρω πίσω στην παραλία». Τα λόγια του με καθησύχασαν.

Ακόμη και η ετοιμασία του καταδυτικού εξοπλισμού και το ντύσιμο μέσα στο σκοτάδι ήταν ένα πρόβλημα. Κάποτε επιτέλους ετοιμαστήκαμε. Πρότεινα στον divemaster ν' αφήσει αναμμένα τα μικρά φώτα του αυτοκινήτου, για να βοηθηθούμε στο να εντοπίσουμε την παραλία μέσα στο σκοτάδι στον γυρισμό μας. Μου λέει:

«Δεν χρειάζεται, έτσι κάνουμε πάντα. Μας βοηθάει το φως που υπάρχει σ' εκείνη την καλύβα εκεί κάτω».

Η απάντησή του δεν με ικανοποίησε γιατί σκέφθηκα ότι μπορεί να γίνει διακοπή ρεύματος (πράγμα όχι απίθανο) ή οι άνθρωποι της καλύβας απλά να πάνε για ύπνο. Μου έκανε εντύπωση η αναισθησία και η επιπολαιότητα του αρχηγού μας. Άρχισα να σκέπτομαι και ν' αναζητώ εναλλακτικές λύσεις.

Προσπάθησα ν' αποτυπώσω στο μυαλό μου τη θέση και το σχήμα των αστερισμών που βρίσκονταν προς την κατεύθυνση της παραλίας, για να μπορώ κατά την επιστροφή μας να προσανατολισθώ μέσα στο απόλυτο σκοτάδι. Είχα φροντίσει να έχω μαζί μου 2 υποβρύχιους φακούς για περισσότερη ασφάλεια και τους είχα εφοδιάσει με ένα σκοινάκι, για να μην κινδυνεύω να τους χάσω. Σκέφθηκα να περάσω από έναν σε κάθε μια χειρολαβή της κάμερας, αλλά γρήγορα συνειδητοποίησα ότι αυτό δεν θα ήταν σωστό, γιατί αν σε κάποια κρίσιμη στιγμή αναγκαζόμουν να παρατήσω την κάμερα για να επιζήσω, θα έμενα χωρίς φως μέσα στο σκοτάδι. Έδεσα, λοιπόν, μόνο τον ένα φακό στη χειρολαβή και το σχοινάκι του άλλου το πέρασα γύρω από τον λαιμό μου.

Παρά λίγο τραγωδία

Μετά απ' όλα αυτά ξεκινήσαμε. Περπατήσαμε αρκετή ώρα μέσα στο νερό, μεταφέροντας όλο τον εξοπλισμό στα χέρια. Στην αρχή περπατούσαμε επάνω σε άμμο. Μετά ο βυθός ήταν σκεπασμένος με παχύ στρώμα φυκιών, αλλά πού και πού προεξείχε και κάποιος βράχος. Άρχισα να σκέφτομαι ότι για πάρα πολλούς ανθρώπους το περπάτημα επάνω σε βουνά από φύκια μέσα στο σκοτάδι της νύχτας, έστω και χωρίς κατάδυση, έστω και χωρίς να κουβαλάνε τίποτα, έστω και σε πολύ γνωστό μέρος, το θεωρούν κατόρθωμα…

Προχωρήσαμε κάπου 300 μέτρα. Φθάσαμε σ' ένα σημείο όπου τα νερά έγιναν άπατα. Έπρεπε να φορέσουμε τον εξοπλισμό. Τη μπουκάλα με το BC την έβαλα σχετικά εύκολα. Εκείνο που με δυσκόλεψε φοβερά ήταν τα πτερύγια, γιατί ήταν πάρα πολύ στενά, γιατί δεν πάτωνα και γιατί δεν είχα κάποιο σημείο να κρατηθώ ώστε να μη χάνω την ισορροπία μου. Εντέλει τα κατάφερα, αλλά είχα ήδη εξαντληθεί από την προσπάθεια. Αρχίσαμε να κολυμπάμε κοντά στο βυθό, για να αποφύγουμε το κύμα και τον άνεμο που φύσαγε στην επιφάνεια. Συγχρόνως, διαπίστωσα ότι το νερό είχε ένα ρεύμα που μας παρέσυρε προς τα δεξιά. Για να εξοικονομήσω αέρα προσπαθούσα, αντί να κολυμπώ, να πιάνομαι στις διάφορες προεξοχές των κοραλλιών και να τραβώ το σώμα μου προς τα εμπρός. Έτσι κατέβαλα σαφώς λιγότερη προσπάθεια.

