Το φαράγγι της Νέδας

Το φαράγγι της Νέδας

Η διάσχιση της χαράδρας της Νέδας οργανώθηκε από την ομάδα Action Team για τις 17 Οκτωβρίου 1999. Επειδή θα έφευγα για ένα πολύ μακρινό ταξίδι λίγες μέρες αργότερα, προσπάθησα να τη μεταφέρω σ' άλλη ημερομηνία, αλλά, δυστυχώς, η αλλαγή ήταν αδύνατη. Θα χρειαζόμασταν πεπειραμένους αρχηγούς κι αυτοκίνητα- λεωφορεία 4Χ4 για τις μετακινήσεις μας, που δεν ήταν διαθέσιμα άλλη μέρα. Ο χειμώνας πλησίαζε, με τις κακοκαιρίες και τις μικρές μέρες, οπότε το εγχείρημα θα έπρεπε ν' αναβληθεί για την επόμενη χρονιά, εάν δεν το τολμούσα. Έτσι, αποφάσισα να το ρισκάρω.

Η Νέδα είναι ένα υπέροχο, άγνωστο ποτάμι της Μεσσηνίας, ένα αληθινό μνημείο της φύσης! Πηγάζει από τις κορυφές των βουνών Τετράζιο και Λύκαιο, στη βορεινή άκρη της Μεσσηνίας και κυλάει τα νερά της προς τον Κυπαρισσιακό Κόλπο. Αποτελεί το φυσικό σύνορο ανάμεσα στη Μεσσηνία και την Ηλία, από τότε που οι Δωριείς κατέκτησαν την Πελοπόννησο.

Είναι, ίσως, το μοναδικό "θηλυκό" ποτάμι της Ελλάδας, γιατί πήρε το όνομά του από την νύμφη Νέδα, θεότητα των νερών. Στο φανταστικό κόσμο της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας, όταν η Ρέα γέννησε τον Δία στο Λύκαιον Όρος εμπιστεύτηκε την ανατροφή του στη Νέδα και σ' άλλες δύο νύμφες, τη Θεισόα και την Αγνώ. Οι νύμφες ανέθρεψαν το θεϊκό βρέφος, γλιτώνοντάς το από τον πατέρα του, μέχρις ότου το ανέλαβαν οι Κούρητες, για να το προστατέψουν από τον Κρόνο.

Ολόκληρη η περιοχή είναι γεμάτη θρύλους, μύθους, αρχαία τοπωνύμια, ερείπια ναών και πόλεων, με φοβερό ενδιαφέρον (π.χ. ο ναός Επικούριου Απόλλωνα - έργο του Ικτίνου κ.ά.).

Μετάβαση και προετοιμασία

Ξεκινήσαμε από την Ανδρίτσαινα στις 9 το πρωί, μ' ένα NIVA 4Χ4 και 2 μίνι λεωφορειάκια (VW & FORD), που μετέφεραν τους αρχηγούς, την ομάδα μας, τα εφόδια και τους οδηγούς, οι οποίοι θα επέστρεφαν με τα αυτοκίνητα και θα έρχονταν αργότερα για να μας παραλάβουν, από ένα σημείο κοντά στον τερματισμό του canyoning, ενός δύσκολου, αλλά πολύ συναρπαστικού αθλήματος, που συνεχώς κερδίζει καινούργιους πιστούς.

Τα τοπία στη διαδρομή ήταν πανέμορφα! Αρχικά υπήρχε άσφαλτος και κατόπιν πολύ ανώμαλοι χωματόδρομοι, όπου τα αμάξια υπέφεραν πολύ. Ακριβώς γι' αυτό είχαμε μοιράσει το φορτίο σε τρία οχήματα.

Φθάσαμε μετά από 45 λεπτά. Σ' ένα πολύ μικρό σακίδιο, έβαλα μόνο τ' απολύτως απαραίτητα για την εξόρμηση πράγματα, ώστε να μην κουβαλάω μεγάλο βάρος.

Πήραμε ένα στενό, απότομο οφιοειδές μονοπάτι και κατηφορίσαμε προς την ποταμιά. Σε λίγα λεπτά φθάσαμε σ' ένα ειδυλλιακό, καταπράσινο μέρος, με πανύψηλα πλατάνια, στρωμένο με ανθισμένα κυκλάμινα και μεγάλα φύλλα από κάλλες. Λίγο πιο κάτω υψωνόταν ένα παλιό, μονότοξο, πέτρινο γεφύρι, υπέροχο έργο της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Αν και ο ήλιος έκαιγε, μέσα στη χαράδρα έκανε δροσιά και παντού υπήρχαν δροσοσταλίδες από τη βροχή που είχε πέσει το προηγούμενο βράδυ.