Καθώς προχωρούσαμε, άρχισα να συνειδητοποιώ ότι ο επικεφαλής δεν μας είχε ρωτήσει ούτε τι πείρα από νυχτερινή κατάδυση είχαμε (αν είχαμε), ούτε τι φωτιστικά μέσα διέθετε ο καθένας από εμάς, ούτε συζήτησε τα σήματα που έπρεπε να συμφωνήσουμε εκ των προτέρων για να συνεννοούμαστε μέσα στο σκοτάδι κάτω από το νερό. Ένα ακόμη αρνητικό στοιχείο ήταν η μικρή ορατότητα, γιατί το κύμα σε συνδυασμό με το μικρό βάθος ανακάτευε την άμμο και τα φύκια. Επάνω στα αιωρούμενα σωματίδια ανακλάτο το φως των φακών μας κι έτσι περιόριζε την ορατότητα.

Κάποια στιγμή θέλησα να βρω το δεύτερο φακό ασφαλείας, που κρεμόταν από το λαιμό μου. Έψαξα, έψαξα, αλλά τίποτα. Έπιανα τον δεύτερο ρυθμιστή, έπιανα το μανόμετρο ή το direct inflator, αλλά φακός πουθενά! Όσο έψαχνα τόσο περισσότερο βεβαιωνόμουν ότι τον είχα χάσει. Η απώλεια των μισών μέσων φωτισμού και μάλιστα στην αρχή της κατάδυσης δεν ήταν καθόλου ευχάριστη... Η ταυτόχρονη κολύμβηση και έρευνα για τον φακό δεν ήταν καθόλου εύκολη, αλλά αντιθέτως πολύ κουραστική. Με έλουσε κρύος ιδρώτας. Σκέφτηκα ότι ο φακός μάλλον θα ξεκρεμάστηκε από το λαιμό μου, γιατί το κορδόνι του ήταν αρκετά γερό και δεν θα μπορούσε να κοπεί. Βέβαια, είχα προνοήσει να έχω μαζί μου και ένα «φως κινδύνου», το οποίο εκπέμπει σύντομες λάμψεις ανά λίγα δευτερόλεπτα (strobe light). Αλλά αυτό δεν χρησιμεύει για να βλέπεις, παρά μόνο για να σε εντοπίσουν τα σωστικά συνεργεία.

Μετά από λίγη ώρα κι ενώ είχα ξεγράψει τον δεύτερο φακό, ξαφνικά τον βρήκα. Λόγω ελαφράς θετικής πλευστότητάς του, είχε ανέβει ψηλότερα από μένα (πάνω από το κεφάλι μου), ενώ εγώ τον αναζητούσα δεξιά κι αριστερά, εμπρός και πίσω μου. Λίγο αργότερα από τη στιγμή που τον εντόπισα κι ενώ τον είχα αναμμένο, μου ξέφυγε από το χέρι και δυσκολεύτηκα γι' άλλη μια φορά να τον ξαναβρώ. Το γεγονός ότι ήταν αναμμένος δεν διευκόλυνε καθόλου, γιατί ήταν στραμμένος προς την επιφάνεια του νερού (κατακόρυφος με τις μπαταρίες του, λόγω βάρους, προς τα κάτω), με αποτέλεσμα η φωτεινή δέσμη να κατευθύνεται προς τον ουρανό. Κι έτσι με παίδεψε μέχρι να τον βρω και να τον πιάσω πάλι.

Παρόλη την ταλαιπωρία με τον φακό συνέχισα να κολυμπάω, αλλά κάπως πιο αργά. Η κάμερα με βάραινε πολύ. Ήταν πελώρια και μόνο το έρμα της ζύγιζε 7 κιλά έξω από το νερό (δηλαδή χωρίς την άνωση)!

Το θέαμα των ψαριών ήταν πενιχρό. Κάποια στιγμή συνειδητοποίησα ότι δεν έβλεπα το φως κανενός άλλου δύτη. Ούτε μπρος, ούτε δεξιά, ούτε αριστερά. Τελείως μόνος μέσα στο πυκνό σκοτάδι. Αναζητώντας τους συντρόφους μου στριφογύριζα, κοιτάζοντας προσεκτικά γύρω-γύρω. Δυστυχώς, δεν φαινόταν τίποτα εκτός από μαύρα νερά. Καθώς έκανα τόσες στροφές έχασα και τον προσανατολισμό μου. Βασικό λάθος μας ήταν πως δεν είχαμε μαζί μας πυξίδα. Αυτή την κρίσιμη στιγμή η μεγάλη πείρα μου από νυχτερινές καταδύσεις σε διάφορα μέρη της Γης αποδείχθηκε πολύτιμη. Συγκέντρωσα την ψυχραιμία μου κι ανέβηκα στην επιφάνεια. Είδα το φως της ακτής και αποφάσισα να προχωρήσω λίγο ακόμη προς την κατεύθυνση που πηγαίναμε. Λίγο πιο κάτω είδα με ανακούφιση το αμυδρό φως από κάποιο δύτη. Κολύμπησα μ' όλη μου τη δύναμη προς τα εκεί. Είχα αρχίσει να καίω από την προσπάθεια. Κοίταξα το μανόμετρο της μπουκάλας. Είχα ήδη καταναλώσει περίπου το ένα τρίτο του αέρα κι ακόμη δεν είχαμε φθάσει στο σημείο όπου θα άρχιζε η κυρίως κατάδυση!! Συνάντησα το ζεύγος των Αμερικανών φίλων μου. Ο divemaster, που υποτίθεται ότι θα με γύριζε πίσω, ήταν άφαντος εδώ και αρκετή ώρα. Η κατάσταση ήταν πάρα πολύ σοβαρή.

Έκανα νόημα στους Αμερικανούς ν' ανεβούμε στην επιφάνεια, για να συνεννοηθούμε. Τους είπα ότι προτιμώ να γυρίσω πίσω, επειδή θέλω να έχω αρκετό αέρα για την επιστροφή. Καθώς κουβαλούσα τόσο βαρύ εξοπλισμό, η κολύμβηση στην επιφάνεια με το κύμα και το ρεύμα θα ήταν φοβερά δύσκολη. Ακόμη, ήταν σκόπιμο να διαθέτουμε περισσότερο αέρα για να αντιμετωπίσουμε και την περίπτωση λάθους πορείας. Το να γυρίσω πίσω τελείως μόνος ήταν δίκοπο μαχαίρι. Δεν το αποφάσιζα. Τελικά, η Αμερικανίδα είπε ότι κι αυτή είναι εξαντλημένη και γι' αυτό προτιμούσε να επιστρέψει στην ακτή. Έτσι, ξεκινήσαμε τη διαδρομή της επιστροφής οι δυο μας μόνο. Κολυμπούσαμε δυνατά και σταθερά. Πρώτη φορά στη ζωή μου ίδρωσα από τη ζέστη μέσα στο νερό!! Χρειάστηκε τρεις φορές ν' ανεβούμε στην επιφάνεια, για να διορθώσουμε την πορεία μας προς την ακτή. Ευτυχώς που δεν είχε σβήσει το φως της καλύβας…

Στη διάρκεια της διαδρομής κι ενώ κολυμπούσαμε κοντά-κοντά, παρατήρησα ότι όταν εκείνη βρισκόταν λίγο μπροστά μου και ο φακός της φώτιζε κατευθείαν εμπρός, εγώ, περιέργως, δεν έβλεπα απολύτως τίποτε. Ούτε ίχνος φωτός. Αυτό οφειλόταν όχι τόσο στην κακή ορατότητα, όσο στη στενή δέσμη του φακού, ο οποίος φώτιζε το νερό αποκλειστικά και μόνο εμπρός. Δεν φώτιζε τον βυθό, ούτε διέχεε το φως. Έτσι, από πίσω φαινόταν μόνο μαύρο σκοτάδι, έστω κι αν η απόσταση ήταν ελάχιστη. Αυτό εξηγεί πώς είχα χάσει ξαφνικά την επαφή με τους άλλους δύτες (οι φακοί τους θα φώτιζαν μόνο κατευθείαν μπροστά).