Ετοιμασθήκαμε στα γρήγορα και ξεκινήσαμε στις 11:00, από υψόμετρο περίπου 300 μέτρων. Για την εξόρμησή μας φορέσαμε λαστιχένιες κάλτσες και στολή καταδύσεων «long John», από πάνω μπότες με έντονα ανάγλυφες σόλες και αδιάβροχα μπουφάν.

Η διάσχιση του φαραγγιού

Ακολουθήσαμε το ποτάμι, το οποίο είχε αρκετό νερό. Άλλοτε περπατούσαμε μέσα στην κοίτη κι άλλοτε στις όχθες - πότε στη μια και πότε στην άλλη, αναλόγως της δυσκολίας του περάσματος. Στην ακροποταμιά δεν υπήρχε μονοπάτι. Λίγο μετά κάναμε μια μικρή στάση για να σφίξουμε ξανά τα κορδόνια των παπουτσιών, δεδομένου ότι οι κάλτσες από αφρώδες λάστιχο και οι μπότες συστέλλονται όταν βραχούν και συνεχίσαμε την πορεία μας.

Σιγά-σιγά άρχισε να ξετυλίγεται μπροστά στα μάτια μας ένα πανέμορφο τοπίο. Η φύση ήταν παρθένα και πεντακάθαρη, γιατί το ποτάμι δεν περνούσε μέσα από πολυάνθρωπους οικισμούς, οπότε δεν μετέφερε ίχνος ρύπανσης. Η ποικιλία του φαραγγιού ήταν απίστευτη: αλλού απότομες στροφές κι αλλού ευθεία διαδρομή, σ' άλλα μέρη αιωνόβια πλατάνια και σ' άλλα χαμηλοί πυκνοί θάμνοι, άλλοτε πελώριοι βράχοι, άλλοτε βότσαλα κι άλλοτε άμμος στις όχθες.

Σε αρκετά τμήματα της διαδρομής περπατούσαμε στην ξηρά, σ' άλλα τσαλαβουτούσαμε μέσα στα νερά, ενώ σε μερικά αναγκαζόμασταν να κολυμπήσουμε, γιατί το ποτάμι βάθαινε τόσο απότομα που βρισκόμασταν στ' άπατα σε χρόνο μηδέν. Οι εναλλαγές ήταν ταχύτατες. Αλλού είχε ήλιο κι αλλού πυκνή σκιά. Τη μια γινόμασταν μούσκεμα στον ιδρώτα από την πορεία και την άλλη βουτούσαμε στα παγωμένα νερά. Κυριολεκτικά, κάναμε αλλεπάλληλα "σκωτσέζικα ντους"!

Ιδιαίτερα δυσάρεστη ήταν η αίσθηση του κρύου νερού όταν διείσδυε κάτω από την καταδυτική στολή, παγώνοντας όλο το σώμα και ιδιαίτερα την πλάτη! Καθώς κυλούσε αργά και βασανιστικά κατά μήκος της ραχοκοκαλιάς, προκαλούσε ρίγη.

Μ' αυτή τη φοβερή ποικιλία για ένα πράγμα δεν μπορούσα να παραπονεθώ... για πλήξη!

Τεχνάσματα για τη φωτογράφιση

Η φωτογραφική μου μηχανή ήταν, βέβαια, απολύτως στεγανή και δεν είχε το παραμικρό πρόβλημα. Χρειαζόταν μόνο συνεχή προστασία από τα χτυπήματα. Όμως, οι σταγόνες νερού που παρέμεναν επάνω στο φακό της μετά από κάθε "υγρή διαδρομή", επηρέαζαν την ποιότητα της φωτογραφίας. Δεν μπορούσα να τις σκουπίσω, γιατί δεν διέθετα απολύτως τίποτε στεγνό. Αν περίμενα να στεγνώσουν, θα ήταν μάταιος ο κόπος, γιατί βουτούσαμε ξανά και ξανά στο νερό. Αν φυσούσα δυνατά, ώστε να φύγουν τουλάχιστον οι μεγάλες σταγόνες, τότε θα θόλωνε το κρύσταλλο και η φωτογραφία θα έβγαινε τελείως θολή (αυτό το έχω μάθει δοκιμάζοντάς το σε κάποια προηγούμενη εξόρμηση).