Σιγά-σιγά άρχισε να φαίνεται το φως της ακτής πιο κοντά κι αυτό μας έδωσε νέες δυνάμεις. Δέκα λεπτά αργότερα φθάσαμε σε σημείο όπου πια πατώναμε. Αποφασίσαμε να μη βγάλουμε τα πτερύγια και να τα κουβαλάμε, γιατί πιθανόν πιο κάτω τα νερά να βάθαιναν και πάλι. Προτιμήσαμε, λοιπόν, να περπατάμε ανάποδα προς την ακτή, δηλαδή με την πλάτη (προς τα πίσω), ώστε να μην μας ενοχλούν τα πτερύγια που φορούσαμε. Λίγο αργότερα φθάσαμε στην ακτή. Εξαντλημένοι, ταλαιπωρημένοι, καταϊδρωμένοι, αλλά σώοι και ασφαλείς! Ο Θεός με βοήθησε και τα μισοσκισμένα βατραχοπέδιλα με τα παμπάλαια λουράκια τους άντεξαν μέχρι τέλους και δεν κόπηκαν. Ανατριχιάζω στη σκέψη τι θα μπορούσε να μου είχε συμβεί… Πάντως, μετά από την περιπέτεια αυτή αποφάσισα να έχω στο μέλλον πάντα μαζί μου όλα τα δικά μου καταδυτικά υλικά.

Μετά την κατάδυση

Άρχισα να βγάζω τον εξοπλισμό και να τον αφήνω στην άμμο, μακριά από το κύμα. Ξεκουράστηκα λιγάκι. Κατόπιν, άρχισα να παίρνω ένα-ένα τα υλικά, και πρώτη βέβαια την κάμερα, να τα πηγαίνω λίγο βαθύτερα για να τα ξεπλύνω πρόχειρα από την πολλή άμμο που είχε κολλήσει επάνω. Ενώ έπλενα τον εξοπλισμό διέκρινα τα φώτα των υπολοίπων, που επέστρεφαν κι αυτοί προς την ακτή. Μετά τα μετέφερα στο αυτοκίνητο, το οποίο ήταν παρκαρισμένο κάπου 50 μέτρα μακρύτερα. Προσπάθησα να συγκεντρώσω όλα τα υλικά μέσα στο μεγάλο σάκο, για να μην χάσω τίποτα μέσα στο σκοτάδι. Όταν βγήκε ο Αμερικανός divemaster, τον ρώτησα γιατί εξαφανίστηκε και δεν μας περίμενε. Μου απάντησε ότι είχε μαζί του δύο μαθητές, που θα έπαιρναν το «Πτυχίο Νυχτερινής Κατάδυσης» και ασχολήθηκε περισσότερο με αυτούς! Και να σκεφθεί κανείς ότι ο αρχηγός μας δεν ήταν κάποιος υπανάπτυκτος ιθαγενής, αλλά γνήσιος, λευκός Αμερικανός!

Πήγα κι άνοιξα το φορητό ψυγειάκι, το οποίο ήταν μέσα στο φορτηγό, γιατί είχα πεθάνει από τη δίψα. Ήπια δύο κόκα-κόλες κι ένα seven up, αλλά διψούσα ακόμα. Για να ξεδιψάσω ήπια και μια μπύρα, αφού όλα τα soft drinks είχαν τελειώσει. Και μπύρα εγώ δεν πίνω ούτε με το φαγητό, πόσο μάλλον με άδειο στομάχι! Αλλά «ανάγκα και θεοί πείθονται»…