Για να γλυτώσω τ' αλλεπάλληλα βρεξίματα της μηχανής, τουλάχιστον στα σημεία όπου το ποτάμι δεν ήταν πολύ βαθύ και το νερό μού έφθανε μόνο μέχρι το στήθος, σκέφθηκα να κοντύνω πάρα πολύ τον ιμάντα της, που ήταν περασμένος γύρω από τον λαιμό μου. Το τέχνασμα πέτυχε, αλλά... μόνο στα σημεία όπου πάτωνα. Αποφάσισα, μάλιστα, ν' αντικαταστήσω, σε μελλοντικές εξορμήσεις, τον σταθερό ιμάντα με άλλον ελαστικό, ώστε να μου δίνει μεγαλύτερη ευελιξία στην φωτογράφιση. Καθώς, όμως, προχωρούμε, όλο και συχνότερα συναντούσαμε μέρη όπου χρειαζόταν να κολυμπήσουμε. Έσπαγα το κεφάλι μου για να βρω μια λύση. Τελικά, μου ήρθε η φαεινή ιδέα να εφαρμόσω τη… «μέθοδο του σκύλου»: δάγκωσα τη μηχανή κι άρχισα να κολυμπώ με το κεφάλι όσο γινόταν πιο ψηλά! Τις περισσότερες φορές τα κατάφερα να περάσω στην αντίπερα όχθη με τον φακό της μηχανής τελείως στεγνό! Βέβαια, όπως είναι φυσικό, κατάπια και κάμποσο νερό! Αν τυχόν το νερό είχε μολυνθεί π.χ. από κάποιο ζώο, θα το μάθαινα την επόμενη μέρα… από το αποτελέσματα... Περιττό, βέβαια, ν' αναφέρω ότι το κολύμπι φορώντας μπότες, στολή, αδιάβροχο και σακίδιο δεν είναι και τόσο εύκολη υπόθεση.

Επινόησα, επίσης, μια απολύτως σίγουρη μέθοδο μεταφοράς του εφεδρικού ή του τραβηγμένου φιλμ. Δεν αρκέστηκα στη στεγανότητα του κουτιού του εργοστασίου παραγωγής του, αλλά τοποθέτησα ολόκληρο το κουτί μέσα σ' ένα στεγανό, πλαστικό πορτοφόλι για την πλαζ, το οποίο κρέμασα (με σπαγκάκι) από τον λαιμό μου για διπλή προστασία. Έτσι θα ήταν κι ευκολότερα προσιτό, μόλις θα το χρειαζόμουν. Το σύστημα δούλεψε άψογα, εκτός από μια λεπτομέρεια: το κουτί του φιλμ σφήνωσε στο βάθος του πλαστικού πορτοφολιού, που είχε σχήμα κωνικό και "τρόμαξα" να το βγάλω! Αλλά, βρήκα και σ' αυτό λύση: στο εξής θα βάζω πρώτα το πλατύτερο μέρος του κουτιού, ώστε να μη χωράει να πάει πολύ βαθιά. Σ' όλα τα θέματα η πείρα είναι μεγάλη υπόθεση!

Λίγο αργότερα, αποφασίσαμε να βγάλουμε τα αδιάβροχα μπουφάν που φορούσαμε, επειδή μας ζέσταιναν πολύ κατά την πορεία, ενώ, αντίθετα, στο κολύμπι ελάχιστα μας προφύλασσαν από το κρύο, δυσκόλευαν τις κινήσεις μας κι επιπλέον γέμιζαν με νερά, που έπρεπε να αδειάζουμε...

Η απότομη στενωπός - κρυφή παγίδα

Γύρω στις 12:00, φθάσαμε σ' ένα σημείο όπου το ποτάμι περνούσε από μια στενή και ρηχή δίοδο, ανάμεσα σε δύο μεγάλα, ψηλά βράχια. Το νερό αποκτούσε μεγάλη ταχύτητα μέσα στο στένωμα. Καθώς επιχειρούσα να το διαβώ, τελείως ξαφνικά το επόμενό μου βήμα βρέθηκε στο κενό, γιατί η κοίτη βάθαινε απότομα, χωρίς καμία ένδειξη. Φυσικά, έκανα μια αναπάντεχη βουτιά. Αυτό επιβεβαίωσε για μια ακόμη φορά τον κανόνα: στο canyoning όλος ανεξαιρέτως ο εξοπλισμός (ρολόγια, φωτογραφικές, σπίρτα, αναπτήρες κ.λπ.) για να μπορέσει να "επιβιώσει" από τις τόσες βουτιές, καταρράχτες, κολυμβήσεις, πεσίματα στο νερό κ.λπ. (που συχνά είναι απρόβλεπτα), πρέπει να είναι είτε τελείως αδιάβροχος είτε ερμητικά κλεισμένος σε στεγανό κιβώτιο ή κέλυφος. Για μεγαλύτερη σιγουριά είναι καλύτερα να υπάρχει διπλή προστασία (π.χ. να τοποθετούνται και μέσα σε σφραγισμένο, νάιλον σακουλάκι).