Συγκεντρώσαμε τον εξοπλισμό μας στους σάκους, τους φορτώσαμε στο φορτηγάκι μαζί με τις μπουκάλες, τις ζώνες βαρών κ.λπ. και πήραμε το δρόμο της επιστροφής. Είχε έρθει και πάλι η ώρα της ταλαιπωρίας με το ξεχαρβαλωμένο φορτηγό, στον κακοτράχαλο δρόμο, επάνω στην ανοιχτή καρότσα. Προσπαθούσα να προφυλάξω το ευπαθές βίντεο από τους πολύ ισχυρούς κραδασμούς, κρατώντας το όσο καλύτερα μπορούσα και βαστώντας με το άλλο χέρι την καρότσα, για να μην πεταχτώ απ' έξω σε κάποια απότομη στροφή. Και σαν να μην έφθαναν όλα αυτά, έπρεπε να προσέχουμε να μη μας χτυπήσουν τα κλαδιά των δένδρων, ενόσω προχωρούσαμε μέσα στη ζούγκλα. Το μόνο που μας… έλειπε θα ήταν να πάθει βλάβη το αμάξι! Και βέβαια δεν θα είχαμε την παραμικρή ελπίδα να περάσει αυτοκίνητο από εκεί νυχτιάτικα. Ευτυχώς, ο Θεός μας λυπήθηκε και το φορτηγάκι άντεξε.

Φθάνοντας στο ξενοδοχείο έπρεπε να πλύνω όλον τον εξοπλισμό. Αλλά αυτή τη φορά δεν ήταν ένα απλό πλύσιμο από το θαλασσινό νερό με γλυκό, όπως συνήθως. Έπρεπε να φύγει η λεπτή άμμος, που είχε κολλήσει παντού και είχε διεισδύσει ακόμη και στις πιο στενές χαραμάδες και στα πιο δυσπρόσιτα σημεία. Χρειάσθηκε να ξεβιδώσω όλες τις βίδες, να τα κάνω όλα "φύλλο και φτερό", για να την απομακρύνω.

Συμπεράσματα και διδάγματα:

1) Ποτέ πια νυχτερινή κατάδυση από την παραλία χωρίς σκάφος.

2) Ποτέ βιντεοκάμερα ή φωτογραφική σε κατάδυση από παραλία άγνωστη (κίνδυνος σπασίματος στα βράχια ή διείσδυσης άμμου).

3) Ποτέ πια κρέμασμα φακού στον λαιμό.

4) Ποτέ πια νυχτερινή κατάδυση χωρίς τουλάχιστον τρεις φακούς (για ασφάλεια).

5) Ποτέ πια νυχτερινή κατάδυση με δύτες που δεν γνωρίζω πολύ καλά.

Αυτή η επικίνδυνη περιπέτεια της νυχτερινής κατάδυσης στο Yap (που ευτυχώς δεν είχε τραγικό τέλος) με συνέδεσε στενά με το ζευγάρι των Αμερικανών. Ο Dough ήταν επαγγελματίας φωτογράφος και κινηματογραφιστής των βυθών. Φωτογραφίες του έχουν δημοσιευτεί σε πολλά περιοδικά (National Geographic) και έχει γυρίσει ωραιότατα υποθαλάσσια φιλμ. Η σύντροφός του Lisa εργαζόταν σε ταξιδιωτικό τμήμα (travel bureau) της American Express σε κάποια πόλη της Φλόριντα. H Lisa με βοήθησε, λόγω ειδικότητας, με πληροφορίες και έκδοση εισιτηρίων για το ταξίδι μου του 1992 στις Μπαχάμες, Τζαμάικα και Αϊτή. Ειδικά για την Αϊτή με είχε συμβουλεύσει να μην πάω, γιατί αναμενόταν πραξικόπημα (εγώ, όμως, πήγα…). Τελικά το στρατιωτικό καθεστώς της Αϊτή ανετράπη δύο χρόνια αργότερα (το 1994) μετά από αιματηρές συγκρούσεις… Κράτησα την επαφή μαζί τους πάνω από μία δεκαετία, μέχρι που πήραν μετάθεση , οπότε πια έχασα τα ίχνη τους.