Σε πολλά σημεία του φαραγγιού συναντήσαμε καβούρια, μερικά μάλιστα αρκετά μεγάλα. Αποτελούσαν νόστιμο μεζέ για τις βίδρες που ζούσαν στο ποτάμι. Επίσης, είδαμε πολλά έντομα με μικρό σώμα και μεγάλα φτερά να κολυμπούν κατά ομάδες στην επιφάνεια του νερού.

Στη 12:45 φθάσαμε σε μια επίπεδη γέφυρα από μπετόν που είχε μεταλλικά κάγκελα, πολύ περίεργης κατασκευής. Το μεταλλικό, σχήματος σκάφης, καλούπι (με γυρισμένες προς τα πάνω τις πλαϊνές πλευρές) που είχε χρησιμοποιηθεί για να συγκρατήσει το υγρό μπετόν, έχει μείνει εκεί.

Κάτω από τη γέφυρα κάναμε μια μικρή στάση για ξεκούραση. Ο αρχηγός μάς πρόσφερε καφέ, που είχε φέρει μέσα σ' ένα μεγάλο θερμός, κέικ και κουλουράκια. Αυτές οι μικρές λιχουδιές ήταν πολύ ευπρόσδεκτες και ιδιαίτερα τονωτικές. Εγώ ήπια κι ένα χυμό που είχα στο μίνι-σακίδιό μου, γιατί διψούσα πολύ.

Μετά τη γέφυρα το ποτάμι στένευε πολύ και τα βραχώδη τοιχώματα υψώνονταν σε δυσθεώρητα ύψη. Σε κάποιο σημείο η απόσταση μεταξύ τους ήταν μόλις ένα μέτρο! Οι πανύψηλες όχθες προξενούσαν δέος. Το φως του ήλιου που έφθανε μέχρι το βάθος του φαραγγιού ήταν λιγοστό και μόνο με φλας μπορούσαμε να φωτογραφίσουμε μέσα στο μισοσκόταδο (παρότι ήταν μεσημέρι).

Μια ποικιλία από δυσκολίες

Στα στενά μέρη το νερό κινείτο με πολύ μεγάλη ταχύτητα. Αλλά ουδέν κακόν αμιγές καλού... Αφηνόμασταν να μας παρασύρει το ρεύμα. Προχωρούσαμε σαν να μας έσπρωχνε μια αόρατη και αθόρυβη μηχανή. Δεν ήταν απαραίτητο να κολυμπάμε και να κουραζόμαστε! Έπρεπε μόνο να προσέχουμε, καθώς κινούμασταν ταχύτατα, μη χτυπήσουμε σε κάποια στροφή ή προεξοχή των βράχων.

Μετά τη δυνατή, νυχτερινή νεροποντή το ποτάμι φούσκωσε, ανέβηκε η στάθμη του, το ρεύμα έγινε πιο ορμητικό, τα περάσματα δυσκολότερα και τα νερά θολά από τα χώματα που παρέσυραν. Αλλά και στα μέρη όπου τα νερά κυλούσαν ήρεμα και ήταν διάφανα, μόλις περνούσαν οι πρώτοι της ομάδας μας τα θόλωναν με τα βήματά τους. Όλοι οι επόμενοι ήταν αναγκασμένοι να ψάχνουν μέσα στα θολά νερά, για να βρουν πού να πατήσουν.

Εγώ, επειδή φωτογράφιζα, μοιραία καθυστερούσα λίγο, οπότε αντιμετώπιζα μεγαλύτερο πρόβλημα. Εκεί που δεν το περίμενα, πατούσα σε ασταθείς πέτρες και βρισκόμουν αλλού, σε στρογγυλεμένους βράχους που γλιστρούσαν φοβερά ή μέσα σε γούβες και βαθουλώματα. Αλλά το χειρότερο απ' όλα ήταν τα χονδρά κλαδιά και τα κούτσουρα! Μερικά είχαν σφηνώσει γερά ανάμεσα στα βράχια και μέσα στο θολό νερό αποτελούσαν θανάσιμες παγίδες, καθώς ήταν απολύτως αόρατα. Μάγκωναν το πόδι τελείως αναπάντεχα και με φρέναραν ή μ' έγδερναν. Όταν βρίσκονταν έξω από το νερό δεν αποτελούσαν πρόβλημα, επειδή τα έβλεπα και τ' απέφευγα. Τις περισσότερες φορές κατάφερνα, έστω και την τελευταία στιγμή, να διατηρήσω την ισορροπία μου. Όμως, μερικές φορές έπεφτα, ευτυχώς χωρίς σοβαρές συνέπειες. Δύο φορές χτύπησα στο καλάμι του ποδιού και πόνεσα πάρα πολύ. Παρά την προστασία της καταδυτικής στολής από αφρώδες ελαστικό, η πληγή μάτωσε, όπως διαπίστωσα το βράδυ όταν την έβγαλα. Γι' αυτό πρέπει όλες οι κινήσεις να είναι αργές και πολύ προσεκτικές. Ήμουν αναγκασμένος να ψηλαφώ και να δοκιμάζω συνεχώς. Αλλά έτσι, πώς ν' ανακτήσεις το "χαμένο" κατά τη φωτογράφιση έδαφος; Από την άλλη μεριά, ο αρχηγός μάς πίεζε να μην καθυστερούμε, γιατί είχαμε ακόμη πολύ δρόμο μπροστά μας και υπήρχε κίνδυνος να μας "πιάσει" η νύχτα. Προχωρώντας, όμως, γρήγορα δεν είχαμε αρκετό χρόνο για ν' απολαύσουμε το τοπίο.