Περιήγηση στο νησί

Τρίτη, 28.11.1989

Μαζί με το ζεύγος των Αμερικανών ξεκινήσαμε για να επισκεφθούμε ένα τυπικό χωριό ιθαγενών στο βόρειο άκρο του νησιού Maap. Πήραμε ένα ταξί με ντόπια γυναίκα οδηγό. Η πρώτη κατάδυση θ' άρχιζε το μεσημέρι, ώστε να κάναμε τη δεύτερη κατά το σούρουπο στο κανάλι όπου σύχναζαν τα πελώρια σελάχια manta rays. Κι αυτό γιατί εκείνη την ώρα κάλμαρε το δυνατό παλιρροϊκό ρεύμα που δημιουργείται στο κανάλι αυτό. Η διαδρομή ήταν και πάλι μέσα στη ζούγκλα από χωμάτινο δρόμο, αλλά η διαφορά άνεσης ανάμεσα στο μαλακό κάθισμα του ταξί και στη σκληρή καρότσα του φορτηγού ήταν εντυπωσιακή.

Η βλάστηση τριγύρω οργίαζε. Από το δρόμο μερικές φορές φαινόταν η παραλία με τον κοραλλιογενή ύφαλο και τα ωραία χρώματα του νερού. Φθάνοντας κοντά στο χωριό, έπρεπε να εγκαταλείψουμε το αυτοκίνητο και να καλύψουμε την υπόλοιπη διαδρομή περπατώντας σ' ένα μονοπάτι. Η οδηγός του ταξί πήγαινε μπροστά κι εμείς ακολουθούσαμε.

Μετά από πορεία 20-25 λεπτών κι αφού περάσαμε 2 γεφυράκια, που ήταν φτιαγμένα από κορμούς δένδρων καρφωμένους πλάι-πλάι, φθάσαμε. Η οδηγός πήγε πρώτη, για να κάνει τις σχετικές διαπραγματεύσεις, ώστε να πάρουμε άδεια εισόδου. Εκεί είδαμε δύο Meeting House σε πολύ καλή κατάσταση. Στο ένα από αυτά είχε και διάφορα κοσμήματα, εργαλεία και βέβαια πέτρινα νομίσματα, καθώς και νομίσματα φτιαγμένα από κελύφη μεγάλων κοχυλιών. Ένα ειδικό κογχύλι χρησίμευε επίσης ως ισχυρή κόρνα στον αρχηγό του χωριού, όταν ήθελε να καλέσει τον πληθυσμό σε σύσκεψη. Στο άλλο Meeting House υπήρχαν παγίδες για ψάρια, φτιαγμένες από πλεγμένα καλάμια. Στην παραλία είχαν απλωμένα τα δίχτυα. Είδαμε ακόμη τον αρχηγό να μεταφέρει betel nuts και πιπερόφυλλα για μάσημα. Οι γυναίκες του χωριού ήταν απασχολημένες με το άνοιγμα καρυδών και αφαίρεση της άσπρης σάρκας του κοκοφοίνικα σε κομμάτια, την οποία συγκέντρωναν σ' ένα δοχείο και μετά την έδιναν στους χοίρους για τροφή. Ακόμη και τα κοτόπουλα που τριγύριζαν εκεί κοντά έτρωγαν με μανία τα κομματάκια της ψίχας που τύχαινε να πέσουν κατά γης.

Λίγο πριν αναχωρήσουμε, μας ζήτησαν να πληρώσουμε για την επίσκεψη $2,5 κατά άτομο και $25 για το βίντεο! Τους παραπονέθηκα ότι 25$ είναι υπερβολικό ποσόν κι ότι δεν μου το είχαν πει εξαρχής. Τελικά, μετά από πολλές διαπραγματεύσεις και παζάρια συμβιβαστήκαμε στα 10$ συν 2,5$.

Την ώρα που ετοιμαζόμασταν να φύγουμε έπιασε μια φοβερή μπόρα και δυνατός άνεμος. Ίσως να ήταν τα προεόρτια του επερχόμενου τυφώνα. Περιμέναμε κάπου μισή ώρα να κοπάσει κάπως ο μεγάλος χαλασμός.

Πνευματικά δικαιώματα adventurouslife.gr