Το περπάτημα στις όχθες ήταν μεν ευκολότερο, αλλά υπήρχαν κι εκεί ανάλογα προβλήματα. Γι' αυτό, καθώς πηδούσα από βράχο σε βράχο, αναγκαζόμουν να κρατηθώ από δένδρα ή φυτά, προκειμένου να μη χάσω την ισορροπία μου. Κάποια φορά ένα κλαδί που εξείχε με χτύπησε στο μέτωπο. Πολλές άλλες είχα την ατυχία να πιαστώ από άγριες τριανταφυλλιές ή αγκαθωτούς θάμνους, με αποτέλεσμα να τρυπηθώ, να γρατζουνισθώ και να γεμίσουν τα δάχτυλά μου αίματα. Η απολύμανση δεν ήταν καθόλου εύκολη με τόσα νερά και δεν είχε και πολύ νόημα, αφού δεν μπορούσαν να κολλήσουν και να παραμείνουν στη θέση τους τα επιθέματα. Άλλωστε, δεν υπήρχε χρόνος για τέτοια μικροπροβλήματα…

Οι εναλλαγές στο τοπίο εξακολουθούσαν να με μαγεύουν. Σε μια περιοχή οι όχθες αποτελούνταν από περίεργα γκρίζα βράχια με ιδιόρρυθμες χαρακτηριστικές πτυχώσεις. Έμοιαζαν σαν να είχαν σχηματιστεί από αλλεπάλληλα στρώματα ηφαιστειακής λάβας. Σε κάποιο άλλο σημείο τα νερά είχαν υποσκάψει τον βράχο, ενώ το ανέπαφο επάνω μέρος του προεξείχε προς το φαράγγι, πάνω από την επιφάνεια του ποταμού. Αλλού πάλι τα φυλλώματα των πλατανιών από τις δύο όχθες έσμιγαν πάνω από τα νερά, σχηματίζοντας μία πράσινη αψίδα που κάλυπτε το φαράγγι και πυκνή σκιά.

Ο αρχηγός μας διέθετε μεγάλη πείρα και ήταν πολύ σωστός, πράγμα ασυνήθιστο για την ελληνική πραγματικότητα... Πήγαινε πάντα μπροστά για να επιλέγει την καλύτερη διαδρομή, να δίνει οδηγίες, να μας προειδοποιεί για τις δυσκολίες και να επισημαίνει τα επικίνδυνα σημεία. Ο υπαρχηγός και βοηθός του είχε την εντολή να μένει πάντα τελευταίος, ώστε να επιβλέπει τους βραδυπορούντες, να τους βοηθάει και να εξασφαλίζει ότι κανείς δεν θα χανόταν ή θα έμενε πολύ πίσω. Για περισσότερη, όμως, σιγουριά ο αρχηγός κάπου-κάπου καταμετρούσε την ομάδα.

Η απροσδόκητη έκπληξη

Λίγο πιο κάτω μας περίμενε μια μεγάλη έκπληξη. Κυριολεκτικά δεν πιστεύαμε στα μάτια μας! Οι απόκρημνες πλαγιές στις δύο όχθες είχαν κατολισθήσει από πολύ μεγάλο υψόμετρο, σε μήκος τουλάχιστον 250 ή 300 μέτρων. Πολλές εκατοντάδες τόνοι βράχων είχαν σκεπάσει όχι μόνο το ποτάμι, αλλά ακόμη και τις όχθες του φαραγγιού! Κοίταζα με δέος τ' απότομα βουνά και τις τρομακτικές ποσότητες των ογκόλιθων, που είχαν κυλίσει προς τα κάτω.

Ο αρχηγός μας είχε περάσει μερικές μέρες πριν από το σημείο και τότε δεν υπήρχε κανένα πρόβλημα. Πιθανότατα η κατακρήμνιση των βράχων προκλήθηκε από την κατακλυσμιαία βροχόπτωση της προηγούμενης νύχτας! Οι αιτίες που θα μπορούσαν να προκαλέσουν τέτοια μετατόπιση είναι σεισμός, χιονοστιβάδα, έκρηξη (π.χ. φουρνέλο, ηφαίστειο) ή βροχή. Επειδή τα τρία πρώτα φαινόμενα δεν παρατηρήθηκαν στην περιοχή, μοιραία καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι αιτία ήταν η δυνατή βροχή.

Το θέαμα ήταν τρομερό. Κι αφού το μαλακό χιόνι μπορεί να θάψει ανθρώπους ζωντανούς και να καταστρέψει σπίτια όταν μεταβληθεί σε χιονοστιβάδα, δεν χρειάζεται μεγάλη φαντασία για να συνειδητοποιήσει κανείς την κολοσσιαία δύναμη και τις τραγικές επιπτώσεις της κατολίσθησης των βράχων. Η σκέψη ότι θα μπορούσε να συμβεί κάτι παρόμοιο και σ' άλλο σημείο την ώρα της διάσχισης, μου έφερε ανατριχίλα…

Καθώς οι κοτρώνες, οι πέτρες και οι βράχοι είχαν κατρακυλήσει πολύ πρόσφατα, δεν είχαν ακόμη ισορροπήσει σε κάποια σταθερή και μόνιμη θέση. Έτσι, το περπάτημα επάνω τους ήταν μια μικρή Οδύσσεια. Η διάβαση εκεί ήταν πολύ δυσκολότερη από ό,τι η διάσχιση μιας συνηθισμένης σάρας στο βουνό, γιατί στις σάρες οι πέτρες έχουν κατακαθίσει και ισορροπήσει από πολύ καιρό, συνήθως από χρόνια.

Προχωρώντας, φθάσαμε με κόπο σ' ένα σημείο όπου οι βράχοι της κατολίσθησης δεν είχαν καλύψει το ποτάμι. Για να συνεχίσουμε έπρεπε να περάσουμε μέσα από το νερό. Προσέχοντας να μην κυλήσει κανένας βράχος, μπήκαμε μέσα στη λίμνη που είχε δημιουργηθεί από τα νερά του ποταμού. Επειδή ήταν πολύ βαθιά, δεν πατώναμε και αναγκαστήκαμε να κολυμπήσουμε. Αφού φθάσαμε στην απέναντι όχθη, το πρόβλημά μας ήταν να βγούμε από το νερό με πολύ απαλές κινήσεις, ώστε να μην κατρακυλήσει κανένας ογκόλιθος και μας καταπλακώσει! Το ίδιο σκηνικό επαναλήφθηκε ακόμη δύο φορές με δύο ακόμη λίμνες, που πιθανότατα είχαν δημιουργηθεί μόλις... την προηγούμενη το βράδυ.

Κάποτε εδέησε ο Θεός και φθάσαμε στο τέλος της κατολίσθησης. Τα καταπιεσμένα νερά του ποταμού άρχισαν ν' αναβλύζουν ανάμεσα από τις ακριανές πέτρες με ορμή. Νόμιζες ότι ήταν ένα πελώριο κεφαλάρι με πολλές πηγές, η μία δίπλα στην άλλη. Το κελάρυσμα ή μάλλον το βουητό των νερών ήταν μια απόλαυση. Ευτυχώς, το πανέμορφο τοπίο μας αποζημίωσε πλουσιοπάροχα για την ταλαιπωρία που είχαμε περάσει.

Ανάπαυση κάτω από την γέφυρα

Στις 15:30 φθάσαμε στο παλιό, μονότοξο, πέτρινο γεφύρι της Φυγάλειας. Επρόκειτο για ένα υπέροχο δείγμα της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής των περασμένων αιώνων. Εκεί κάναμε στάση για να φάμε από ένα σάντουιτς και ν' ανακτήσουμε δυνάμεις. Το τέρμα της διαδρομής θα ήταν στο σημείο εκείνο. Όμως, όσοι άντεχαν μπορούσαν να συνεχίσουν για ακόμη 500 μέτρα περίπου, ώστε να δουν κι άλλα υπέροχα μέρη. Μερικοί από την ομάδα σταμάτησαν, λόγω κούρασης, ενώ οι υπόλοιποι συνεχίσαμε. Αφήσαμε, όμως, τα σακίδιά μας, για να είμαστε πιο ελεύθεροι κι ανάλαφροι.

Άρχισα να κάνω οικονομία στο φιλμ, γιατί μου τελείωνε και το δεύτερο τριανταεξάρι, που είχα βάλει στη μηχανή… Δεν είχα φανταστεί ότι θα μου χρειαζόταν και τρίτο!

Η ανεπανάληπτη μαγεία της φύσης

Μετά από 20 λεπτά φθάσαμε σ' ένα μαγευτικό μέρος, ασυζητητί το ωραιότερο όλης της διαδρομής: ένας μεγάλος καταρράκτης που έπεφτε από ψηλά στο ποτάμι, ενισχύοντάς το με τα νερά του. Λίγα μέτρα πιο κάτω το ποτάμι της Νέδας έμπαινε μέσα σ' ένα σκοτεινό τούνελ και χανόταν! Απ' όσο γνωρίζω, είναι το μοναδικό ποτάμι που περνάει μέσα από φυσική σήραγγα! Το τούνελ είχε μήκος περισσότερο από 100 μέτρα. Για να το περάσει κανείς χρειαζόταν να έχει στη διάθεσή του ακόμη μια μέρα και καλύτερο εξοπλισμό (ισχυρούς υποβρύχιους φακούς, κράνη, στεγανούς φακούς στερεωμένους με ιμάντες στο μέτωπο κ.λπ.). Υποσχέθηκα στον εαυτό μου να επιστρέψω την επόμενη χρονιά, ειδικά εξοπλισμένος για τη συνέχεια.

Μπήκαμε όλοι κάτω από τον καταρράκτη, για ν' απολαύσουμε ένα φυσικό ντους. Όμως, τα νερά του έπεφταν επάνω στο σώμα μας με τόση ορμή (λόγω του μεγάλου ύψους) που μας μαστίγωναν. Ο βράχος πλάι στον καταρράκτη ήταν τελείως απότομος και γλιστερός, λόγω της υγρασίας. Για να τον ανέβουμε χρησιμοποιήσαμε σκοινιά.

Φθάνοντας με αρκετό κόπο επάνω, συναντήσαμε έναν δεύτερο, μικρότερο καταρράκτη. Λίγο ψηλότερα υπήρχε κι ένας τρίτος, που με την ορμή του είχε σκάψει τα βράχια που βρίσκονταν στη βάση του, δημιουργώντας μια βαθειά, στρογγυλή λιμνούλα, γεμάτη πρασινογάλαζα νερά. Ευτυχώς, ένα πρόχειρο ξύλινο γεφυράκι μας βοήθησε να περάσουμε απέναντι.

Συνεχίζοντας το σκαρφάλωμα, φθάσαμε σ' ένα μικροσκοπικό κάτασπρο ξωκλήσι, με την καμπάνα του κρεμασμένη από ένα μεγάλο κλαδί. Το φωτογράφισα στα γρήγορα, γιατί η υπόλοιπη ομάδα προχωρούσε ήδη προς τα πάνω. Το εκκλησάκι αυτό μου έλυσε και την απορία τι γύρευε το γεφυράκι σ' αυτή την τόσο δυσπρόσιτη ερημιά.

Προχωρώντας, με τη βοήθεια των σχοινιών για ασφάλεια, φθάσαμε σ' άλλο ένα ειδυλλιακό μέρος που ήταν γεμάτο με αιωνόβια πλατάνια. Ένας καταρράκτης, πολύ μεγαλύτερος από τους άλλους τρείς, έπεφτε με πάταγο από ψηλά, μέσα σε μια υπέροχη τουρκουάζ λίμνη. Καθώς ήμασταν καταϊδρωμένοι και ζεστοί από την κουραστική προσπάθεια της ανάβασης, ορμήσαμε μέσα στη λίμνη και φθάσαμε στη βάση του καταρράκτη. Τα παγωμένα νερά του μας έκαναν ένα φοβερά αναζωογονητικό υδρομασάζ. Ξεδιψάσαμε, πίνοντας το πεντακάθαρο νερό που μας έστειλε η φύση από ψηλά. Είναι αυτονόητο, βέβαια, ότι σ' αυτό το θεϊκό τοπίο μου τελείωσε και το δεύτερο φίλμ. Ένα από τα δένδρα στην όχθη της λιμνούλας ήταν τόσο γέρικο που ο κορμός του χαμηλά, κοντά στο έδαφος, είχε μεταβληθεί σε πελώρια κουφάλα. Ολόκληρο το δένδρο στηριζόταν μόνο στον φλοιό του, που το ένωνε με τις ρίζες του!

Θα θέλαμε να μείνουμε σ' αυτό το υπέροχο μέρος ρεμβάζοντας κι ονειροπολώντας για πολλή ώρα ακόμα. Όμως, ο αρχηγός, που είχε και την ευθύνη της αποστολής, μας προσγείωσε και πάλι στην πραγματικότητα. Μας είπε ότι ψηλότερα υπήρχε κι ένας πέμπτος καταρράκτης, ο οποίος συμπλήρωνε την υγρή αλυσίδα. Αλλά η ώρα έχει περάσει και έπρεπε ν' αρχίσουμε την επιστροφή, γιατί νύχτωνε νωρίς.

Κατεβαίναμε με τη βοήθεια σχοινιών. Κρατιόμασταν με τα χέρια, χωρίς ραπέλ και γι' αυτό μοιραία προχωρούσαμε με βραδύ ρυθμό. Και μέχρι να περάσει ο προηγούμενος από κάποιο δύσκολο σημείο, μας δινόταν λίγος χρόνος για να απολαύσουμε το εκπληκτικό θέαμα ακόμη μία φορά. Ήταν μια επανάληψη για να μείνουν οι εικόνες αυτές ανεξίτηλα χαραγμένες στη μνήμη μας. Χωρίς αμφιβολία ήταν το αποκορύφωμα της μαγείας των νερών!

Όταν φθάσαμε κάτω στο ποτάμι, έριξα μια τελευταία, αποχαιρετιστήρια ματιά στο μυστηριώδες, σκοτεινό τούνελ και είδα τα νερά να χάνονται προς το άγνωστο. Αυτή η πελώρια, μαύρη τρύπα που κατάπινε έναν ολόκληρο ποταμό, διέγειρε την περιέργειά μου και αποτελούσε σκέτη πρόκληση για νέα εξερεύνηση.

Η διαδρομή του γυρισμού

Κατά την επιστροφή προς τη γέφυρα της Φυγάλειας, η συνοχή της ομάδας ήταν κάπως πιο χαλαρή, επειδή είχαμε αποκτήσει αρκετή πείρα και γνωρίζαμε πλέον τι επρόκειτο να συναντήσουμε, χωρίς αυτό να σημαίνει μικρότερη επαγρύπνηση. Αντίθετα, η προσοχή έπρεπε να είναι μονίμως τεταμένη, γιατί οι κίνδυνοι ελλοχεύουν παντού, ιδίως όταν είσαι πολύ κουρασμένος. Μπορείς εύκολα να πάθεις κάποιο διάστρεμμα ή κάταγμα, να σπάσεις ακόμη και το κεφάλι σου πέφτοντας, ή να έχεις πρόβλημα με τη σπονδυλική στήλη σου από κάποια απότομη κίνηση ή τράνταγμα. Όμως, δεν είναι καθόλου εύκολο να είσαι σε υπερδιέγερση συνεχώς, επί πέντε ή έξι ώρες και να έχεις τεταμένη την προσοχή σου ανά πάσα στιγμή.

Φθάνοντας στο γεφύρι, συναντήσαμε τα μέλη της ομάδας που είχαν μείνει εκεί. Δεν θέλαμε να τους στενοχωρήσουμε, περιγράφοντάς τους τι έχασαν που δεν ήρθαν. Αμέσως μετά πήραμε τα σακίδιά μας, ανεβήκαμε επάνω στη γέφυρα και περάσαμε στην απέναντι όχθη, όπου μας περίμεναν τ' αυτοκίνητα.

Αφήσαμε πίσω μας το υπέροχο τρίπτυχο του υγρού στοιχείου: ποταμάκια-λίμνες-καταρράκτες, με τ' άφθονα και γάργαρα νερά. Η μαγευτική, υδάτινη περιπλάνηση είχε φτάσει, δυστυχώς, στο τέρμα της...

Καθώς έδυε ο ήλιος πίσω από τα βουνά, χρύσιζε μακριά η θάλασσα πίσω από τους λόφους. Αλλά, μάλλον, επρόκειτο για οφθαλμαπάτη: αυτό που φαινόταν σαν υδάτινη επιφάνεια ήταν πολύ χαμηλή, επίπεδη νέφωση στις μακρινές κοιλάδες ανάμεσα στα βουνά, που οι ακτίνες του ήλιου φώτιζαν λοξά και την έκαναν να χρυσίζει!

Το φανταστικό φαράγγι της Νέδας ήταν για μένα το φαράγγι της αγωνίας. Σ' όλη τη διάρκεια αυτής της υπέροχης εξόρμησης ένοιωθα έντονο φόβο, εξαιτίας του επερχόμενου ταξιδιού μου στα Νησιά του Πράσινου Ακρωτήριου, το οποίο είχα οργανώσει (και προπληρώσει) μετά από μήνες προσπαθειών, για να κάνω καταδύσεις στα τροπικά νερά του Ατλαντικού Ωκεανού. Η παραμικρή ατυχία στην εξερεύνηση του φαραγγιού της Νέδας (όπως π.χ. ένα απλό στραμπούληγμα) θα σήμαινε ματαίωση του μεγάλου ταξιδιού...

Ευτυχώς, όλα πήγαν καλά!

Πνευματικά δικαιώματα adventurouslife.gr